"Alle moskeeën hier zijn in handen van salafisten"

Mayeur heeft een lang jaar achter de rug. Vergeet niet: in Brussel is de miserie begonnen in november 2015. Na de aanslagen in Parijs en de lockdown hier. Het waren veertien zware maanden.

“Ik heb onlangs een paar geschiedenisboeken gelezen over de Brusselse burgemeesters tijdens de oorlog. Er zijn verschillen, maar ook veel gelijkenissen. Ik word waarschijnlijk een ‘terreurburgemeester’. Het abnormale is normaal geworden.”

Wanneer wist u op 22 maart: dit gaat mis?

“Het kan misschien fout overkomen, maar die ochtend had ik meteen het gevoel: ‘Het is zover. Eindelijk.’ We wisten dat er aanslagen op komst waren in Brussel. We wisten alleen niet waar of wanneer.”

Toch leek het chaos toen het eenmaal zover was.

“Op 22 maart had ik het Parijs-scenario in mijn hoofd. Na de bommen in Zaventem en Maalbeek was ik maar met een ding bezig: waar komt de derde aanslag? In het stadscentrum? En de vierde? In een café?

“In de minuten en uren meteen na Maalbeek was iedereen ervan overtuigd dat de terroristen opnieuw zouden toeslaan. Daarom werden de ‘soft targets’ in de stad extra beveiligd. Wat kun je meer doen? Alle shoppingcentra, monumenten, grote bedrijven, scholen en cafés sluiten? Dat is erger dan een lockdown.”

Is Brussel er één jaar later er weer bovenop?

“De economische cijfers verbeteren. De situatie wordt stilaan weer normaal. Maar hét probleem blijven de toeristen. De horeca en hotels hebben 80 procent verlies geleden. Dat is enorm. Zeker de Noord-Amerikanen blijven vaak weg. Niet verwonderlijk: de bommen in Zaventem gingen af voor de balies van de Amerikaanse vliegmaatschappijen. Sowieso: als je luchthaven een paar weken dicht blijft, is dat nefast.”

Donald Trump noemde Brussel ‘a hellhole’. Veel Vlamingen denken er hetzelfde over.

“Tja, die tweet… Aan de mensen in ons land die Brussel zwartmaken kan ik alleen zeggen: de toekomst is aan de steden. Brussel is de hoofdstad van Europa en de enige wereldstad van het land.

(droog) "Maar voor sommige politici blijft het interessant om Brussel van alles de schuld te geven.”

Brussel staat nu wel bekend als de hoofdstad van de jihad.

“Dat is flauwekul. Moet ik eraan herinneren dat het jihadisme in België is begonnen met Sharia4Belgium in Antwerpen? Daarna kwam Vilvoorde aan de beurt en dan pas Molenbeek en Noord-Brussel.

“Wees toch eerlijk: jihadisme en terrorisme zijn een probleem van héél Europa. Is iedereen vergeten wat er in Parijs, Nice en Berlijn is gebeurd? Als dit een Brussels probleem was, dan was het snel opgelost.”

Bent u tevreden over het Kanaalplan? Federaal minister Jambon (N-VA) heel erg.

(Lacht luid) “Nee, nee, nee, ik ben niet content. Sinds de aanslag op het Joods museum in Brussel, bijna drie jaar geleden, vraag ik dringend meer middelen voor het politiekorps. Zonder enig succes. Ja er staan militairen op straat. Daar ben ik voor. Maar dit is de korte termijn. In het Kanaalplan werden me vijftig extra agenten beloofd. In september kwam de helft eindelijk aan. Er zijn er nu nog dertien over.

“Het Kanaalplan functioneert niet. Het is niet meer serieus.”

Komt het ooit goed tussen u en Jambon?

“Ik heb geen probleem-Jambon. We ontmoeten elkaar regelmatig. Het is zeker niets persoonlijks. We hebben een andere ideologie, maar dit draait er vooral om dat ik respect opeis voor Brussel. Welke stad moet 900 betogingen per jaar in goede banen leiden? Wie heeft er zoveel evenementen en internationale instellingen te bewaken? Daarvoor volstaan dertien extra politiemensen echt niet. Zo blijft het harken.

“Het is heel gemakkelijk om te verklaren: we zullen niet buigen voor de terroristen! We gaan onze manier van leven niet aanpassen! Maar daar staan kosten tegenover. Die moet je ook aanvaarden.”

Waarom blijft Brussel ook na de aanslagen een fusie van de politiezones tegenhouden?

“Dat is toch gewoon een oud politiek riedeltje. Dat gaat er nooit komen. Een fusie is niet het antwoord op onze problemen. Alle Franstalige partijen zijn tegen. Alleen de Vlamingen zijn voor. Waarom?”

Efficiëntie.

(lacht luid) “Maar allez nu: het gaat over macht. In het Brussels Gewest krijgen de Vlamingen 50 procent van de macht terwijl ze 15 procent van de inwoners vertegenwoordigen. Het enige echte argument waarom de Vlamingen de gemeenten, de politiezones en de OCMW’s willen samenvoegen, is omdat het daar dan ook fiftyfifty zal worden natuurlijk. Macht: dat is het enige waar die fusie om draait.”

Inderdaad: de Brusselse baronnen willen niet van hun troon.

“Feitelijk is dat onjuist. Er zijn negentien gemeenten en zes politiezones. We werken al intens samen. De structuren zelf functioneren prima. We hebben alleen meer mensen nodig, voor op het terrein. Trouwens: kijk eens even naar de rand rond Brussel. Elke randgemeente heeft zowat zijn eigen politiezone.”

Sociaal werkers zeggen dat steeds meer Brusselse jongeren radicaliseren.

“We leven in een wereld waarin het radicalisme groeit. Mensen als Donald Trump, Marine Le Pen of Vladimir Poetin zijn ook extremisten. Waarom moeten we altijd alleen onze jeugd stigmatiseren?

“Wat wordt er tegenwoordig niet gezegd en geschreven op Facebook, Twitter en onlinefora? Is dat normaal? Extreemrechtse ideeën zijn even fout. Het gaat hier zeker niet alleen om de jongeren.”

Er is geen probleem met moslimjongeren?

“Uiteraard zijn er moeilijkheden. Dat ga ik niet ontkennen. We moeten een manier vinden om de moslims beter bij onze samenleving te betrekken. Ze leven hier, het zijn Belgen, ze hebben dezelfde rechten.”

Hoe kan het dat nieuwe Belgen van de derde generatie zich opblazen uit haat tegen onze samenleving?

“We moeten niet altijd op die kleine groep geradicaliseerde criminelen focussen. Ik werk hier op het stadhuis met schepenen van wie de ouders uit het buitenland komen. Er zijn veel meer goede voorbeelden dan slechte te vinden.”

Verspreidt de Grote Moskee in Brussel fundamentalisme?

“Waarschijnlijk wel. Er is een probleem met het salafisme in het algemeen. Het gaat dan over de Grote Moskee maar ook over de rest. Iedereen weet dat alle moskeeën hier in handen zijn van salafisten. Dat moeten we veranderen. We hebben nood aan nieuwe moskeeën, die onze democratische regels nakomen en onder controle staan van de overheid. Het moet gedaan zijn met die kleine garagemoskeeën. Dat kunnen we niet meer toestaan.

De vrijheid-blijheidpolitiek van de PS heeft deze problemen mee veroorzaakt?

“Nee, die kritiek kan ik niet aanvaarden. In mijn vorige job als OCMW-voorzitter heb ik altijd gepleit voor een sterke sociale mix, met respect voor iedereen. Een goede integratie hoort daar zeker bij.”

Dyab Abou Jahjah zegt dat veel Brusselaars kotsen van het cliëntelisme van de PS.

(haalt zijn schouders op) “Wat is dat cliëntelisme? Als iemand zonder job mij aanspreekt op straat, moet ik die man dan negeren? Gewoon doorlopen? Enfin, natuurlijk luister ik en probeer ik te helpen. Is dat cliëntelisme? Nee, dat is mijn job. Kijk: dit is een arme stad. De werkloosheid is hoog en veel mensen moeten het met een leefloon stellen. Alle Brusselse politici werken in die realiteit."

“En ja, misschien is de PS toegankelijker dan de rest. Ik vind dat goed. Ik ben daar trots op.”

Abou Jahjah wil een partij opstarten voor Belgen met migratieroots.

“Ah ja? Welkom.”

Begrijpt u dat veel Vlamingen u arrogant vinden?

“Oei, zo ben ik nochtans niet. Al vind ik het als politicus wel mijn taak om mijn mening te geven. Een scherp inhoudelijk debat kan geen kwaad. Democratie blijft een georganiseerd meningsverschil.”

Vreest u nieuwe aanslagen?

(denkt lang na) “Eerlijk? Ja. Voor heel Europa, maar ook voor Brussel. De stad blijft een doelwit.

“Ik denk nog elke dag aan 22 maart. Maalbeek is mijn halte. Ik woon er tweehonderd meter verder. Mijn vrouw en zoon stappen daar elke dag op de metro. De aanslag daar was dus niet anoniem. Het kwam heel dicht.”

Durft u dan tegen toeristen zeggen: kom naar Brussel?

“Ik ontmoet veel buitenlandse burgemeesters. Ze vragen mij allemaal: kan ik nog naar Brussel reizen? Is het veilig? Ik antwoord altijd: kom gerust, het is hier niet gevaarlijker dan bij u.”