Groenlandse vrouwen klagen Denemarken aan voor ongewilde anticonceptie
Een groep vrouwen uit Groenland klaagt Denemarken aan voor het ongewild plaatsen van anticonceptie in de jaren 60 en 70. Ze eisen geldbedragen die samen oplopen tot omgerekend bijna 6 miljoen euro. Het gaat om 143 vrouwen van de Inuit, de oorspronkelijke inwoners van Groenland.
Zij stellen dat de Deense gezondheidszorg met het ongewild plaatsen van een spiraal of anticonceptiestaaf hun mensenrechten heeft geschonden. Zij wisten toentertijd niet dat het voorwerp in hun lichaam werd geplaatst. Veel van hen waren tieners toen het gebeurde. De Deense regering wilde zo de bevolkingsgroei in Groenland terugdringen, omdat het inwoneraantal te snel zou groeien. De spiralen zouden veelal heimelijk zijn geplaatst tijdens andere operaties of behandelingen.
Een van hen is Naja Lyberth. Zij kreeg toen ze 14 was een spiraal. "We willen ons zelfrespect en respect voor onze baarmoeders terug", zegt ze bij de Groenlandse omroep KNR.
Duizenden vrouwen getroffen
De Deense podcast Spiralkampagnen onthulde in 2022 dat zo'n 4500 meisjes en vrouwen van de Inuit in Groenland in de jaren 1960 en 1970 een spiraal in hun baarmoeder geplaatst kregen, op aansturen van de Deense staat. Dat was ongeveer de helft van de circa 9000 meisjes en vrouwen van vruchtbare leeftijd in Groenland.
De Deense en Groenlandse regering spraken vervolgens af onderzoek te doen naar de praktijken. Volgend jaar wordt de uitkomst daarvan verwacht. Het onderzoek naar deze 'spiraalcampagne' beslaat officieel de periode van 1960 tot 1991, toen Groenland de gezondheidszorg overnam van Denemarken. Maar de BBC sprak na de onthullingen echter vrouwen die zeggen dat de praktijk van het plaatsen van ongewilde anticonceptie ook in de jaren daarna doorging.
De advocaat van de 143 vrouwen die Denemarken nu aanklagen zegt dat ze niet willen wachten op de uitkomst van het onderzoek. "De enige optie voor hen is het zoeken van gerechtigheid via de rechter", aldus advocaat Mads Pramming tegen persbureau AP.
