De laatste rave in de Rotterdamse vrijhaven POING: ‘Ik kwam hier voor de family-vibe’

Een fietser wijst naar de lange rij voor de Rotterdamse Club POING aan de Schiekade en zegt tegen zijn vriend: „Dit is de Berlijn van hier, weet je wel.” De technoclub is pas twee jaar oud, maar staat – net als de Duitse hoofdstad – bekend als thuishaven voor liefhebbers van experimenteel elektronische muziek, als een plek voor vrije geesten, voor diversiteit en de lhbtqia+-gemeenschap.

Op vrijdagnacht 23 februari staat de rij er voor het laatste feestje van POING: een volledig uitverkochte rave van veertig uur. Daarna sluit de club definitief de deuren. Voordat bezoekers naar binnen mogen, worden de camera’s op hun telefoons afgeplakt, zoals dat ook in bekende Berlijnse clubs gebeurt. Wat binnen gebeurt, blijft binnen.

In de club ontvouwt zich een alternatief universum vol nachtmensen die gekleed zijn in sm-outfits of uitzinnige mode uit de jaren 2000 met talloze steentjes en kralen. Gezichten zijn sprookjesachtig opgemaakt, versierd met kleurrijke eyeliner of verborgen achter een zonnebril. POING is niet alleen een technoclub voor experimentele elektronische muziek, maar ook vooral een veilige plek voor de lhbtqia+-gemeenschap. Andere alternatieve plekken in Rotterdam, zoals het uitgaansterrein Weelde en Club BIT, moesten al sluiten of gingen verder als evenementenlocatie. De buren van POING met een bescheiden dansvloer, Time is the new space, gaan ook tijdelijk dicht, in hun geval vanwege problemen met vergunningen.

Wat betekent dit voor deze alternatieve jongeren? Waar kunnen ze nog naartoe voor een feestje?

Mistige kelder

Een zee van twintigers en dertigers stroomt door de club, van de industriële foyer tot diep in de mistige kelder. De twee vriendinnen Gio (22) en Ellie (23), van wie de volledige namen bekend zijn bij de redactie, zullen feesten tot het einde op de maandagochtend om vijf over acht, waarbij ze tussendoor naar huis gaan om even te douchen en te eten. Gio zegt dat POING een belangrijk onderdeel van haar leven is: „Ik kwam naar Nederland vanwege de oorlog in Oekraïne en streek hier neer. Ik ontmoette er al mijn vrienden, die allemaal mijn familie zijn geworden. Ik voel me hier thuis. Als het sluit, betekent dat het einde van dat hoofdstuk in mijn leven en in dat van iedereen om me heen.” Ellie vult aan dat er een liefdevolle band is ontstaan tussen bezoekers van POING, omdat ze allemaal op de een of andere manier gemarginaliseerd zijn in hun leven vanwege hun seksualiteit of cultuur, maar bij POING eindelijk worden gevierd. Ellie: „Je realiseert je dat je niet alleen bent. Iemand die hier een jaar geleden voor het eerst binnenliep, kwam sindsdien helemaal tot bloei. De gebeurtenissen die zich hier voltrokken, blijven je bij.”

Het laatste feestje trekt alle dagen zo’n duizend bezoekers, laten de oprichters Mark van Gogh en Eef de Wit weten, het dubbele van wat de club normaal aankan. Het deel van het pand waar vroeger speelkasten stonden, is voor de gelegenheid omgetoverd tot dansvloer.

Hoewel de bezoekersaantallen goed waren, besloot de eigenaar van POING, Kristian de Leeuw, toch de stekker eruit te trekken. Tijdens de coronapandemie moest geld geleend worden om de lockdowns te overbruggen. Toen Van Gogh en De Wit als uitbaters van POING begonnen, waren er al schulden. De verkoop aan de bar viel tegen, omdat het jonge publiek weinig drinkt. Eef de Wit zegt dat het aan de baromzetis te zien. „Door de bizarre inflatie zijn de drankprijzen voor onze doelgroep erg hoog, helaas kunnen we hier – net als vele andere ondernemers – weinig aan doen. Wij hebben te maken met hoge inkoopkosten. Drugs daarentegen zijn relatief goedkoop. Het drugsgebruik onder jongeren is toegenomen en dat merk je ook aan de drankomzetten”, aldus De Wit.

Recente cijfers bevestigen dat, zowel landelijk als wereldwijd. Het Trimbos-instituut meldde in februari dat uit onderzoek is gebleken dat in Nederland het gebruik van ecstasy, cocaïne en 3-MMC onder uitgaanspubliek is toegenomen ten opzichte van 2020. In juni vorig jaar maakte het bureau van de Verenigde Naties voor Drugs en Criminaliteit (Unodc) bekend dat het aantal drugsgebruikers wereldwijd in tien jaar tijd met een kwart is toegenomen. Naar schatting waren dat er in 2021 295 miljoen en in 2011 nog 240 miljoen. Die toename is deels het gevolg van de groeiende wereldbevolking, maar ook procentueel is het aantal drugsgebruikers gestegen: van 5,2 naar 5,8 procent.

Verbroken banden

De 24-jarige Milou heeft de hele dag gewerkt en gaat zeker nog een hele nacht feesten. Op de vraag hoe ze dat gaat volhouden, antwoordt ze lachend: „Dat weten we allemaal wel, toch? Je blijft niet wakker van alleen alcohol. Dan komt er wel wat drugs bij kijken.” Maar zeker niet te veel, zegt ze. „Want ik wil heel de avond erbij zijn en kunnen praten met vrienden. Ik gebruik af en toe wat speed of cocaïne. Maar het is niet dat ik vijf pillen in mijn mik heb zitten.”

POING dient ook als laagdrempelige leerschool voor vele jonge muziektalenten, zoals Himera (21, die/hun), artiestennaam van Daniil Masterov. Die komt er regelmatig feesten en is er geïnspireerd geraakt om zelf muziek te maken. Masterov mocht er zelfs twee keer draaien. „Uiteindelijk ben ik gebleven voor de vele vrienden die ik hier heb gemaakt en het Rotterdamse gezelschap”, zegt die.

Masterov is backstage aan het kletsen met andere dj’s. Plagend wijzen ze DJ Shahmaran, van wie de echte naam Arjîn Elgersma (24, hen/hun) is, aan als „meubilair” van POING. Elgersma draait er regelmatig en slaakt een zucht als die aan de sluiting van de club moet denken. „Het voelt niet echt alsof ik hier kom voor een optreden, eerder voor de mensen die deze plek een familie-vibe geven. Dat hij moet sluiten, betekent dat die banden verbroken worden.”

Volgens Elgersma is POING een van de weinige plekken waar elektronische muziek en queerness samenkomen in Rotterdam. DJ Shahmaran, die een Koerdische achtergrond heeft, draaide op de Acid Hamam-feestjes, georganiseerd voor de Midden-Oosterse diaspora die geïnteresseerd is in experimentele elektronische muziek. Creatievelingen en gelijkgestemden uit het Midden-Oosten konden elkaar daar ontmoeten en bevriend raken. Elgersma: „Dat is heel bijzonder, omdat we ons ook in onze eigen queergemeenschap buitenstaanders voelen.”

Chinees Nieuwjaarsfeest

In Rotterdam zijn genoeg andere plekken waar je terechtkan voor elektronische muziek, maar weinig zijn zo experimenteel als POING, vindt Kimmah, pseudoniem van Kim Nguyen (26). Zij is de huis-dj. Ze organiseerde er een Chinees Nieuwjaarsfeest met dertien Aziatische artiesten en hoorde van artiesten en bezoekers dat ze dit nog nooit eerder hadden meegemaakt in Rotterdam. Nguyen: „Ik denk dan: je gaat al tien of twintig jaar uit in de elektronische muziekscene en je hebt nog nooit een volledig Aziatische line-up gezien? What the fuck!”

Kimmah kreeg de kans om een thuis te maken voor deze groep minderheden onder minderheden, namelijk Aziaten in de queerscene. Nu POING gaat sluiten, is ze klaar met Rotterdam. Ze gaat naar Azië om de queerscene daar te ontdekken. „Er is zo veel meer te zien buiten Rotterdam. Ik ga draaien in Taiwan, China, Vietnam en Indonesië.”

Wanneer NRC op zondag terugkeert naar de rave, zit Gio in de tuin met vrienden, maar zonder Ellie. Die is even naar huis gegaan en komt later terug. Zijzelf is sinds vrijdag niet weggegaan en zwaait nu ontspannen met haar benen in de middagzon. Rond haar ogen glinsteren weer nieuwe siersteentjes – op vrijdag had ze een andere look. Ze heeft zichzelf wel opgeknapt. Afgelopen dagen waren te gek, zegt ze. Ze gebaart met haar vingers dat het pico bello was, uitstekend. Ze is niet de enige; de tuin zit vol mensen die er ook op vrijdag waren. Maar de sfeer is anders. Binnen ruikt het naar sigaretten en zweet en de vloeren plakken. Het is halfvol op de dansvloeren en de meeste jongeren hangen op stoelen en banken.

Max Wurth (25) is al sinds een week bijna elke dag op het terrein, om te helpen bouwen, merchandise te verkopen en natuurlijk om te feesten. „Ik wil nog niet denken aan het einde, maar het komt er wel aan”, zegt hij. Zijn vriend, Ian Bode (21), kwam eerder met het idee om een WhatsApp-groep te maken van 150 of 200 mensen waarmee ze vaker hebben gefeest en gehangen. Op die manier kunnen ze elkaar terugvinden en elkaar op de hoogte houden. „Ik denk echt wel dat dat gaat gebeuren”, zegt Wurth vastberaden. „Er zijn hier prachtige, gepassioneerde mensen en nieuwe plekken als POING zullen zeker komen als ze ons de ruimte geven.”

Lees ook De ‘antigenderbeweging’ klinkt steeds luider in Nederland. ‘Hun waarden worden bedreigd. Dus worden ze uitgesprokener’

Correctie (4 maart 2024): Club BIT moet niet sluiten, maar gaat verder onder de naam BITTER en richt zich op het verhuren van evenementenruimte.