Net als bij andere bevolkingsonderzoeken daalt het percentage mensen dat meedoet aan darmkankeronderzoeken evenwel. Om precies te zijn: van 71 procent in 2021 naar 68 procent in 2022 (cijfer 2023 is nog niet bekend). ,,Dat lijkt misschien niet veel, maar als dit jaar op jaar gebeurt, gaat het om duizenden mensen’’, zegt Joeri Douma, internist-oncoloog in MCL.

Mensen bewust maken van het belang van deelname is een van de doelen van de jaarlijkse darmkankermaand, die op 1 maart is begonnen.

De daling van het aantal deelnemers is een trend van de laatste jaren. Uitgebreid onderzoek van het RIVM volgt, maar uit eerder onderzoek blijkt dat een deel van de doelgroep onvoldoende bereikt wordt. Vaak gaat het om mensen met een lager inkomen, een lagere opleiding en/of een migratieachtergrond. Douma: ,,Juist vaak de mensen met een verhoogd risico.’’ Ook nadelen kunnen een rol spelen. Zo biedt het bevolkingsonderzoek geen 100 procent zekerheid en kan de uitslag deelnemers ongerust maken.

4500 sterfgevallen per jaar

Darmkanker is een van de meest voorkomende kankersoorten wereldwijd. Landelijk wordt jaarlijks bij twaalfduizend mensen de diagnose gesteld en ieder jaar komen 4500 mensen te overlijden aan de gevolgen van deze ziekte. Hoeveel dit er in Friesland zijn, is niet bekend.

De kankersoort ontstaat geleidelijk en begint vaak in poliepen die kwaadaardig kunnen worden, legt Douma uit. ,,Toen we in 2014 begonnen met de bevolkingsonderzoeken, schoot het aantal diagnoses omhoog. Dat kwam doordat we darmkanker in allerlei stadia vonden, ook in beginnende, waarbij mensen nog geen klachten hadden.’’ Bij mensen waar poliepen werden ontdekt, konden deze verwijderd worden en kan hieruit dus geen darmkanker meer ontstaan. Nu neemt het aantal patiënten af doordat de mensen met poliepen er bij de onderzoeken uit zijn ‘gefilterd’.

Immuuntherapie

De grootste doorbraak in de behandeling van kanker in de afgelopen decennia is immuuntherapie, een behandeling waarbij het eigen afweersysteem wordt gebruikt. Dit is een van de onderwerpen waar Douma over spreekt tijdens een symposium op 4 maart in het MCL. ,,Die kan zeer fraaie resultaten geven, zonder veel bijwerkingen. Helaas is die maar bij een beperkt deel van de patiënten met (endel)darmkanker werkzaam.’’

Een andere ontwikkeling is de toenemende belangstelling voor prehabilitatie bij darmkanker, het principe dat patiënten fitter hun operatie ingaan met behulp van begeleiding. Douma: ,,We laten mensen van tevoren meer bewegen zodat ze fitter de behandeling ingaan en beter herstellen na de ingreep.’’