Tien jaar geleden verdween vlucht MH370 van de radar met 239 mensen aan boord. Een van de grootste zoekacties in de geschiedenis van de luchtvaart mocht niet baten: nog altijd blijft de toedracht van de verdwijning een mysterie, dat velen tot op de dag van vandaag bezighoudt. "Als je veel geld en tijd hebt, is niets onmogelijk."
Dit weekend komen de families van de nabestaanden samen voor een herdenking in de Maleisische hoofdstad Kuala Lumpur. Nog altijd zitten zij vol vragen over het verdwenen toestel.
Vlucht MH370 van Malaysia Airlines vertrok op zaterdag 8 maart 2014 even na middernacht van de internationale luchthaven van Kuala Lumpur. Aan boord van de Boeing 777 zaten 2 piloten, 10 bemanningsleden en 239 passagiers. Zij kwamen uit 14 verschillende landen.
Het gros van de passagiers kwam uit China (153 personen) en Maleisië (50 personen). De enige Nederlandse inzittende was de 50-jarige Surti Dahlia uit Amsterdam. Zij hoopte in Maleisië haar grote liefde te ontmoeten.
De bestemming van de vlucht, de Chinese hoofdstad Peking, is nooit bereikt. Het toestel maakte 38 minuten na het opstijgen voor het laatst contact met de luchtverkeersleiding. De piloot wenste hen een goede nacht.
Uit koers
Wat er vervolgens precies is gebeurd in de cockpit, weet niemand. Achteraf is uit satellietgegevens gebleken dat het toestel van koers is gewijzigd en uiteindelijk - vermoedelijk zonder brandstof - in een zeer afgelegen deel van de Indische Ocean is neergestort.
"De plek waar het toestel verdween, is zo uitgestrekt en onmetelijk groot", zegt luchtvaartdeskundige Joris Melkert, die de zaak al die jaren is blijven volgen. "Er komt bijna niemand in dit deel van de oceaan, omdat er niets te halen valt. Ten tijde van het ongeluk was alleen een Noors vrachtschip in de omgeving. Waarvan ook nog de vraag was wat dat schip daar nu precies deed."
Het betreffende gebied wordt door zeevaarders de 'roaring forties' genoemd. Dit vanwege de ligging op de veertigste breedtegraad en de krachtige, onstuimige westenwind die er de dienst uitmaakt. Diezelfde wind en metershoge golven hebben de zoektocht vanaf het begin erg moeilijk gemaakt. Net als de diepte van het water: de Indische Oceaan is er op sommige plekken wel 4 kilometer diep.
Er zijn door de jaren uiteenlopende theorieën gevormd over de toedracht van de vermoedelijke crash in zee. Er zou misschien brand of een gebrek aan luchtdruk zijn ontstaan aan boord, waarop de piloten de dichtstbijzijnde luchthaven hebben willen bereiken. Dat dit niet is gelukt, zou mogelijk komen doordat beide piloten hun bewustzijn hebben verloren. Ook is gespeculeerd dat de piloot het toestel bewust liet crashen.
'Erger dan speld in hooiberg'
Alle denkbare middelen zijn bij het zoeken ingezet, van vliegtuigen en helikopters, tot onderzeeërs, drones en duikers. Het vermoedelijke crashgebied is zo'n 120.000 vierkante kilometer groot, legt Melkert uit. "Dat is drie keer het grondgebied van Nederland en dat is echt gigantisch. Dit is nog erger dan zoeken naar een speld in een hooiberg en de reden dat het complete wrak nooit is gevonden."
Door de jaren heen spoelden wel losse brokstukken aan, onder meer bij het Franse eiland Réunion, Madagaskar en Tanzania, maar de zwarte doos is nooit aangetroffen. Dat was al snel buitengewoon lastig: de batterij van zo'n 'flightdatarecorder' in een Boeing 777 is na dertig dagen leeg en zendt dan geen signalen meer uit.
De hoop is altijd blijven bestaan dat de romp van het toestel zou worden gevonden. Zoals gebeurde bij de verdwenen vlucht AF447 van Air France. Daarbij werd in 2011 (bijna twee jaar na de ramp) met behulp van robotduikboten op vierduizend meter diepte alsnog de romp van het toestel gevonden voor de kust van Brazilië.
In september vorig jaar werd via een nieuwe techniek, met behulp van radiogolven, een kleiner gebied van zo'n 130 bij 74 kilometer groot vastgesteld waarbinnen het wrak zich ergens moet vinden. Dat gebied ligt op ruim 1500 kilometer ten westen van Australië.
'Het kan nog altijd'
Want de zoektocht is nog altijd niet opgegeven. Familieleden en een groepje experts hopen dat het maritieme bedrijf Ocean Infinity, gespecialiseerd in zeebodemonderzoek, binnenkort een nieuwe poging waagt en zo eindelijk het mysterie oplost. Maar volgens sommige critici heeft de Maleisië overheid daar geen trek in omdat het teveel geld zou kosten.
Volgens Melkert kan het wrak na al die jaren nog altijd worden gevonden. "Het toestel bestaat grotendeels uit aluminium dat onder water afgesloten van zuurstof nog eeuwen kan blijven liggen. Wellicht dat het bedolven ligt onder sediment, maar als je veel geld en tijd hebt, is niets onmogelijk. Het wrak zal niet snel vergaan en moet er nog zijn. De vraag is nog altijd: waar?"
