Het stroomnet raakt vol: zelfs één nieuwe kerncentrale erbij in Borssele wordt kielekiele
De Rijksoverheid mikt op de bouw van twee grote nieuwe kerncentrales. Dat gaat niet zomaar lukken, blijkt nu uit een haalbaarheidsstudie. In de Zeeuwse gemeente Borssele past er hooguit één nieuwe grote kernreactor bij op het volle stroomnet. Op de Rotterdamse Maasvlakte geen enkele.
De wens van het demissionaire kabinet om rond 2035 twee nieuwe kerncentrales te openen in Nederland komt in het gedrang. Bij de Zeeuwse kerncentrale Borssele, door minister Rob Jetten (klimaat) aangewezen als voorkeurslocatie, kan er maar één grote kerncentrale (grofweg 1,6 Gigawatt) bij.
De bouwgrond lijkt het probleem niet, nabij de bestaande Borssele-centrale. Het is het volle stroomnetwerk dat ‘knelpunten’ oplevert, blijkt uit een haalbaarheidsstudie die landelijk stroomtransporteur Tennet maakte voor minister Jetten. Ook het bijbouwen van één nieuwe kerncentrale bij Borssele wordt kielekiele, concludeert Tennet.
Wens in kabinetsformatie
De nucleaire, CO2-arme stroom van één nieuwe kerncentrale past alleen op het energienetwerk als Tennet het lokale stroomnet versterkt – wat ook de bedoeling is. Maar dan nog, is er meer nodig om de rode loper uit te rollen voor meer kernenergie, zoals ook de nu formerende partijen PVV, BBB, NSC en VVD unaniem willen.
Meer ‘flexibele vraag’ van stroomklanten is nodig, volgens Tennet. Dat betekent dat fabrieken, datacentra en waterstoffabrikanten op piekmomenten – als door veel aanbod een overbelasting van het stroomnet dreigt – extra energie moeten afnemen.
Dat het wringen wordt voor meer kernenergie op het Zeeuwse netwerk komt ook door de bouw van windmolenparken op zee. Een aantal nieuwe windparken wordt met een kabel aangesloten aan de kust in Zuidwest Nederland. Bij grote windkracht leveren die veel groene stroom, die via de kabels op de zeebodem het land inkomt.
Elders bouwen?
Voor minister Jetten is de waarschuwing van Tennet een tegenvaller. Hij laat aan de Tweede Kamer weten dat hij verder onderzoek gaat doen. Misschien kan het netwerk extra versterkt worden, stelt hij, maar dit zou een dure en tijdrovende inspanning vergen van het toch al zwaar belaste Tennet.
Verder oppert hij dat er misschien in 2040 wat meer ruimte op het stroomnet is, zodat een tweede nieuwe kerncentrale van 1,6 Gigawatt toch past. Midden 2025 kan de rijsksoverheid hopelijk een knoop doorhakken over de beoogde nieuwe kerncentrales, meldt Jetten.
Eén van de twee nieuwe kerncentrales ergens anders bouwen, buiten het Zeeuwse Sloegebied, gaat ook zomaar niet even.
Slechts één andere locatie is formeel in beeld bij het Rijk als mogelijke bouwlocatie, de Rotterdamse Maasvlakte. Maar daar gaat zelfs geen enkele nieuwe kerncentrale passen in 2035, vanwege het tjokvolle stroomnet daar, laat Tennet weten.
De Groningse Eemshaven viel eerder al af als potentiële bouwplaats voor een kerncentrale. Na het debacle rond het Groningse gas wil de provincie die liever groots inzet op waterstof, niet opnieuw een ‘wingewest’ voor energie worden.
De vaart erin
Jetten hoopt, ondanks de belemmeringen, de vaart erin te krijgen. Hij wil graag snelle procedures doorlopen, zodat in de komende jaren een bedrijf aan de slag kan om de twee nieuwe kerncentrales te gaan bouwen. Het kabinet ziet dit als onderdeel van het klimaatbeleid, omdat kernenergie CO2-arm is, net als wind- en zonnestroom.
Drie buitenlandse bedrijven tonen interesse: een Amerikaanse, een Zuid-Koreaanse en een Franse nucleair ontwikkelaar. Erg happig zijn de bedrijven echter tot dusver niet gebleken. Veelzeggend is dat niet de energiesector maar de Rijksoverheid zelf alle procedures in gang zet, om tot bouw van nieuwe kerncentrales te komen. Bij andere energieprojecten kloppen bedrijven zelf aan, omdat ze graag aan de slag willen.
Compensatie voor Zeeland
Vanaf deze week mogen burgers en belangengroepen inspreken bij de kernenergieplannen. De provincie Zeeland wil meer kerncentrales verwelkomen, maar zou wel graag financiële compensatie ontvangen.
De gemeente Borssele hanteert 39 voorwaarden, opgesteld in overleg met burgers en lokale experts. Belangrijke wensen zijn minimale overlast van de bouw en geen grote hoogspanningsmasten in het landschap.
De studie van Tennet gaat niet over de mogelijke ontwikkeling van kleine ultramoderne kerncentrales, waarmee diverse provincies en gemeenten wind- en zonneparken overbodig hopen te gaan maken. Het Rijk acht die ‘nieuwe generatie’ kerncentrales niet rijp voor de bouwplannen.
Lees ook:
Nederland vraagt drie bedrijven om plan voor kerncentrale
Drie bedrijven gaan uitzoeken of zij in Nederland een kerncentrale kunnen bouwen.