Direct naar artikelinhoud

Huurverhoging leidt tot stijgende armoede onder huurders

Ruim een half miljoen huurders hadden in 2015 een 'betaalrisico', zegt het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). Dat betekent dat hun besteedbare inkomen te laag is voor hun woonlasten en minimale uitgaven voor levensonderhoud.

Sociale huurwoningen in Jisp, Noord-Holland.Beeld Guus Dubbelman / de Volkskrant

De armoede onder huurders is bovendien hardnekkiger geworden. Van de mensen die in 2012 een betaalrisico hadden, kampte de helft daar drie jaar later nog altijd mee. Voorheen gold dat slechts voor eenderde.

PBL-onderzoeker Frans Schilder wijt de problemen aan een combinatie van factoren. 'Het huurbeleid van het afgelopen kabinet speelt een rol, maar ook de crisis en persoonlijke gebeurtenissen, van scheiding tot baanverlies.'

Waar huizenbezitters de afgelopen jaren profiteerden van een steeds lagere hypotheekrente, zaten huurders in de hoek waar de klappen vallen. Sinds 1 juli 2013 mogen huren harder stijgen dan de inflatie. Dat doen ze ook: in 2013 en 2014 gingen de huren omhoog met respectievelijk 4,7 en 4,4 procent. Tegelijkertijd daalde het netto besteedbare inkomen. Huurders gingen er tussen 2009 en 2015 met gemiddeld 9 procent op achteruit.

Het betalingsrisico blijkt vooral groot bij mensen rond het sociaal minimum en onder jongeren. 'Die laatste groep heeft als toetreders tot de huursector ook het meeste last van stijgende woonlasten', zegt Schilder. De gemiddelde huurverhoging bij woningen die van bewoner wisselden, bedroeg in het recordjaar 2013 maar liefst 15,6 procent.

Lees verder onder afbeelding

Betalingsrisico is groot onder jongeren en mensen rond het sociaal minimun
Beeld de Volkskrant

De cijfers van het PBL hebben betrekking op de magerste huurjaren. Maar Schilder denkt niet dat de problemen snel zullen verdwijnen. Aedes, de branchevereniging van woningcorporaties, vreest hetzelfde. 'Positief is dat sinds 2015 de huren veel minder hard stijgen', laat een woordvoerder weten. 'Tegelijkertijd zien we ook de inkomens aantrekken. Maar niet iedereen profiteert daarvan.'

Om de huurders te ontlasten is hoe dan ook meer nodig, stelt Marcel Trip van de Woonbond. 'Wij zien een steeds groter deel van onze achterban in de financiële problemen komen', zegt hij. 'Twee jaar geleden hebben we afspraken met de woningcorporaties gemaakt om een rem te zetten op de huurstijgingen. Maar daarmee maak je de huurverhogingen van de crisisjaren nog niet ongedaan. Wil je de armoede echt bestrijden, dan moeten de huren omlaag.' Ook zal er veel meer gebouwd moeten worden, benadrukt Trip. De vraag blijft stijgen: van vluchtelingen tot ouderen die langer op zichzelf moeten blijven wonen.

Al die wensen staan of vallen met de omstreden verhuurdersheffing. Alleen als een nieuw kabinet daarin het mes durft te zetten, benadrukken huurders en verhuurders eendrachtig, krijgen woningcorporaties weer ruimte voor extra investeringen of lagere huren.