Premier Netanyahu: gevechtspauze of niet, Israël valt hoe dan ook zuidelijke grensstad Rafah binnen

Israël blijft erbij dat er pas een einde komt aan de oorlog tegen Hamas als Hamas volledig verslagen is. En daarvoor is een grondoffensief in Rafah, in het zuiden van de Gazastrook nodig. Volgens Israël zitten daar 4 Hamas-bataljons, oftewel "het laatste bolwerk van Hamas".

Netanyahu houdt vast aan de drie doelen van de oorlog: de resterende gijzelaars vrij krijgen, Hamas vernietigen en ervoor zorgen dat Gaza geen bedreiging meer vormt voor Israël.

Vorige week had de Israëlische minister Benny Gantz Hamas nog een ultimatum gegeven. Hij wilde de 130 gijzelaars vrij voor de start van de ramadan op 10 maart. Gantz maakt deel uit van het oorlogskabinet in Israël.

De premier benadrukt dat hij een akkoord over een gevechtspauze wil. Maar een aanval op Rafah komt er zeker. Zo'n gevechtspauze zou een grondoffensief enkel maar wat uitstellen, zegt hij. Volgens Netanyahu ligt een "totale overwinning" tegen Hamas binnen handbereik en zou een operatie in Rafah maar enkele weken duren.

In Rafah verblijven intussen bijna 1,5 miljoen Palestijnen, inwoners maar ook heel veel vluchtelingen uit de rest van de Gazastrook die er hun toevlucht hebben gezocht en in tentenkampen leven. Wat er met hen moet gebeuren bij een inval in Rafah, is nog altijd niet duidelijk.

Het Israëlische leger heeft intussen wel een plan voorgelegd aan het oorlogskabinet om burgers in gevechtszones te evacueren, alsook een plan voor de levering van humanitaire hulp. Maar veel is daar niet over bekend.

"Maar de realiteit is dat eigenlijk geen enkel gebied in Gaza geschikt is en de faciliteiten heeft om zo ontzettend veel mensen op te vangen die eigenlijk niets meer hebben en om die ook op een veilige manier op te vangen en hen te bieden wat ze nodig hebben, zoals proper drinkwater, eten, onderdak. Dus de zorgen daarover zijn heel groot", zegt correspondente Nasrah Habiballah in "De ochtend".

VN-secretaris-generaal Antonio Guterres blijft daarom waarschuwen voor de gevolgen van een grondoffensief in Rafah. "Een grootschalige aanval zou de laatste nagel zijn in de doodskist van onze hulpprogramma's", zei hij.

Over een gevechtspauze wordt al geruime tijd onderhandeld tussen Israël, de Verenigde Staten, Egypte en Qatar. Die laatste treden op als bemiddelaar voor de extremistische groepering Hamas. Over het verloop van die onderhandelingen kwamen er de voorbije dagen positieve signalen, als zou een akkoord dichtbij zijn. Maar evengoed zei Netanyahu gisteren dat "Hamas zich op een andere planeet bevindt". 

De basiscontouren van een akkoord zouden wel al vastliggen. "Het gaat om een gevechtspauze van 6 weken. In die 6 weken zouden er dan gijzelaars vrijgelaten worden door Hamas en Israël laat op zijn beurt weer Palestijnen vrij die vastzitten in Israëlische gevangenissen", zegt Habiballah. "Om hoeveel mensen het gaat, is nog niet duidelijk. Het kan ook zijn dat ze het daar nog niet over eens zijn. Want de deal is nog zeker niet rond."

Ook aan de noordkant van Israël, aan de grens met Libanon lopen de spanningen opnieuw op. Daar heeft het Israëlische leger luchtaanvallen uitgevoerd tegen de radicaal-islamitische beweging Hezbollah in de omgeving van de stad Baalbek, in het oosten van Libanon.

Baalbek in de Bekaa-vallei is een bolwerk van Hezbollah. Naar eigen zeggen is het voor het eerst dat het Israëlische leger zo diep in Libanon toeslaat. In een mededeling zegt Israël dat gevechtsvliegtuigen luchtverdedigingsinstallaties van Hezbollah hebben uitgeschakeld als reactie op twee raketaanvallen van Hezbollah en op het neerhalen van een Israëlische Elbit Hermes 450 drone enkele uren eerder.  

Tegen persbureau AP bevestigen vertegenwoordigers van Hezbollah de aanvallen, waarbij 2 militieleden zijn gedood. Volgens Hezbollah is een konvooi vrachtwagens aangevallen, net als een opslagplaats voor voedsel van de liefdadigheidstak van Hezbollah.  Over de luchtverdediging die geraakt zou zijn, reppen de Hezbollahvertegenwoordigers geen woord.  Een reactie bleef niet uit: Hezbollah heeft met een zestigtal raketten een Israëlische militaire basis op de Golanhoogvlakte bestookt. Of die schade hebben aangericht, is momenteel niet duidelijk.

Sinds de oorlog tussen Israël en Hamas begin oktober uitbrak, zijn er zo goed als dagelijks beschietingen over en weer tussen Israël en Hezbollah in Libanon. Als er een staakt-het-vuren tussen Israël en Hamas gesloten zou worden, dan wil Hezbollah stoppen met die beschietingen, zo heeft het aangegeven. Maar de Israëlische minister van Defensie Gallant zei gisteren nog dat een bestand in Gaza niet hoeft te betekenen dat ook in het noorden van Israël de wapens zullen zwijgen. 

Intussen heeft de Palestijnse premier Mohammed Shtayyeh het ontslag van zijn regering ingediend bij president Mahmoud Abbas. Het ontslag wordt gezien als een tegemoetkoming om de Palestijnse Autoriteit grondig te hervormen. De Palestijnse Autoriteit bestuurt delen van de Westelijke Jordaanoever die niet in handen zijn van Israël en deed dat tot 2006 ook in de Gazastrook, tot Hamas daar de controle over nam.

Verschillende westerse landen, de Verenigde Staten op kop, zouden willen dat de Palestijnse Autoriteit na de oorlog van Israël tegen Hamas opnieuw de Gazastrook gaat besturen. En op termijn ook een belangrijke rol zal spelen in het bestuur van een toekomstige Palestijnse staat.

Maar dan moeten er eerst wel grondige hervormingen doorgevoerd worden. Er zijn al sinds 2006 geen parlementsverkiezingen meer gehouden en het vertrouwen bij de bevolking in de Palestijnse Autoriteit is erg laag. De Palestijnse president Abbas, 88 jaar intussen, wordt verweten dat hij onmachtig staat tegenover de Israëlische invallen in de Gazastrook en het escalerende geweld op de Westelijke Jordaanoever. Er is ook sprake van corruptie.

Er wordt nu verwacht dat er eerst een technocratische regering gevormd zal worden, zegt correspondente Habiballah. Die zou dan uiteindelijk nieuwe parlementsverkiezingen moeten voorbereiden.

Israël loopt hoe dan ook niet hoog op met de Palestijnse Autoriteit. Vorige week stelde Netanyahu nog een plan voor over de toekomst van Gaza. Hij sprak daarin met geen woord over een Palestijnse staat en ook niet over de Palestijnse Autoriteit.