Commissievoorzitter Ursula von der Leyen is "onder indruk van de inspanningen van Polen om de rechtsstaat als de ruggengraat van zijn samenleving te herstellen", zegt ze op bezoek in Warschau. Eind vorig jaar kwam in Polen een nieuwe en meer EU-gezinde regering aan de macht.
Het geld komt onder andere uit het Europese coronaherstelfonds en uit EU-potjes voor economisch achteropgeraakte streken. Polen kan het geld goed gebruiken.
Donald Tusk werd in december 2023 benoemd tot premier van Polen. Hij leidt een regering van pro-Europese partijen. De acht jaar daarvoor was de rechts-conservatieve PiS-partij aan de macht. De PiS-regering lag vaak op ramkoers met de EU.
Ruzie over de rechtsstaat
De ruzies gingen over de voorrang van het Europees recht op het recht van de EU-lidstaat. Als de EU wetgeving maakt die botst met wetgeving die door een land zelf is gemaakt, gaat de EU-wetgeving voor. Dat is het zogenoemde primaat van het Europees recht.
De voormalige regering van Polen wilde sommige EU-wetten negeren, bijvoorbeeld op het gebied van milieumaatregelen en de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht en media.
Het parlement voerde enkele wetswijzigingen door waardoor het sinds 2017 grote invloed kreeg op de aanstelling van rechters. De EU vond dat daarmee de Poolse rechters niet meer onafhankelijk waren.
De PiS-regering daagde meerdere journalisten voor de rechter vanwege hun kritische houding tegenover de regering.
De Europese Unie stapte een jaar geleden naar de rechter omdat Polen zich niet aan de Europese regels hield. Terwijl het proces liep, weigerde de Europese Commissie om de 137 miljard aan subsidies over te maken.