"Nu ziet het Rijk de BES-eilanden Bonaire, Sint-Eustatius en Saba vooral als gewone Nederlandse gemeenten", legt plaatsvervangend secretaris Gerber van Nijendaal namens de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) uit aan NU.nl. "Maar een gemiddelde Nederlandse gemeente heeft geen extra taken, zoals het onderhouden van een internationale luchthaven."
Omdat het benodigde geld voor dergelijke extra taken niet onder het vaste budget van de BES-eilanden valt, moeten de bijzondere gemeenten daarvoor steeds afzonderlijke aanvragen doen. Het gevolg is stroperige, langdurige procedures. Daardoor kan de uitvoering van de extra BES-taken vertraging oplopen, vertelt Van Nijendaal.
Zoals het nu gaat, is het voor de BES-eilanden "onnodig belastend", staat in een brief van de ROB aan demissionair staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Koninkrijksrelaties). Bovendien belet het volgens het adviesorgaan "de besturen van de eilanden om een afgewogen financieel beleid te voeren". Daarom moet volgens de ROB de financiering van de BES-eilanden op de schop.
De drie gemeenten in Caribisch Nederland moeten wat het adviesorgaan betreft een vaster budget krijgen. Het gaat alleen om een einde aan de administratieve rompslomp en niet om meer budget, benadrukt Van Nijendaal. "Onder de streep komt er geen geld bij."
Financiële controle ligt gevoelig door koloniaal verleden
De financiële controle door Nederland in het Caribisch deel van het Koninkrijk der Nederlanden, waartoe ook Curaçao, Sint-Maarten en Aruba behoren, ligt daar gevoelig. Dat komt doordat Nederland de eilanden eeuwenlang heeft gekoloniseerd, mensen tot slaaf heeft gemaakt en er met soms harde hand de baas heeft gespeeld.
De Arubaanse premier Evelyn Wever-Croes verweet Nederland eind vorig jaar een koloniale houding rond het financieel toezicht op het Caribische deel van het Koninkrijk. En daar was Van Huffelen weer niet blij mee.
Van Nijendaal ziet in het ROB-advies "een erkenning" van de gelijkwaardigheid van de BES-eilanden en hun grotere takenpakket, dat veel zwaarder is dan dat van de 342 gemeenten in de rest van het koninkrijk.