Europese Commissie wil 90 procent minder CO2 tegen 2040, Demir kritisch: “Opbod moet stoppen!”

De Europese Unie heeft afgesproken in 2050 klimaatneutraal te zijn. Om dat te halen, streeft zij ernaar de uitstoot van CO2 en andere broeikasgassen in 2030 met 55 procent terug te dringen in vergelijking met 1990. In 2022 daalde de uitstoot van broeikasgassen met 33 procent tegenover dat jaar.

Tussendoelen zijn volgens het dagelijks bestuur van de EU nodig om de druk op de ketel te houden en niet te laat te moeten constateren dat de lidstaten niet genoeg zijn opgeschoten. Zo’n tussendoel ontbrak nog voor 2040.

De Commissie heeft ook overwogen om op 80 of 85 procent te mikken in 2040. Maar dat is te weinig om aan de afspraken uit het klimaatakkoord van Parijs te kunnen voldoen en de opwarming van de aarde te beperken tot anderhalve graad, stelden haar klimaatadviseurs.

Christendemocraat Hoekstra beloofde bij zijn aantreden als opvolger van Frans Timmermans, onder druk van groene en linkse Europarlementariërs, al dat hij zijn best zou doen om dat advies over te nemen.

Het nieuwe doel voor 2040 is vooralsnog niet meer dan een aanbeveling van de Commissie. Als de EU-lidstaten die omarmen, zet de volgende Europese Commissie die na de verkiezingen van juni in wetgeving om.

De Europese Commissie was oorspronkelijk van plan om de landbouw specifieke doelen op te leggen. De landbouw zou de uitstoot van andere broeikasgassen dan CO2 met 30 procent moeten doen dalen tegen 2040. Dat stond in een gelekte voorlopige versie die persagentschap Reuters kon inkijken. Na het boerenprotest van de afgelopen weken in België en andere lidstaten is dat gesneuveld uit het definitieve voorstel.

“We moeten zorgen voor een gebalanceerde aanpak”, zei Eurocommissaris Hoekstra in het Parlement tijdens de voorstellen van het plan. “De overgrote meerderheid van onze burgers zien de effecten van klimaatverandering en willen er bescherming tegen, maar ze zijn ook bezorgd over wat dat betekent voor hun kostwinning.”

Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) reageert in eerste instantie kritisch. “De Europese trein dendert voort in haar parallelle wereld, steeds verder van de mensen af in een opbod waarvan iedereen weet dat het niet haalbaar is”, stelt ze. “Het opbod aan klimaatdoelstellingen moet stoppen! Het maatschappelijk draagvlak verdwijnt aan een rotvaart, de steun voor politiek extremisme neemt toe, en de EU prijst zich uit de internationale markt. Dit gaat jobs en koopkracht kosten.”

Aan de andere kant van het politieke spectrum is men positiever over het plan van de Commissie. “Een reductie van 90 procent tegen 2040 is nodig en mogelijk. Het is goed dat de Europese Commissie die koers aanhoudt”, zegt Groen-covoorzitster Nadia Naji. “Na de komende Europese verkiezingen willen we opnieuw dat het klimaat centraal staat, net zoals in deze legislatuur. Met een sterk Europees beleid dat iedereen meeneemt en gezinnen die moeilijk rondkomen extra ondersteunt.”

In het Europees Parlement is Tom Vandenkendelaere (CD&V) kritisch. Hij begrijpt dat de Commissie vanwege de klimaatwet niet anders kan dan met deze communicatie uit te pakken, maar vreest dat de timing symbolisch niet slechter kan. “De Europese Commissie stoot de boeren nodeloos voor het hoofd. De Europese Volkspartij (EVP, waar CD&V deel van uitmaakt, red.) vraagt al langer een adempauze zodat boeren de Europese duurzaamheidsdoelstellingen kunnen behalen. Dit stuurt echter een verwarrend signaal naar de landbouwsector.”

Een heel ander geluid bij Europarlementariër Kathleen Van Brempt (Vooruit), die het over de afspraak van Europa met de geschiedenis heeft. “De tussentijdse doelen voor 2040 zijn van cruciaal belang om onze samenleving, het beleid en de economie een helder perspectief te bieden. Dit creëert alleen maar meer investeringszekerheid voor onze economie. Dat blijft broodnodig.”

Van Brempt wijst erop dat het belang van sommige innovatieve technologieën om de uitstoot van broeikasgassen netto te verminderen, zoals koolstofopslag, niet mag worden overschat. “Koolstofopslag staat als technologie in haar kinderschoenen en blijft een zeer dure en inefficiënte oplossing. Waar we uitstoot in onze industrie kunnen schrappen en voor circulaire en klimaatneutrale oplossingen kunnen kiezen, moet dat de ambitie blijven.”