Een ui naast je bed kan je door een grieperige nacht helpen, zegt Tan. "Ik ken meerdere artsen die erbij zweren." Als je een ui opensnijdt, komt er een stofje vrij - propanethial S-oxide - waar je slijmvliezen op reageren.
Ogen gaan tranen en je neus gaat lopen. Zo is de neus even wat minder verstopt en dat is prettig. Even maar, want zo'n ui droogt uit. "Leg hem naast je bed, niet op je nachtkastje. Je wil dat de dampen omhoog stijgen, de neus in. Dus de ui moet lager liggen dan jouw hoofd."
Simpele middeltjes die je bij de drogist haalt kunnen geen kwaad bij juist gebruik, zegt de kno-arts. "Lees de bijsluiter en hou je daaraan. Neusspray met xylometazoline dus echt kort gebruiken, niet te veel paracetamol slikken en geen vijf ibuprofens tegelijk. En koop alsjeblieft niet zo'n spray met zout, maar maak het zelf."
Je betaalt zo'n 3 euro voor een flesje, zegt Tan: dat maakt 280 euro per liter. "Voor water met zout. Daar kun je meer dan 400 kilo zout voor kopen." Een zoutoplossing werkt vaak goed. Het middel onttrekt een beetje vocht aan de slijmvliezen, waardoor ze slinken en er weer meer lucht door de neus kan komen.
De netipot oftewel de neusdouche; dat is volgens de kno-arts wel een aanwinst in ieders medicijnkastje. De neusdouche reisde vanuit de ayurvedische wereld naar onze contreien en is niet meer dan een soort theepotje waarbij je water in het ene neusgat giet, en het er via het andere neusgat weer uit komt.
"Spoel je neus door met lauw water en een snuf zout. Je spoelt er slijm, vuil en bacteriën uit de neus mee weg en kunt snel vrijer ademen."
Volgens Tan is spoelen effectiever dan snuiten. Als je snuit, kan het gebeuren dat je de huid rondom je neus beschadigt. Ook doe je de bijholtes en buis van Eustachius , de verbinding tussen de middenoorholte en de keel-neusholte, geweld aan.
Een hoestdrankje tegen kuchen en hoesten en een geïrriteerde keel? Het is in ieder geval lekker, zo'n siroop met tijm, honing of anijs. Maar, zegt Tan, het zijn commerciële producten. De werking ervan is niet bewezen. En ze zijn duur, dus laat ze lekker in het schap liggen. "Neem dan liever wat thee met honing."
Een tip van zowel oma als de kno-arts: hete, rode peper. "Daarin zit capsaïcine, een stof die ook in pepperspray en pijnbestrijders zit. De stof verdooft de pijnzenuwen in de neus een beetje, waardoor die minder gevoelig zijn."
Er zijn neussprays te koop met capsaïcine, en je kunt zelf hete pepers in je kop thee gooien. "Dat is een huismiddeltje waarvan ik zeker weet dat het werkt." Gember erbij drijft vocht af en verwarmt je van binnenuit. Een citroen in je drankje uitknijpen zorgt voor extra vitamine C.
Verkoudheidsvirussen krijgen we vaak in de winter, en dus is een kop warme soep of thee lekker. Maar je kunt ook ijsblokjes en koude dranken nemen om je keel wat te verkoelen, legt de kno-arts uit, zeker als je keelpijn hebt door een opgezette huig of ontstoken amandelen.
Warme soep dus: in elke cultuur hebben ze hun eigen helende brouwsels. 'Joodse penicilline', oftewel kippensoep, Chinese geneeskrachtige bottenbouillon, de soto ayam van je Indonesische oma.
Word je er beter van? Als je gevloerd bent door het influenzavirus, corona, een verkoudheidsvirus of een longontsteking, dan zeker niet. Dan moet je uitzieken, aldus de kno-arts. Maar als je ziek bent moet je wel zorgen dat je goed gehydrateerd blijft om de slijmvliezen te beschermen tegen uitdroging - dat doet het vocht in de soep.
Met je grieperige hoofd een stoombad bezoeken: daarmee besmet je waarschijnlijk anderen en het zal ook niet heel veel doen. "Je krijgt warme, vochtige lucht in je neus, maar er wordt niks afgevoerd uit je lichaam. Er is geen bezwaar tegen, de rust en warmte zullen je misschien wel goed doen. Maar sneller genezen, nee."
Hetzelfde geldt voor stomen boven een bak kokend water met menthol, eucalyptus of kamillebloesem. "Het is misschien op dat moment wel fijn en geeft verlichting, maar er gebeurt niks. Je krijgt alleen vochtige lucht in je neus."
Ten slotte: grijp die griep of verkoudheid niet aan om shotjes geneeskrachtige kruidenlikeur, brandewijn met citroen, whiskey met honing en dergelijke te drinken. Het desinfecteert je keel niet, al zou het alcoholpercentage 100 procent zijn. Alcohol kan de slaap verstoren, terwijl een goede nachtrust juist goed doet. Tan: "Klinkklare onzin, ik raad alcohol zeker af als je ziek bent."