Midden-Oostenblog
NOS NieuwsAangepast

VS voert weer luchtaanvallen uit op doelen in Irak

In dit blog houden we je op de hoogte van de laatste ontwikkelingen in het Midden-Oosten, zoals de oorlog tussen Hamas en Israël en de situatie in Jemen. Dit is het belangrijkste nieuws:

  • Israël omsingelt Khan Younis, zware gevechten gemeld
  • 21 Israëlische militairen gedood bij explosie in Gazastrook
  • CNN: Israël stelde voor dat Hamas-leiders Gaza mochten verlaten

Hier vind je een overzicht van onze belangrijkste verhalen. En hier lees je de betekenis van een aantal veelgebruikte termen.

liveblog gesloten

Pentagon bevestigt aanvallen op Irak: 'Was vergelding'

Het Pentagon heeft bevestigt dat de VS drie doelen in het westen van Irak heeft aangevallen. Doelwit waren pro-Iraanse milities.

De aanvallen waren een reactie op aanvallen op Amerikanen en bondgenoten in Irak en Syrië. Zaterdag raakten vier Amerikanen gewond nadat een luchtmachtbasis in Irak werd geraakt door meerdere ballistische raketten van pro-Iraanse milities. Ook in Syrië worden sinds de oorlog in de Gazastrook en Israël regelmatig Amerikaanse doelen bestookt.

'VS voert nieuwe luchtaanvallen uit op doelen in Irak'

Het Amerikaanse leger heeft nieuwe luchtaanvallen uitgevoerd op doelen in Irak, schrijft persbureau Reuters. Twee functionarissen zeggen dat pro-Iraanse milities het doelwit waren. Nadere details zijn nog niet bekend.

Nederlands marineschip terug naar Nederland

Marineschip Zr. Ms. Holland komt eind deze maand terug naar Nederland. Het schip was naar het oostelijk deel van de Middellandse Zee gestuurd om te kunnen helpen bij evacuaties en de aanvoer van noodhulp voor Gaza. Het kabinet stuurde het schip in november naar Cyprus.

Demissionair minister Kajsa Ollongren (Defensie) schrijft in een Kamerbrief dat de situatie in de regio "onverminderd zeer zorgelijk" blijft en dat het risico op verdere uitbreiding van het conflict aanwezig is. Er blijft wel een logistiek team op Cyprus aanwezig om eenheden die in Nederland gereed staan snel te kunnen inzetten. "Ook blijven er teams vanuit Defensie in Beiroet en Caïro aanwezig ter ondersteuning van de Nederlandse ambassades", klinkt het.

De Holland zou eerst in het Caribisch gebied worden ingezet. Vanaf april is er weer een schip in het Caribisch gebied aanwezig.

Israëlische leger deelt eerste bevindingen over dood 21 militairen

Het Israëlische leger heeft meer informatie vrijgegeven over het incident gisteren in het midden van de Gazastrook waarbij 21 militairen om het leven kwamen. Reservisten en een elite-eenheid zouden op zo'n 600 meter van de grens ter hoogte van de kibboets Kissufim bezig zijn geweest met het slopen van gebouwen. Dat zou nodig zijn geweest om een veiligheidszone te creëren in de grensstreek, schrijft de Israëlische krant Haaretz.

De militairen waren in twee naast elkaar gelegen gebouwen aan het werk, meldt het leger na een eerste onderzoek, toen "terroristen met een raketwerper op een van de panden schoten". Door de explosie die daarop volgde, zou het gebouw zijn ingestort en bovenop de militairen terecht zijn gekomen. Het leger benadrukt dat ook andere scenario's nog worden onderzocht. Alle Israëlische militairen in de gebouwen kwamen om het leven.

'Lessen trekken'

Het leger maakt ook melding van een Israëlische tank die vlakbij stond. Palestijnse militanten zouden die hebben beschoten en de twee militairen die erin zaten daarbij hebben gedood. De militairen waren actief in een gebied waar nog altijd gevechten plaatsvinden; het leger zegt daarover dat militairen beter beschermd zullen moeten worden.

Herzl Halevi, de stafchef van het leger, heeft een diepgaand onderzoek afgekondigd. Halevi zei dat er lessen uit getrokken zullen worden en dat gevechtsmethodes zullen worden aangepast.

Nieuwszender Al Jazeera meldt dat het erop lijkt dat Hamas de betreffende aanval heeft opgeëist. De Qassam-brigades, de militante tak van Hamas die verantwoordelijk is voor terreuraanvallen, maken melding van een aanval in dezelfde regio, waarbij ook een tank zou zijn vernietigd.

Zware gevechten rond ziekenhuizen Khan Younis

Het Israëlische offensief rond de zuidelijke stad Khan Younis in de Gazastrook maakt het vrijwel onmogelijk om gewonden te helpen en lichamen weg te brengen, zeggen Palestijnse bronnen tegen persbureau Reuters. Op het terrein van het Nasser-ziekenhuis in Khan Younis zouden lichamen op het terrein worden begraven omdat het erbuiten te gevaarlijk is. Rond het ziekenhuis zou zwaar gevochten worden tussen het Israëlische leger en Palestijnse militanten.

Palestijnse functionarissen zeggen tegen Reuters dat medewerkers van een ander ziekenhuis in de stad, het Al-Khair-ziekenhuis, zijn opgepakt door Israëlische troepen. Het Al-Amal-ziekenhuis was onbereikbaar. Volgens het Rode Kruis is de vierde verdieping van dat ziekenhuis geraakt door een tankgranaat; Israëlische troepen zouden met drones schieten op alles wat beweegt.

Israël zegt dat Hamas-militanten in en rond de ziekenhuizen opereren. Het leger heeft Palestijnse burgers opgeroepen te vertrekken naar Al-Mawasi, een strook land tegen de kust aan, ten westen van Khan Younis.

VN-topfunctionaris Lazzarini, die de VN-organisatie UNRWA voor Palestijnse vluchtelingen leidt, zegt dat medewerkers, patiënten en vluchtelingen vastzitten in ziekenhuizen in Khan Younis en doodsangsten uitstaan. Hij roept partijen op alles in het werk te stellen om burgers en VN-personeel te ontzien en VN-gebouwen niet aan te vallen.

Israël: alleen staakt-het-vuren na ontmantelen Hamas-bestuur

Een Israëlische regeringswoordvoerder zegt dat Israël nooit met een staakt-het-vuren zal instemmen als niet alle gijzelaars vrijkomen. Ook moet een bestand gepaard gaan met de zekerheid dat Hamas niet langer de dienst uitmaakt in de Gazastrook, zegt Eylon Levy.

Volgens Levy wordt achter de schermen gewerkt aan het vrij krijgen van de gijzelaars. Naar schatting houdt de terreurorganisatie nog meer dan 130 gijzelaars vast, al is onduidelijk hoeveel gijzelaars al zijn omgekomen.

Egypte en Qatar

Een Egyptische bron zegt tegen persbureau AP dat Hamas het voorstel van Israël heeft afgewezen. Het wil alleen nog gijzelaars vrijlaten als het Israëlische leger zijn offensief staakt en zich volledig terugtrekt uit de Gazastrook.

Achter de schermen proberen Egypte en Qatar de partijen nader tot elkaar te brengen. In Israël staat de regering van premier Netanyahu onder druk van families van gijzelaars om tot overeenstemming te komen met Hamas. Die benadrukken dat de tijd tikt en dat de kans dat ze hun geliefden levend terugzien met de dag kleiner wordt. Netanyahu zei vandaag nog naar aanleiding van de dood van Israëlische militairen in Gaza dat Israël doorgaat tot sprake is van "een absolute overwinning" op Hamas.

Israël zegt Khan Younis omsingeld te hebben

Het Israëlische leger zegt dat het de zuidelijke stad Khan Younis in de Gazastrook heeft omsingeld. De afgelopen 24 uur zijn er bij grondgevechten en luchtaanvallen "vele tientallen terroristen uitgeschakeld", aldus de strijdkrachten in een verklaring. Er zouden raketinstallaties met munitie, tunnels en grote hoeveelheden wapens zijn gevonden.

Israël zegt dat er in Khan Younis een belangrijk hoofdkwartier van Hamas zit en heeft zijn militaire operatie de laatste dagen daarop geconcentreerd. Het leger vermoedt dat Hamas-leiders zich in het tunnelnetwerk onder de stad bevinden. Ze proberen de locatie te achterhalen van de hoogste Hamas-leider in de Gazastrook, Yahya Sinwar.

AP: Hamas verwerpt Israëlisch voorstel staakt-het-vuren

Hamas heeft het voorstel van Israël voor een staakt-het-vuren van twee maanden verworpen, zegt een anonieme Egyptische functionaris tegen het Amerikaanse persbureau AP. De functionaris bevestigt het bericht van de Amerikaanse nieuwssite Axios van gisteravond. Die meldde dat Israël de strijd wil pauzeren en Palestijnse gevangenen in Israël wil vrijlaten. In ruil daarvoor zouden alle mensen die in de Gazastrook gegijzeld worden gehouden, in fases worden vrijgelaten. Ook zouden de leiders van Hamas de Gazastrook moeten verlaten en naar andere landen moeten vertrekken.

Hamas ziet dus niets in dat voorstel, zegt de Egyptische functionaris. Hamas zou pas weer gijzelaars willen vrijlaten als Israël zijn offensief staakt en zich terugtrekt uit de Gazastrook. De Israëlische regering wil geen commentaar geven tegenover AP.

Egypte en Qatar, die al eerder hebben bemiddeld, zijn volgens de functionaris bezig met een voorstel om Israël en Hamas nader tot elkaar te brengen.

Minister Gallant: moeilijke en pijnlijke ochtend

De Israëlische minister Gallant van Defensie spreekt van een "moeilijke en pijnlijke ochtend" na de dood van 21 militairen in de Gazastrook. Hij zegt mee te leven met de families van de gesneuvelde reservisten.

"Dit is een oorlog die de toekomst van Israël voor de komende decennia zal bepalen. De dood van de soldaten dwingt ons om de doelen van deze strijd te bereiken", schrijft hij.

Minister Yoav Gallant van Defensie bij de begrafenis van een militair begin december

21 Israëlische militairen gedood bij explosie in Gazastrook

In het midden van de Gazastrook zijn gisteren zeker 21 Israëlische militairen om het leven gekomen, meldt het Israëlische leger. Ze kwamen om toen twee gebouwen instortten na een explosie. Het is het dodelijkste incident aan Israëlische kant sinds het begin van het grondoffensief.

Volgens Israëlische media waren de soldaten bezig met het plaatsen van explosieven om de twee gebouwen te verwoesten, toen een militant met een raketwerper een Israëlische tank onder vuur nam die in de buurt stond. De ontploffing leidde ertoe dat de explosieven ook afgingen, waardoor de twee gebouwen instortten, terwijl de militairen nog binnen waren.

Lees hier meer:

VS geeft namen commando's vrij die in Golf van Aden verdwenen

De Amerikaanse regering heeft de namen vrijgegeven van twee leden van de commando-eenheid Navy SEALs die vermist raakten bij een missie in de Golf van Aden.

De commando's waren bezig met een riskante operatie waarbij zij 's nachts een boot moesten enteren, waarop Iraanse onderdelen van raketten vervoerd werden naar Jemen. Volgens de Amerikaanse marine viel een van de SEALs in het onrustige water en dook de andere man achter hem aan, zoals bij deze commando's gebruikelijk is. Het gaat om de 37-jarige Christopher Chambers en de 27-jarige Nathan Gage Ingram.

Direct na hun verdwijning werd een intensieve zoektocht gestart in de hoop hen levend te vinden. Nu, ruim tien dagen later, gaat de marine ervan uit dat de twee niet meer in leven zijn.

CNN: Israël stelde voor dat Hamas-leiders Gaza mochten verlaten

Tijdens de onderhandelingen over gevechtspauzes of een staakt-het-vuren in de Gazastrook heeft Israël voorgesteld dat hoge Hamas-leiders de Gazastrook zouden mogen verlaten. Dat stellen volgens CNN twee personen die bij de discussies betrokken zijn.

Volgens CNN zou het voorstel op tafel zijn gelegd door onder anderen David Barnea, die aan het hoofd staat van de Israëlische geheime dienst, de Mossad. Het is Israël tot nu toe nog niet gelukt om de hoogste leiders van Hamas in de Gazastrook te pakken te krijgen. Vooral op leider Yahya Sinwar wordt jacht gemaakt, omdat Israël hem als hoofdverantwoordelijke ziet voor de aanslagen van 7 oktober op Israëlische burgers.

Een vertrek van Hamas-leiders uit de Gazastrook zou de organisatie in de ogen van Israël kunnen verzwakken, meldt CNN.

Israël voert meerdere luchtaanvallen uit in Zuid-Libanon

Het Israëlische leger heeft gisteravond met gevechtsvliegtuigen twee locaties in Zuid-Libanon aangevallen. Volgens het leger waren infrastructuur en observatieposten van Hezbollah het doelwit. De aanvallen werden uitgevoerd in de buurt van de dorpen Leyda en Itarun. Het leger meldt niet hoeveel slachtoffers er bij de aanvallen zijn gevallen.

De door Iran gesteunde militante sjiitische groepering Hezbollah wordt door veel landen, inclusief Nederland, gezien als terroristische organisatie. De afgelopen maanden bestookten Hezbollah en Israël elkaar aan de grens met raketten.

VS noemt aanval op Houthi-doelen geslaagd

De Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk noemen de aanval op Houthi-doelen van gisteravond geslaagd. In een gezamenlijke verklaring melden de landen acht doelen te hebben geraakt in Jemen als antwoord op het bestoken van schepen in de Rode Zee.

In de verklaring wordt Nederland wederom genoemd als land dat steun bood aan de aanvallen, samen met Canada, Bahrein en Australië. Nederland had bij eerdere aanvallen ook al een rol: in het Amerikaanse centrum van waaruit de aanvallen worden gecoördineerd, is een Nederlandse stafofficier aanwezig.

De aanvallen van gisteravond waren vooral gericht op een ondergrondse opslagplaats van de Houthi's en andere locaties die mogelijk gebruikt worden voor aanvallen op schepen. In iets meer dan tien dagen hebben de Amerikanen nu acht keer een reeks aanvallen uitgevoerd. "Ons doel blijft de-escalatie en het herstellen van de stabiliteit in de Rode Zee", stellen de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk.

De Amerikaanse regering heeft beelden gedeeld van vliegtuigen die waarschijnlijk werden ingezet bij de aanvallen:

'Israël stelt 2 maanden gevechtspauze voor in ruil voor alle gijzelaars'

De Amerikaanse nieuwssite Axios zegt dat Israël een gevechtspauze heeft voorgesteld aan Hamas. In ruil voor een wapenstilstand van twee maanden zouden alle gijzelaars moeten worden vrijgelaten. De site baseert zich op twee anonieme Israëlische functionarissen, maar er is geen officiële reactie.

Israël zou het aanbod hebben gedaan via bemiddelaars van Qatar en Egypte. De gevechtspauze zou onderdeel zijn van een plan met meerdere fases, waarbij uiteindelijk alle resterende gijzelaars in Gaza vrijkomen.

De Israëlische functionarissen zeggen tegen Axios dat ze nog geen antwoord hebben van Hamas. Ze zouden voorzichtig optimistisch zijn over de kans dat er de komende dagen vooruitgang kan worden geboekt.

Naar schatting ruim 130 Israëlische gijzelaars zijn nog in handen van Hamas. Een onbekend aantal van hen is niet meer in leven. Volgens de nieuwssite zouden onder het voorstel ook de lichamen van de omgekomen gijzelaars worden overgedragen aan Israël.

Lees hier meer:

Welkom

Welkom in het liveblog van dinsdag 23 januari over de laatste ontwikkelingen in het Midden-Oosten, zoals de oorlog tussen Hamas en Israël en de situatie in Jemen. Het blog van gisteren is hier terug te lezen.