Amerika en Groot-Brittannië zijn even na middernacht begonnen met luchtaanvallen op doelwitten van Houthi-rebellen in Jemen. Nederland heeft daar 'niet-operationele militaire steun' aan geboden, laat Defensie vannacht weten. President Biden bedankte Nederland daarvoor. Over de aanvallen zelf is nog veel onduidelijk.
De Houthi-rebellen, die gesteund worden door Iran, vielen de afgelopen maanden schepen in de Rode Zee aan. De Britse en Amerikaanse legers sloegen vannacht met gevechtsvliegtuigen en een onderzeeër toe.
Volgens Amerikaanse media was de operatie gericht op onder meer trainingfaciliteiten en drone-opslagplaatsen.
De Houthi-rebellen, die het grootste deel van Jemen controleren, hebben bekendgemaakt dat de hoofdstad Sanaa en de steden Hodeida en Saada zijn getroffen. Daar meldden getuigen hevige explosies.
'Eén stafofficier'
In een brief aan de Tweede Kamer, die de ministers Hanke Bruins Slot (Buitenlandse Zaken) en Kajsa Ollongren (Defensie) vannacht hebben verstuurd, staat dat Nederland heeft geholpen met 'de inzet van één stafofficier'.
De Amerikaanse president Joe Biden bedankte Australië, Bahrein, Canada en ook de Nederlandse overheid in een verklaring nadrukkelijk voor de hulp bij de bombardementen.
Demissionair premier Mark Rutte liet vannacht daarnaast in een bericht op X weten dat Nederland de 'gerichte operatie steunt'. "Nederland als van oudsher zeevarend land hecht enorm aan het recht op vrije doorvaart."
De eerste beelden van de bombardementen zie je hieronder:
Eerste beelden: Amerikanen en Britten bombarderen Jemen
Het gaat volgens de twee Nederlandse ministers om een 'kortdurende en beperkte operatie' waar Nederland aan bijdraagt. Zij kregen een verzoek van de Amerikanen en Britten en besloten te helpen 'in verband met de Nederlandse aanwezigheid en belangen in de regio'.
De Kamer was van tevoren niet op de hoogte gebracht 'gezien de vertrouwelijkheid van deze operatie', schrijven Bruins Slot en Ollongren.
Positie Nederland
Mochten de Verenigde Staten om meer steun van Nederland vragen, dan wordt dat verzoek 'opnieuw gewogen'. Die mogelijkheid is er namelijk wel, schrijven beide ministers.
"Er moet rekening gehouden worden met het scenario dat de aanvallen doorgaan, het conflict in de regio verder escaleert en er gevolgen zijn voor de Nederlandse positie en belangen in de regio", staat in de brief. "Mogelijk zal de VS dan vervolgacties voorstellen."
Een aanval van de legers hing ook al in de lucht. De Britse premier Rishi Sunak liet zijn kabinet gisteravond weten dat een 'mogelijke Britse en Amerikaanse aanval' aanstaande was.
Wie zijn de Houthi-rebellen en waarom vallen ze aan?
In Jemen woedt sinds 2015 een burgeroorlog tussen de Jemenitische overheid, gesteund door Saudi-Arabië, en door Iran gesteunde Houthi-rebellen. De Houthi's hebben gezegd commerciële schepen aan te vallen als vergelding voor de Israëlische aanval op Gaza.
Aanvankelijk leken ook vooral schepen met een Israëlische link het doelwit te zijn van drone- en raketaanvallen, maar ook andere schepen zijn inmiddels aangevallen. Overigens denken verschillende experts en diplomaten dat de Houthi-rebellen dit doen omdat Iran dat aan ze vraagt.
De VN-Veiligheidsraad had de acties van de Houthi's gisternacht nog veroordeeld. Elf van de vijftien landen van de raad wilden dat de Houthi's onmiddellijk stoppen met de aanvallen op schepen in de Rode Zee.
Nu volgen daar dus de aanvallen van Groot-Brittannië en Amerika op, maar veel is nog onduidelijk. Volgens Amerikaanse media zijn zeker twaalf doelen getroffen.
In deze video leggen we uit wie de Houthi's zijn en waarom ze schepen aanvallen:
Dit is waarom Houthi's schepen in de Rode Zee aanvallen
Volgens CNN zijn Amerikaanse gevechtsvliegtuigen, een onderzeeër en ook Tomahawks ingezet. Dat zijn de enige kruisraketten met een bereik van meer dan 1000 kilometer.
"President Biden en de coalitie van landen waar ook Nederland inzit hebben al weken gezegd dat zij verdere piratenacties en aanvallen met raketten niet zullen accepteren", zegt correspondent Erik Mouthaan vanuit New York. "Volgens het Witte Huis is dit een logisch gevolg."
'Geen teken van bredere oorlog'
"Het Witte Huis wil benadrukken dat dit enkel een boodschap is aan de Houthi's, en geen teken van een bredere oorlog in de regio", zegt Mouthaan.
De Houthi's hebben vannacht gezegd hard terug te slaan. "Amerika en Groot-Brittannië zullen zich moeten voorbereiden om een hoge prijs te betalen voor deze flagrante agressie", reageerde Houthi-kopstuk Hussein al-Ezzi via X.
