Afschuw in Italië over grote groep die fascistische groet brengt in Rome

In Rome hebben honderden neofascisten afgelopen weekend openlijk de fascistische groet gebracht, ook wel bekend als de Hitlergroet. Beelden van de bijeenkomst leiden tot veel commotie in Italië, en leden van de oppositie willen weten waarom de politie niet ingreep.

Het in Italië verboden armgebaar werd gebracht bij het voormalige hoofdkantoor van de opgeheven partij Movimento Sociale Italiano (MSI). Die werd na de Tweede Wereldoorlog opgericht door volgelingen van dictator Benito Mussolini. Bij de bijeenkomst werd herdacht dat een aantal leden van de militante jeugdtak van de MSI in 1978 werd doodgeschoten door linkse terroristen. Sympathisanten van de MSI herdenken hun dood jaarlijks.

Op beelden is te zien hoe aanwezigen, veelal in het zwart gekleed, de kreet "voor alle gevallen kameraden" beantwoorden door hun rechterarm gestrekt in de lucht te houden. "Presente", roepen ze gezamenlijk uit, waarop ze nog twee keer deze Romeinse groet brengen en uit elkaar gaan.

Elly Schein, parlementariër en partijsecretaris van de sociaaldemocratische Democratische Partij, eist een reactie van de regering. "Het was in Rome, 7 januari 2024, maar het leek wel 1924", vindt ze. "Wat hier is gebeurd, is onacceptabel. Neofascistische organisaties moeten ontbonden worden, zoals ook in de grondwet staat."

"Dit is een onacceptabele schandvlek voor een Europese democratie", vindt partijsecretaris en parlementariër Carlo Calenda van de liberale partij Azione. Ook de vicevoorzitter van het Italiaanse parlement, Sergio Costa van de Vijfsterrenbeweging, reageert verbolgen. Hij gaat een klacht indienen bij het Openbaar Ministerie en eist dat onderzocht wordt of er wetten zijn overtreden bij de herdenkingsbijeenkomst.

De kwestie ligt politiek gevoelig voor de Italiaanse premier Giorgia Meloni, wier politieke carrière drie decennia geleden begon bij de MSI. Meloni was lid van de jeugdtak van de partij totdat die 1995 werd opgedoekt. Daarop verwerd de MSI tot de nationaal-conservatieve Alleanza Nazionale, waar Meloni ook jaren voor actief was voordat ze na een periode bij de partij van oud-premier Berlusconi de partij Broeders van Italië mede oprichtte.

Na haar verkiezing als premier in 2022 nam ze duidelijk afstand van het neofascistische gedachtegoed dat haar werd verweten. "Deze coalitie heeft geen nostalgie naar het fascisme", herhaalde ze vorig jaar op de herdenking van bevrijdingsdag. Critici betwijfelen of die uitspraken oprecht zijn.