Direct naar artikelinhoud
Psychologie

Waarom u intellectueel bescheidener moet zijn

Intellectuele bescheidenheid kan je huwelijk redden.

Wie in staat is zijn ongelijk toe te geven, is een betere politicus, vriend(in), baas, partner, collega, ondernemer. Dat concluderen neurowetenschappers. "Je ongelijk kunnen toegeven leidt tot betere beslissingen en inzichten. Het is een kwaliteit die we veel meer moeten cultiveren en aanleren."

Je eigen gelijk uitschreeuwen, is zo in trek dat je zou gaan denken dat het erg belangrijk is om je gelijk per se ook altijd te halen.

Maar dat klopt niet. Aan de Amerikaanse Duke University is een van de eerste studies gevoerd naar intellectuele bescheidenheid. Daaruit blijkt dat die trek tot betere beslissingen leidt in alle levensdomeinen omdat je er slimmer van wordt.

In het onderzoek én in de maatschappij staan nochtans eerder assertiviteit en jezelf verkopen en oppompen centraal. Onterecht, zo zien onderzoeker Mark Leary en zijn team, die vier deelstudies ondernamen die ze in vakblad Personality and Social Psychology Bulletin publiceren.

De belangrijkste kenmerken van wie hoog scoort op intellectuele bescheidenheid zijn: nieuwsgierigheid, een open geest, twijfel aanvaarden en weinig dogmatisch zijn. Wie intellectueel bescheiden is, heeft wel degelijk sterke overtuigingen maar staat open voor tegenargumenten.

Wie intellectueel bescheiden is, heeft wel degelijk sterke overtuigingen, maar staat open voor tegenargumenten

De deelnemers kregen onder andere essays voor of tegen religie te lezen en moesten een inschatting over de auteur geven. Wie laag scoort op intellectuele bescheidenheid vindt op basis van de inhoud automatisch de auteur oneerlijk, immoreel, incompetent en kil. De andere groep doet geen uitspraak over de auteur gebaseerd op zijn opinie en kan zich daarin dus ook veel minder vergissen.

Eveneens blijkt dat wie intellectueel bescheiden is veel minder snel een oordeel velt over anderen op basis van hun geloof. Diezelfde groep blijkt ook een stuk positiever over politici die van mening veranderen omdat nieuwe feiten opduiken. Dat zien zij als positief omdat het tot betere beslissingen leidt bij machthebbers. Wie intellectueel arrogant is, heeft het dan al snel over ‘zwalpende leiders’ en serveert hen af.

Washington

Wie intellectueel bescheiden is, neemt ook zelf betere beslissingen omdat je de kwaliteit van de argumenten dan beter kunt inschatten, zelfs als het gaat over banale kwesties zoals flossen. Dit zijn de mensen die zwakke argumenten veel sneller herkennen en scheiden van echt sterke argumenten, terwijl wie intellectueel arrogant is daar slecht in blijkt en daardoor vaker slechte keuzes maakt.

“In Washington zie je nu wat er verkeerd gaat wanneer intellectueel arrogante mensen de macht hebben”, zegt Leary. “Maar niet willen toegeven dat we misschien ongelijk hebben, is ook in persoonlijke relaties het grootste probleem.”

In de nochtans competitieve zakenwereld zien de onderzoekers eveneens alleen maar voordelen van intellectuele bescheidenheid. Leary: “Bazen die de argumenten van anderen serieus nemen, doen het beter omdat ze betere beslissingen nemen. Logisch, want ze hebben alle argumenten ook echt gehoord. Daarna pas kun je slim knopen doorhakken. Maar de intellectueel arroganten zullen dat doen op basis van veel minder inzichten.”

'Bazen die de argumenten van anderen serieus nemen, doen het beter omdat ze betere beslissingen nemen'
onderzoeker Mark Leary

Met andere woorden: wie aanvaardt dat hij ongelijk heeft, is geen zwak doetje maar een slimmere medewerker, vriend, partner, ondernemer. Leary: “Niet bang zijn om het bij het verkeerde eind te hebben, is een erg waardevolle troef die we veel meer moeten promoten en aanleren.”

En, o ja, wie zéker weet dat progressieven en niet-gelovigen intellectueel bescheidener zijn, en conservatieven en gelovigen dogmatisch zijn, heeft ongelijk. Intellectuele arrogantie blijkt overal evenveel voor te komen.