Nieuws
Overijsselse woningen verzakken: voor deze woningeigenaren is het oppassen geblazen
6 januari, 09:00 • 3 minuten leestijd
Er verzakken steeds meer woningen in Overijssel door funderingsproblemen. Aanhoudende droogte door klimaatverandering en afwatering vormen een groot risico voor oude woningen op veen- en kleigrond. Dit bezorgt woningeigenaren grote problemen, zoals klemmende deuren, scheuren in muren en herstelkosten die kunnen oplopen tot anderhalf ton.
De problemen kwamen aan het licht door de droogte in 2018. Bodemlagen kwamen in dat jaar opeens droog te staan. "Het is toen wel gebleken dat er op grotere schaal dan werd gedacht ook in Overijssel woningen aan het verzakken zijn”, legt Maarten Kuiper uit. Kuiper onderzoekt fundering- en bodemdaling voor ingenieurs- en adviesbureau Aveco de Bondt.
We krijgen meldingen van mensen die geen geld hebben om hun fundering te herstellen
Om hoeveel woningen het gaat in Overijssel, is niet te zeggen. Landelijk wordt dat geschat op een miljoen woningen. Kennis Centrum Aanpak Fundering (KCAF) kreeg ook uit Overijssel vele meldingen binnen na de droge zomer in 2018. Er volgden hierna nog twee droge zomers, waardoor het grondwater extreem laag stond. Dit leidt tot inklinking en verzakking van de bodem.
Waar de problemen in andere provincies voornamelijk komen door fundering van houten palen, ligt het probleem in Overijssel ergens anders. “In het oosten zien wij weinig houten palen. We zien woningen die direct op de grond gebouwd zijn, oftewel een ondiepe fundering”, zegt Kuiper.
Stijgende meldingen
Vooral in het oostelijke deel van Overijssel is een zakkende bodem de oorzaak van fundering schade. Hierbij gaat het om tachtig procent van de meldingen. Deze woningen hebben vaak een ondiepe fundering en zijn voor 1970 gebouwd. De melders ervaren schade zoals scheuren in muren of scheefstanden van muren en vloeren.
"We krijgen meldingen binnen van mensen die geen geld hebben om hun fundering te herstellen. Dit zijn schrijnende gevallen", legt Dick de Jong uit, die adviseur is voor fundering aanpak bij KCAF.
In het westen van de provincie zijn het aantal meldingen gerelateerd aan bodemdaling de helft van het totaal aantal meldingen. Hier zijn er meer meldingen bij panden met een houtenpaalfundering. Het gaat om oude stadcentra, historische bebouwing en panden uit de periode van 1920 en 1960.
Woningen die voor 1970 gebouwd zijn, hebben vaak een houtenpaalfundering of ondiepe fundering. Wanneer oude woningen op klei of veengrond staan, is er een grotere kans op verzakking. Woningen die op zand zijn gebouwd, lopen het minste risico, omdat zand stevig is. Door droogte daalt en krimpt veen- en kleigrond. Woningen met een ondiepe fundering zijn hierdoor kwetsbaar en kunnen scheef gaan staan, wat grote gevolgen heeft.
Risicogebieden
In Overijssel is het lastig om kwetsbare gebieden aan te wijzen, omdat de Overijsselse bodem een lappendeken is van zand-, klei- en veengrond. Dit is ontstaan doordat in het verleden de grond vaak werd bewerkt. “We zien woningen die bijvoorbeeld in de tuin zandgrond hebben en onder de woning klei of andersom”, zegt Kuiper.
Dit maakt het in Overijssel extra moeilijk om woningen aan te wijzen die verzakken. Onderstaande kaart geeft inzicht in gebieden die veel risico lopen bij een lage klimaatverandering. Hoe deze gebieden tot stand zijn gekomen, lees je hier. Hier heeft de klimaateffectatlas ook een risicokaart beschikbaar van paalrot op buurtniveau.
Voor deze kaart is data van de klimaateffectatlas gebruikt. De gemeenten die gemiddeld hoog tot zeer hoog risico hebben zijn verdeeld in buurten om een beter beeld te krijgen van risicogebieden. Van de gemeenten die gemiddeld zeer laag tot laag risico hebben is het gemiddelde voor de kaart gebruikt. Deze kaart geeft inzicht in risicogebieden maar hiermee kunnen geen aannames worden gedaan. Hiervoor is meer onderzoek nodig. Woningen buiten deze gebieden kunnen funderingsproblemen hebben en woningen die in deze gebieden liggen kunnen geen problemen hebben.
