Oud en nieuw is voor veel mensen een heel gezellig feest, maar voor sommigen ook een avond om een beetje buiten de lijntjes te kleuren. Zo blijkt uit onderzoek dat er veel meer morning-afterpillen worden verkocht in de week na de jaarwisseling.
Dat schrijven onderzoekers van de Texas Tech University in de kersteditie van het British Medical Journal. Er werden 10 procent meer morning-afterpillen verkocht aan vrouwen tussen de 15 en 44 jaar oud vergeleken met de rest van het jaar, wat neerkomt op zo’n 41.000 extra anticonceptiepillen in de VS in de eerste week van 2022. Voor het begin van 2024 wordt een vergelijkbare stijging verwacht. Mensen hebben tijdens oud en nieuw dus vaker onbeschermde seks dan normaal.
Serieuze studie
Dit klinkt als een grappig onderzoekje voor in de kerstvakantie, maar in de VS – met zijn strenge abortusregels – heeft het wel degelijk een serieuze ondertoon. Mensen hebben met oud en nieuw niet alleen meer seks, maar worden ook vaker seksueel misbruikt. Bovendien zijn veel klinieken en winkels gesloten, waardoor er in de week erna meer behoefte kan ontstaan aan de morning-afterpil.
De onderzoekers zijn dan ook niet over één nacht ijs gegaan met hun studie. Ze bekeken de verkoopcijfers van levonorgestrel – de officiële naam van de morning-afterpil – in de week na oud en nieuw tussen 2016 en 2022. De pil doet zijn werk als je hem maximaal 96 uur tot mogelijk 120 uur na onbeschermde seks inneemt. Daarbij geldt wel: hoe eerder, hoe beter. Dat maakt het dus ook belangrijk dat winkels weer snel opengaan na oud en nieuw, zodat mensen de pil kunnen aanschaffen.
Ook op Valentijnsdag
Uiteindelijk bleken de verkoopcijfers in de week na de jaarwisseling te stijgen met 0,63 pillen per duizend vrouwen tussen de 15 en 44 jaar oud. Dat komt zoals gezegd neer op 41.000 extra verkochte morning-afterpillen.
De onderzoekers keken ook naar andere feestdagen, zoals Valentijnsdag, St. Patrick’s Day en Independence Day. Na Valentijnsdag werden 0,31 meer pillen per duizend vrouwen verkocht. Bij de andere twee feestdagen was slechts sprake van een minimale stijging van de verkoopcijfers.
Tijd voor beleid
Er zijn wel een paar kleine kanttekeningen te plaatsen bij de studie. Zo waren niet alle verkoopcijfers bekend van elke winkel of kliniek in de VS. Ook kun je de cijfers niet zomaar generaliseren naar bijvoorbeeld andere landen of situaties.
Desalniettemin menen de onderzoekers wel dat bepaalde feestdagen, bijvoorbeeld vanwege het alcoholgebruik, belangrijk zijn om vanuit de overheid beleid op te voeren. Denk aan anti-alcoholcampagnes of maatregelen om seksueel geweld te verminderen. Ook moet de toegang tot anticonceptie rond de feestdagen worden verbeterd. Zo kan de kans op onbeschermde seks kleiner worden en neemt de behoefte aan de morning-afterpil af. “Meer dan ooit is noodanticonceptie noodzakelijk voor mensen in de VS, vooral voor degenen die in regio’s wonen waar een verbod geldt op abortus of de regels erg streng zijn”, schrijven de onderzoekers.
Nederland
Er zijn geen verkoopcijfers bekend van de morning-afterpil in Nederland in de week na oud en nieuw. Het lijkt logisch dat ook hier meer onveilige seks plaatsvindt dan normaal en er dus vaker een morning-afterpil wordt gehaald. We weten bijvoorbeeld wel dat er in het zuiden van het land meer soa’s voorkomen na carnaval, iets wat eveneens duidt op onbeschermde seks.
Vorig jaar zijn er in een jaar tijd een kleine half miljoen morning-afterpillen verkocht in ons land. Ze kosten ongeveer 20 euro per stuk. Dat is best veel, aangezien er Europese landen zijn, zoals België en Frankrijk, waar de pil vrijwel gratis verkrijgbaar is. Ook in Nederland gaan er al een tijdje geluiden op om de noodpil gratis beschikbaar te stellen.
Het idee dat er een enorme geboortegolf negen maanden na carnaval plaatsvindt, is overigens een fabeltje. Volgens CBS-cijfers worden de meeste kinderen in september geboren. En op 25 september vieren de meeste Nederlanders hun verjaardag. Tel je negen maanden terug, dan kom je op… precies 25 december. Rond kerst worden dus de meeste kinderen verwekt.
