Eerlijkheid heeft zijn langste tijd gehad
Vanwege mijn werk heb ik regelmatig contact met mensen uit Angelsaksische landen. Soms moet ik ze uitleggen hoe belangrijk wij in Nederland eerlijkheid vinden. Eerlijk duurt het langst, zeggen we trots. Maar hoe lang nog?
Onbeleefd
Wij zeggen graag waar het op staat, terwijl Amerikanen en Britten leren dat beleefdheid veel belangrijker is. Zij vinden ons vaak te direct, soms brutaal en onbeleefd. Zo vertelde een Ierse jonge vrouw aan haar nieuwe Nederlandse vrienden dat zij een tweelingzus had. Direct daarop kreeg zij de vraag: “Are you from one egg or from two eggs?” Eerst begreep ze niet wat dat betekende maar toen de vragensteller verduidelijkte dat het ging over wat zich precies in de baarmoeder had afgespeeld, begon ze te blozen en kon ze alleen maar uitbrengen: “Sorry but that is a very personal thing to ask!” U begrijpt dat het hier ook om kromme taal ging, niet alleen om de directheid, maar toch.
Doodzonde
In het politieke leven is eerlijkheid ook een ding, op een bepaalde manier. Doe wat je belooft. ‘U liegt’ is een zware beschuldiging. De Kamer verkeerd voorlichten is een politieke doodzonde. Ook in de rechtbank wordt eerlijkheid gevraagd. En de journalistiek ziet het als haar verheven taak om de waarheid boven tafel te krijgen. Daarin verschillen we niet van andere westerse landen.
Maar feit is dat wij hier in Nederland eerlijkheid ook in het sociale leven hoog in het vaandel hebben. Goede manieren hebben is naast ‘netjes dankjewel zeggen’ ook ‘altijd de waarheid vertellen’. We zeggen: hij maakte misschien een foutje, maar hij komt er tenminste eerlijk voor uit. Of: Je weet in elk geval wat je aan hem hebt. Heel anders dan de Angelsaksische of Oosterse beleefdheidsrituelen.
Er zijn natuurlijk ook Britten, Ieren en Amerikanen die de eerlijkheid van Nederlanders juist een verademing vinden en het hier erg naar hun zin hebben.
Liegen als deugd
Sorry, mensen. Laat ik er geen doekjes om winden: het is bijna voorbij. Deze diepgewortelde Nederlandse waarde is thans tot op de draad versleten. Eerlijk heeft zijn langste tijd gehad. Nep is het nieuwe eerlijk. Liegen is een deugd. Als de waarheid pijn doet, moet zij gewoon verdwijnen. Uit het straatbeeld. Uit musea. Uit de kolommen van de krant. En uit wetenschappelijk onderzoek. Waarheid is gewoon ‘wat lekker bekt en geen gedoe geeft’. In de klas sneuvelen gespreksonderwerpen. Op universiteiten sneuvelen feiten in safespaces.
Verschijnselen verliezen hun eerlijke naam. De dingen bij hun naam noemen is ‘verkeerd’ populisme dat een halt moet worden toegeroepen.
Jokken
Woensdag 15 maart zou de dag van de waarheid worden. Het Nederlandse volk zou zich uitspreken. Want al is de leugen nog zo snel, de verkiezingen achterhalen haar wel. Toch? Nee hoor. Want wat blijkt: het maakt het Nederlandse volk geen donder uit dat er gelogen en bedrogen wordt. Van ons mag de VVD dat gewoon blijven doen. Het maakt ons niets uit dat Jesse jokte over zijn verleden, we zitten er niet mee dat de Erdo-leugenaars via stemkaart-ronseling in het parlement belanden. Oude religieuze sprookjes geloven we ook nog steeds en we hebben ronduit schijt aan directe voorkamertjesdemocratie. Een verlies mag een overwinning worden genoemd en een overwinning een verlies. U zegt het maar.
Nee, beste Angelsaksische vrienden. Nederland is een flink stuk opgeschoven. Eerlijk duurt ook hier niet lang meer, eerlijk is voor losers. Eerlijk zijn is bijna passé.
De artikelen op OpinieZ zijn gratis voor u te lezen. U kunt ons steunen door dit artikel te delen op 
Facebook, 
Twitter, 
LinkedIn of andere sociale media.
Zie de buttons onder de advertenties.
===================================================================
Titelfoto: Screenshot door redactie OpinieZ van still uit YouTube-video NPO Eerste lijsttrekkersdebat 2017
===================================================================
Over de auteur
Recent gepubliceerd
EU21 november 2023We moeten het Europese ID integraal weigeren
Filosofie22 oktober 2023Het verhaal wint altijd van de werkelijkheid
Economie6 januari 2022Nederlandse landbouw wordt opgeofferd aan groene dromen
Economie25 juli 2021Politici en bestuurders zien liever dashboards dan mensen