Het bedrijf OpenAI zorgde voor een digitale aardverschuiving met de komst van ChatGPT, maar kunstmatige intelligentie is er al lang. Het zat bijvoorbeeld al in de foto's-app van je telefoon en in de spraakassistent van je slimme speaker.
Maar deze vorm van AI werkte op de achtergrond van je apparaten. "De komst van de chatbot was een grote stap voorwaarts", zei AI-expert Peter van der Putten eerder tegen NU.nl.
Al snel had ChatGPT miljoenen gebruikers. Jongeren schakelen de hulp van AI in bij het maken van huiswerk en op de werkvloer worden er roosters mee gemaakt. En misschien heb jij ChatGPT wel geraadpleegd bij het maken van een sinterklaasgedicht of het verzinnen van een feestelijk menu voor Kerst.
Google kijkt met grote ogen naar succes OpenAI
Bij andere techbedrijven, zoals Google en Facebook, werd met grote ogen gekeken naar het plotselinge succes van nieuwkomer OpenAI. The New York Times beschreef hoe die bedrijven, die al jaren werkten aan AI-modellen, reageerden op de opkomst van ChatGPT.
Google-directeur Sundar Pichai zag hoe de chatbot fouten maakte, maar dat maakte niet uit. OpenAI maakte gaandeweg verbeterende aanpassingen. Voor Google en Facebook was het veel lastiger om op die manier te werken. Als hun taalmodellen nepnieuws verspreiden en discrimineren, worden ze daar flink op afgerekend. Daarnaast zijn Google en Facebook geen start-ups zoals OpenAI, maar grote bedrijven met een langzamere besluitvoering.
Ondertussen ontstonden naast chatbots die werkten met tekst ook andere soorten programma's. Bijvoorbeeld DALL-E (ook van OpenAI) en Midjourney. Deze modellen kunnen op basis van een korte beschrijving plaatjes maken.
Die afbeeldingen maken nog beter duidelijk hoe snel AI het afgelopen jaar beter werd. Hieronder zie je 'een realistisch portret van een man in een café', met links de resultaten van het Midjourney-model aan het begin van 2023 en rechts het resultaat van het huidige model. De verhoudingen zijn beter en de belichting is een stuk realistischer.
Bewegend beeld en deepfakes
Deskundigen verwachten dat het animeren van beelden de volgende stap wordt. De eerste bewegende beelden zijn al gemaakt met kunstmatige intelligentie, maar die zien er nog erg vreemd en onrealistisch uit. Dat moet het komende jaar gaan veranderen.
Ondertussen werden deepfakes alvast wel veel beter. Op basis van korte audiofragmenten kun je iemand laten zeggen wat je wil. En dankzij AI was het ineens ook mogelijk om een video op te nemen in het Nederlands en die te laten nasynchroniseren in een andere taal. Met kloppende mondbewegingen.
Met dit nieuwe AI-trucje praat je in video's van Spaans tot Chinees
Discussie over mogelijke impact
Ondanks alle mogelijkheden van AI levert de snelle opkomst van de technologie ook zorgen op. Zo werd er gediscussieerd over militaire AI met de vraag of wapens zelf mogen bepalen welke doelwitten ze beschieten.
In Hollywood werd er gestaakt door schrijvers en acteurs die bang waren dat hun banen vervangen konden worden door kunstmatige intelligentie. AI wordt in de filmwereld al gebruikt, bijvoorbeeld om oudere acteurs op beeld jonger te laten lijken.
Het ontwikkelen van AI gaat zo hard, dat het nauwelijks bij te benen is. Europese beleidsmakers maakten de afgelopen maanden vaart met het opstellen van een nieuwe wet om de inzet van kunstmatige intelligentie in Europa in goede banen te leiden.
Over deze AI-wet, die kunstmatige intelligentie transparanter en minder discriminerend moet maken, wordt begin volgend jaar gestemd. Het duurt dan naar verwachting nog twee jaar voordat de regels daadwerkelijk ingaan.
We zijn pas net begonnen
In de tussenliggende periode blijven AI-ontwikkelingen niet stilstaan. Toen Microsoft het AI-model van OpenAI opnam in zijn zoekmachine Bing, werd de chatbot gekoppeld aan het internet. Sindsdien wordt ook de actueelste informatie van het web meegenomen in de chatgesprekken.
Waar OpenAI nu een voorsprong te pakken heeft, zijn de grote techbedrijven bezig met een inhaalrace. Facebook werkt hard aan eigen taalmodellen. En begin volgend jaar komt Google met Gemini Ultra, wat de grote concurrent voor OpenAI moet worden. De AI-race is nog lang niet gelopen.