Premier Mark Rutte bood op 19 december vorig jaar namens de regering excuses aan voor het Nederlandse slavernijverleden. Wat het Nationaal instituut Nederlands slavernijverleden en erfenis (NiNsee) betrof, werd 19 december daarom een dag om jaarlijks te evalueren. Het instituut bekijkt of het kabinet zich houdt aan de eigen plannen om de doorwerking van het slavernijverleden in het heden te verminderen.
De excuses voor het slavernijverleden werden precies een jaar geleden aangeboden. NiNsee wilde daarom dinsdag een congres organiseren. Maar het slavernijinstituut vindt dat de voortgang tot nu toe tegenvalt. Er zijn bijvoorbeeld nog steeds nauwelijks harde afspraken gemaakt over geld voor projecten om de achterstanden van nazaten van tot slaaf gemaakten in te lopen. Daarom werd het plan voor het congres in de ijskast gezet.
"Ik had verwacht een rits wapenfeiten te kunnen opnoemen, omdat we een welwillend kabinet hebben", licht Nooitmeer precies een jaar na de excuses toe. "Er zijn zeker positieve ontwikkelingen, zoals het ophogen van het sociaal minimum voor de inwoners van Caribisch Nederland. Maar verder valt er niet veel te melden. Dan heeft een bijeenkomst minder zin."
Nooitmeer benadrukt tegenover NU.nl dat het niet aan de welwillendheid van het inmiddels demissionaire kabinet ligt om de doorwerking van het slavernijverleden aan te pakken. Maar wat dan wel de oorzaak is, kan ze niet zeggen. "We weten niet waarom het zo langzaam verloopt. Betrokkenen, zoals lokale overheden, wachten op de ander om stappen te zetten, zo lijkt het."
In plaats van een congres kiest het slavernijinstituut ervoor om ingetogener de balans op te maken. Wel benadrukt de NiNsee-voorzitter dat het slavernijinstituut niet bij de pakken gaat neerzitten. "Wij gaan gewoon door."
Afran Groenewoud is verslaggever samenleving en inclusie
'Wel meer begrip voor geschiedenis van biculturele mensen'
Sinds 19 december 2022 ziet het NiNsee ook lichtpuntjes. "We horen vanuit de samenleving dat mensen met een biculturele achtergrond, dus niet alleen nazaten van tot slaaf gemaakte mensen, meer begrip ervaren over hun geschiedenis", geeft Nooitmeer als voorbeeld. "Daar is in de maatschappij sinds de slavernijexcuses meer ruimte voor."
Ook heeft het NiNsee gemerkt dat de toespraak waarin koning Willem-Alexander vergiffenis vroeg voor het slavernijverleden van zijn familie, "helend heeft gewerkt" voor de nazaten van tot slaaf gemaakten.