Drie decennia na het conflict in voormalig Joegoslavië – opgelost dankzij Amerikaanse tussenkomst -, slaagt Europa er nog steeds niet in zich een hoofdrol op te eisen in conflictgebieden vlakbij zijn grenzen. Het Europese streven naar geopolitieke macht blijkt in realiteit een illusie te zijn, geplaagd door interne tegenstrijdigheden en externe uitdagingen.
De Europese Unie: bron van inspiratie of irritatie?
Waarom is dit belangrijk?
Ursula von der Leyen, Emmanuel Macron en Olaf Scholz spreken ambitieus over een 'geopolitieke Europese Unie'. Echter, de werkelijkheid toont aan dat er een groot verschil is tussen woorden en daden. Problemen zoals migratie, financieel beleid, en de steun aan Oekraïne leggen de interne verdeeldheid en het gebrek aan effectief beleid bloot.In het nieuws. Twee belangrijke afspraken dienen zich voor de Europese Unie aan:
- Volgende week komen de Europese leiders in Brussel bijeen om Oekraïne en zijn beloofde toetreding tot de EU te bespreken. Complexe onderhandelingen dienen zich aan.
- In juni 2024 stemmen de Europeanen om hun parlement te vernieuwen. Voorlopig lijken anti-Europeanen daar steeds meer voet aan de grond te krijgen.
Migratie, monetair beleid en Oekraïne
Zoom in. Men kan ook moeilijk om de vaststelling heen dat op bijna alle belangrijke punten – van het maken van schulden, het migratiebeleid en de steun aan Oekraïne – er onenigheid heerst. Europa biedt irritatie, eerder dan inspiratie en dat uit zich in een reeks thema’s:
- Migratiebeleid: Ondanks pogingen om illegale migratie te stoppen, blijft Europa’s sociale politiek aantrekkelijk voor vluchtelingen.
- Hoewel er dringend behoefte is aan gekwalificeerde arbeidskrachten in de arbeidsmarkt, creëert Europa een situatie waarin er aanhoudende immigratie plaatsvindt in zijn sociale systemen.
- Monetair beleid: De Eurozone worstelt met het naleven van begrotingsregels, waardoor inflatie en financiële onstabiliteit toenemen.
- Sinds de invoering van de euro is de geldvoorraad in de eurozone met meer dan 240 procent gestegen. Omdat bestaande begrotingsregels door de lidstaten niet worden nageleefd, stelt men nieuwe op.
- Maar ook donderdag kwamen de EU-ministers van Financiën niet tot een akkoord. Zuinige landen drongen aan op strengere regels voor landen met een hoge schuldenlast; zuidelijke landen riepen op tot meer flexibiliteit.
- Steun aan Oekraïne: De EU toont onvoldoende daadkracht in de ondersteuning van Oekraïne, wat de geloofwaardigheid van haar buitenlands beleid ondermijnt.
- Ooit noemde de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Madeleine Albright haar land de “onmisbare natie” op het wereldtoneel. De oorlogen in Oekraïne en Gaza tonen dagelijks aan dat de VS een doorslaggevende speler blijven in veiligheidskwesties wereldwijd. Mochten de VS Oekraïne militair in de steek laten, dan rest het land niets anders dan zich over te leveren aan Rusland. Het lot van Oekraïne ligt in Amerikaanse, niet Europese handen.
Zoom out. Europa’s poging om een geopolitieke macht te worden, blijkt meer een droom dan realiteit. De interne verdeeldheid en het gebrek aan effectief beleid beperken haar vermogen om als een verenigde en invloedrijke speler op het wereldtoneel te opereren.
