Een continue, haast gekmakende piep in je oren, wie aan tinnitus lijdt, ervaart het dagelijks en er is geen oplossing. Wetenschappers hebben nu ontdekt waar dit spookgeluid vandaan komt: het zijn hyperactieve zenuwen die het zenuwstelsel niet langer kan uitschakelen.
Een op de tien mensen heeft tinnitus, in de volksmond ook wel oorsuizen genoemd. Het ontstaat vaak door een langdurige blootstelling aan veel te hard geluid, bijvoorbeeld tijdens concerten of in discotheken. Het uit zich als een lange zoem, geruis of bijvoorbeeld een pieptoon in je oren. Sommigen hebben er af en toe last van, maar bij anderen is het chronisch. Het is niet zelden zo heftig dat het tot psychische problemen, zoals depressie, leidt.
“Behalve dat het vervelend is om een continue piep in je oren te hebben, is tinnitus bij veel patiënten erg beperkend. Het veroorzaakt slaapproblemen, sociale isolatie, angststoornissen en depressie. Ook heeft het een negatieve invloed op werkprestaties en vermindert het de kwaliteit van leven”, legt wetenschapper Stéphane Maison uit van Massachusetts Eye and Ear.
Medisch mysterie
Het was lange tijd een medisch mysterie hoe het kon ontstaan, maar de Amerikaanse onderzoekers hebben nu bewijs gevonden, dat de belangrijkste theorie over de oorsprong van het nare gezoem ondersteunt.
Omdat er geen fysieke trilling is die het geluid veroorzaakt, is de hoofdhypothese dat tinnitus ontstaat in de zenuwen die normaal gesproken geluidsinformatie doorgeven aan de hersenen. Het zou de manier zijn van het brein om te compenseren voor gehoorverlies. Door het volume op te schroeven als er niet of nauwelijks geluid binnenkomt, wordt ook het achtergrondgeluid van onze interne speaker harder, wat leidt tot die vervelende zoem.
Beschadigde zenuwen
Om dit aan te tonen werden bijna driehonderd mensen tussen de 18 en 72 jaar onderzocht. Zij hadden een normaal gehoor volgens de gebruikelijke tests. 29 van hen hadden al meer dan een half jaar continue tinnitus en nog eens 64 hadden het korter dan zes maanden of soms wel, soms niet. Ongeveer een derde had de aandoening nog nooit gehad.
Er bleek een verband tussen zelf gerapporteerde chronische tinnitus en schade aan de gehoorzenuw. Die zenuw kan beschadigd raken door een overmatige blootstelling aan geluid, maar ook als gevolg van normale veroudering, zelfs als de gehoorcellen intact blijven.
Zwakkere spierreflex
De mate waarin iemand last had van tinnitus bleek een sterke voorspeller van de schade aan de gehoorzenuw. De tinnituspatiënten hadden een zwakkere spierreflex in het middenoor, die onze oren moet beschermen tegen hard geluid met een lage frequentie, zoals de bastonen in een nachtclub. Ze hadden ook een sterkere olivocochleaire reflex, die ons normaal gesproken helpt om geluiden te verwerken, die over een groot deel van het hoorbare bereik zijn verspreid.
Hoe erger de tinnitus, hoe sterker deze reacties waren. Dat betekent volgens de onderzoekers dat de mate waarin tinnitus permanent is, mogelijk afhankelijk is van de mate van perifere zenuwschade. “Ons werk bevestigt het idee dat tinnitus wordt getriggerd door een verlies aan gehoorzenuwen, ook bij mensen met een normaal gehoor”, legt Maison uit.
Behandeling dichterbij
Eerdere studies bij knaagdieren ontdekten dat een groep eiwitten genaamd neutrofines gebruikt kunnen worden om de gehoorzenuw te stimuleren om zichzelf te repareren. De onderzoekers hopen dat hun nieuwe bevindingen het onderzoek versnellen naar het gebruik van deze behandeling bij mensen.
“We kunnen tinnitus niet genezen zolang we de mechanismen niet volledig begrijpen achter het ontstaan ervan. Deze studie is een eerste stap naar ons ultieme doel om tinnitus het zwijgen op te leggen”, aldus Maison. “Het idee dat onderzoekers ooit in staat zijn om het missende geluid terug te brengen naar de hersenen en misschien die hyperactiviteit van de gehoorzenuwen te verminderen, brengt de hoop op genezing een stuk dichterbij de realiteit.”
