Nieuws

Zijn deze Nijverdalse toeslagenslachtoffers door schulden binnenkort dakloos? "Wij hebben het geld niet"

Vlnr: Jeroen Wolterink, Renate Wolbers en advocaat Cyriel Spiertz tijdens de zitting tegen de Staat in april
Vlnr: Jeroen Wolterink, Renate Wolbers en advocaat Cyriel Spiertz tijdens de zitting tegen de Staat in april © ANP / Vincent Jannink
Renate Wolbers en Jeroen Wolterink uit Nijverdal dreigen samen met hun drie kinderen dakloos te raken. Het stel, dat erkend slachtoffer van het toeslagenschandaal is, heeft een betalingsachterstand bij Reggewoon. De woningcorporatie nam daarom een deurwaarder in de arm en stapt naar de rechter. De eis? Ontbinding van het huurcontract en het stel moet de openstaande huur alsnog betalen.
In april zat het stel ook in de rechtbank in Almelo. Toen vanwege de zaak die zij tegen de Staat aanspanden. Met succes, want de rechter oordeelde dat de Staat in het geval van Renate en Jeroen onrechtmatig heeft gehandeld in het toeslagenschandaal. Met de gedachte dat er een afhandeling van het schandaal zou volgen, gloorde er een nieuwe, frisse start. Maar niets is minder waar. Ruim een halfjaar later stapelen de financiële problemen zich op en lijkt er op korte termijn geen toeslagenafhandeling te komen.
Wat is het toeslagenschandaal?

De Belastingdienst heeft jarenlang - van 2004 tot 2019 - tienduizenden Nederlandse gezinnen met kinderopvangtoeslag ten onrechte aangemerkt als fraudeurs. Al in 2012 klonken de eerste signalen dat er in de fraudebestrijding iets misging, maar het duurde tot 2017 voordat het op de politieke agenda stond. Na jarenlang politiek en ambtelijk gekonkel trad in 2021 het voltallige kabinet Rutte III af om de affaire.

Ergens tussen de 30.000 en 70.000 gezinnen zijn gedupeerd door dit Toeslagenschandaal. De Belastingdienst vorderde soms tonnen aan zogenaamd onterecht ontvangen kinderopvangtoeslag en boetes terug. De gevolgen waren dramatisch. Mensen raakten huizen en bedrijven kwijt, meer dan 1.100 kinderen werden uit huis geplaatst en burgers die geen uitweg meer zagen raakten in psychische nood.

Waarom de Belastingdienst mensen als fraudeur bestempelde en een terugvordering startte, is tot op de dag van vandaag niet precies duidelijk. Bij monde van de staatssecretaris is toegegeven dat er ‘breed’ sprake was van 'etnisch profileren', maar hoe breed dat was (of is) en waar ‘m dat in zat, is nog altijd in nevelen gehuld.

Mondelinge verklaring

Dinsdag in de rechtbank voert Renate het woord, ook namens Jeroen. Deurwaarderskantoor Wigger Van het Laar handelt in opdracht van Reggewoon en is niet bij de 'rolzitting' aanwezig. Deze zitting is er om gedaagden Renate en Jeroen hún kant van het verhaal te laten horen. Ze hadden hun verklaring voor de schulden ook schriftelijk kunnen doen, maar ze wilden dat per se mondeling bij de rechter uitleggen. "Ik zit hier vanwege een probleem dat we niet zelf hebben gecreëerd", stelt ze zichtbaar geëmotioneerd.
Jeroen slaat een arm om zijn partner heen. "Het is een herbeleving van jaren vol ellende. We hoopten het achter ons te laten, maar we blijven erin", vertelt Renate in tranen terwijl de griffier een doosje tissues aanreikt
Als vier wanbetalingen ter sprake komen, geeft de Nijverdalse direct toe die niet te hebben betaald. "Daar komt november nog bij. Want wij hebben het geld simpelweg niet", legt Renate uit. Het valt de rechter op dat er soms wel betaald wordt. "Dat klopt. Wij maken steeds een afweging wanneer we het kunnen." Door lagere inkomsten is de financiële situatie van het gezin dit jaar nog penibeler geworden. Zo is de WIA-uitkering van Renate dit jaar met honderden euro's naar beneden bijgesteld en werkt Jeroen als gevolg van longcovid minder onregelmatigheidsdiensten. Dat leidt maandelijks tot ruim duizend euro minder inkomsten.

Zorgplicht

Alhoewel het een zaak tussen de woningcorporatie en het hurende stel is, komt de gemeente Hellendoorn meermaals ter sprake. De Nijverdallers stellen dat de gemeente hen moet helpen, maar dat simpelweg verzuimt. "Het voelt zelfs als tegenwerking."
De kantonrechter vindt het een lastige situatie. Want het is een rechtszaak tussen huurder en woningcorporatie, de gemeente is geen partij. Toch ziet de rechter in dat Hellendoorn wél een rol speelt. "Want er zijn minderjarige kinderen in het spel en dat is een zorgplicht van de gemeente."
Daarnaast zijn gemeenten er verantwoordelijk voor om gedupeerde toeslagenouders te ondersteunen. Zodat de ouders kunnen herstellen.
Reactie gemeente Hellendoorn

Als gemeente kunnen wij inhoudelijk niet op individuele casussen ingaan. In algemene zin kunnen wij wel zeggen dat wij vanuit de brede ondersteuning kinderopvangtoeslagenaffaire vrijblijvende ondersteuning aanbieden, waarbij er ruimte is voor hulp op maat. Als het gaat over huurachterstanden kunnen wij in algemene zin zeggen dat we huisuitzettingen hopen te voorkomen. Als gemeente zijn wij altijd bereid om hulp te bieden. Hierin werken we preventief en proactief, om samen met de betrokken partijen te kijken naar oplossingen. Soms is dit niet te voorkomen en is er een vonnis, dat wordt uitgevoerd. Wel blijft het hulpaanbod vanuit de gemeente staan.

De ondersteuning vanuit de gemeente vindt plaats op vijf leefgebieden: wonen, zorg, financiën, werk/opleiding en gezin. In gezamenlijkheid met de ouders en/of kind(eren) kijken we naar de persoonlijke situatie en naar wat nodig is om een nieuwe start te maken of om problemen op te lossen.

Contact

Tijdens de zitting blijkt dat het contact tussen Reggewoon en Renate niet altijd soepel verloopt. "Klopt het dat u de telefoontjes niet altijd beantwoordt?", werpt de rechter haar voor de voeten. "Ik ben niet altijd in de gelegenheid om op te nemen. Per mail reageer ik altijd. Als ik diezelfde dag nog een afspraak met ze heb, bel of mail ik niet terug. Dan kan ik tijdens de afspraak wel reageren", pareert de gedaagde.
"De gesprekken en belletjes zijn belangrijk om met elkaar in contact te blijven", drukt de rechter de Nijverdallers op het hart. "Dat vraagt soms om wat extra flexibiliteit."
Wanneer de rechter uitspraak doet, is nog niet bekend.

Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie? Tip de redactie via WhatsApp of via de mail.