Eén op de drie inheemse planten, ofwel wilde planten, in Nederland staat op de rode lijst. Dat betekent dat ze risico lopen om te verdwijnen. Doodzonde en bovendien slecht voor de biodiversiteit, zegt zadenraper Ben Bruinsma.
Stichting Het Levend Archief en LandschappenNL willen de komende vijf jaar voorkomen dat de inheemse planten in Nederland daadwerkelijk verdwijnen. Daarom starten ze een nationale zadencollectie. Zaden van bedreigde planten worden daar bewaard en kunnen in de natuur worden geplant wanneer dat nodig is.
En nodig is het. Nederland telt nu ongeveer 1600 inheemse plantensoorten, waarvan er 500 op de rode lijst staan. 70 soorten staan zelfs op het punt van verdwijnen, zegt Baudewijn Odé van Floron, de maker van de rode lijst. De rode lijst is inmiddels tien jaar oud.
De diversiteit in planten is van belang, omdat bepaalde insecten afhankelijk zijn van specifieke soorten planten, stelt ecoloog Nils van Rooijen van Wageningen Universiteit. De wormkruidbij, een wilde bijensoort, is bijvoorbeeld afhankelijk van de stinkende kamille. Ook van die plant worden zaadjes verzameld.
Back-up
"Wij willen de wilde flora vangen, als back-up voor de natuur", zegt de ecoloog. Er zijn al zadenbanken in Nederland, maar die hebben alleen zaden van landbouwgewassen.
De universiteit is daar momenteel op twee locaties mee bezig: in Wageningen en Nijmegen. In Nijmegen worden de zaadjes in een koeling bewaard, waardoor ze vijf jaar goed blijven en per direct kunnen worden geplant als een plant dreigt uit te sterven. In Wageningen worden de zaden ingevroren op -20 graden. Die zaden blijven 20 tot 30 jaar goed.
"Het is belangrijk om dit te doen voor natuurherstel. Als er nu een soort uitsterft, kunnen we dat met de geborgde zaadjes herstellen", zegt Van Rooijen.
'Zo zonde'
Ben Bruinsma verzamelt in zijn vrije tijd zaden van inheemse planten, vooral rond de Afsluitdijk. "Bij werkzaamheden op de Afsluitdijk zouden veel zeldzame planten verloren gaan, dat vond ik zo zonde", vertelt hij. Planten als strandbiet, zeekool, wilde kool en zeevenkel zouden verdwijnen.
Hij kwam in contact met de Stichting Het Levend Archief in Nijmegen en kon daar zijn verzamelde zaden opslaan. "We zijn nu bezig met het vergaren van zaden op de Waddeneilanden."
Dat archief zorgt nu dus samen met LandschappenNL voor een nationale collectie van zaden van inheemse planten. De komende vijf jaar wordt dit programma uitgevoerd.
Iedereen mag meedoen met het verzamelen van zaden, maar er is wel een opleiding voor nodig. "Je moet immers de soorten goed kunnen herkennen en weten hoe je deze kan vinden. Ook doe je het altijd in overleg met natuurbeheerders", zegt Nils van Rooijen van Wageningen Universiteit.
Zo'n zadenbank is niet nieuw, maar wel belangrijk. Op het eiland Spitsbergen, in de Noordelijke IJszee, staat de wereldzadenbank. Die opbergplaats voor zaden ligt 120 meter diep in een berg en trekt wetenschappers en staatshoofden uit alle hoeken van de wereld.
Dagelijkse update
Wil jij iedere middag een selectie van het belangrijkste nieuws en de opvallendste verhalen in je mail? Meld je dan nu aan voor de dagelijkse update.
