Het onderzoek biedt waardevolle inzichten in hoe mensen reageren onder stress.
Misschien heb je weleens van de populaire Britse tv-show ‘Mastermind’ gehoord. De televisiequizserie is bekend geworden vanwege de uitdagende vragen en het hoge tempo waarin deelnemers vragen moeten beantwoorden. En dat geeft, zoals je je waarschijnlijk wel kunt voorstellen, behoorlijk wat stress. In een nieuwe studie hebben onderzoekers verschillende afleveringen van Mastermind terugkeken. Want op die manier kunnen wetenschappers bestuderen hoe het menselijk lichaam reageert onder stressvolle omstandigheden in situaties die onmogelijk na te bootsen zouden zijn in een laboratorium.
Mastermind
In Mastermind worden vier deelnemers uitgedaagd op hun algemene kennis in een specifiek vakgebied naar keuze, zoals geschiedenis, literatuur, wetenschap, enzovoort. “Ze zitten in een imposante, leren stoel en moeten snel vragen beantwoorden terwijl schijnwerpers op hen gericht zijn en een camera langzaam op hun gezicht inzoomt,” legt onderzoeker Robert Wilson uit. De deelnemers worden vervolgens ondervraagd door een presentator in een gespannen en uitdagende sfeer. De show staat bekend om zijn hoge moeilijkheidsgraad en is populair geworden vanwege de intense druk die deelnemers ervaren tijdens het beantwoorden van de vragen. De populaire tv-quiz heeft in de loop der jaren verschillende versies gehad en is een van de langstlopende quizshows in het Verenigd Koninkrijk.
Echte situaties
De onderzoekers waren met name geïnteresseerd in hoe de deelnemers aan de zenuwslopende spelshow fysiologisch reageerden. “Dit is iets waar ik al lange tijd van droom – proberen om fysiologische informatie te verkrijgen uit videobeelden,” aldus Wilson. Hierdoor kunnen onderzoekers namelijk situaties onderzoeken die meer lijken op echte situaties in het dagelijks leven. De spanning van het ondervraagd worden op nationale televisie is bijvoorbeeld iets wat niet gemakkelijk nagebootst kan worden in een laboratorium.
Knipperen
Wilson en zijn team lette vooral op het aantal keren dat de deelnemers met hun ogen knipperden. En dat is niet voor niets. Zo weten we op dit moment eigenlijk nog niet precies hoe het knipperen van de ogen gerelateerd is aan cognitieve inspanning, vooral in echte situaties. Er wordt echter vermoed dat mensen meer knipperen naarmate ze meer gestrest zijn. En dat wilden de onderzoekers weleens beter bestuderen. “Door de intense belichting en trage camerabewegingen in Mastermind is het eenvoudig om knippers te herkennen,” merkt Wilson op.
Studie
De onderzoekers bestudeerden 25 afleveringen uit twee seizoenen van Mastermind en verzamelden gegevens van 100 deelnemers. Daarbij noteerden ze wanneer elke vraag begon en eindigde, samen met het moment waarop de deelnemers met hun ogen knipperden. Dit leverde bijna 100.000 datapunten op. Vervolgens analyseerden de onderzoekers deze gegevens om te begrijpen hoe het knipperen varieerde bij verschillende mensen gedurende het spel. Ze vergeleken deze bevindingen met resultaten van minder stressvolle experimenten uit eerdere laboratoriumstudies.
Opvallend vaak
De stress van Mastermind blijkt inderdaad invloed te hebben op het aantal keren dat de deelnemers met hun ogen knipperden. Ze knipperden bijna twee keer zo vaak als het normale aantal van 20 knippers per minuut bij iemand die ontspannen is. Daarnaast blijken de deelnemers op ‘puntkomma-momenten’ van het spel te knipperen, namelijk aan het begin van elke vraag en aan het begin van hun antwoord. Ook verminderden ze hun knipperen terwijl ze nadachten over hoe ze moesten antwoorden, wat overeenkomt met bevindingen uit het laboratorium.
Verschillen
Toch waren er ook verschillen met de resultaten van laboratoriumtests. In de tv-show knipperden oudere volwassenen bijvoorbeeld meer dan jongere volwassenen en vrouwen knipperden vaker dan mannen. “Deze verschillen hebben we niet waargenomen in het laboratorium,” zegt Wilson. Er waren ook verschillen in het gedrag. In laboratoriumtests nemen mensen meestal de tijd en reageren ze voorzichtiger en preciezer nadat ze een fout hebben gemaakt. In Mastermind gebeurde dit echter niet.
Waarom?
Het is niet helemaal duidelijk waarom deze verschillen precies bestaan. Maar volgens Wilson vormen deze verschillen het meest opwindende aspect van het onderzoek. “Een van de grote vragen in de psychologie is momenteel hoeveel van wat we in het laboratorium waarnemen, eigenlijk verband houdt met wat er in het echte leven gebeurt,” zegt hij. “Deze vraag is essentieel, niet alleen voor ons fundamentele begrip van de menselijke geest, maar ook praktisch gezien, met het oog op het vinden van laboratoriumtests die kunnen helpen bij het diagnosticeren van psychische aandoeningen.”
Voor de onderzoekers is het bestuderen van knippers slechts het begin. “Er zit zoveel informatie verborgen in videobeelden,” stelt Wilson. Moderne computervisietechnieken kunnen bijvoorbeeld helpen begrijpen hoe mensen kijken, ademen en wiebelen op hun stoel. Dit helpt onderzoekers om allerlei aspecten van hoe ons lichaam werkt te meten. “Dit is precies wat we willen onderzoeken: hoe het fysieke en mentale aspect van echt menselijk gedrag werkt,” besluit Wilson.
