Voor dertiende keer rumoer rond Zwarte Piet: sommige gemeenten passen piet nog aan

Het Sinterklaascomité van het Zuid-Hollandse dorp De Lier (12.000 inwoners, midden tussen de kassen van het Westland) schrijft het maar eens helder op in een persbericht over de lokale intocht van de Sint zaterdag: ‘We verzoeken iedereen zich volwassen te gedragen en een groot voorbeeld te zijn voor de kinderen’.

Die oproep lijkt nodig. Want in De Lier wordt vandaag een demonstratie van Kick Out Zwarte Piet verwacht. Nu zijn de demonstraties van die actiegroep al dertien jaar geweldloos, maar ze leiden soms wel tot incidenten met tegendemonstranten. Zo werden vorig jaar bij Staphorst twee busjes met KOZP-activisten door voorstanders van Zwarte Piet tegengehouden. Zij blokkeerden de weg en gooiden met eieren en vuurwerk. Ook in De Lier gaan op Whatsapp en Telegram oproepen tot een tegenprotest rond, daarin worden mensen opgeroepen om verkleed als Zwarte Piet naar de intocht te komen.

Er werd door de gemeente Westland afgelopen week nog een bemiddelingspoging ondernomen, de burgemeester bracht het Sinterklaascomité en KOZP samen om tafel. Maar dat leidde niet tot overeenstemming: er zullen morgen zowel roetveegpieten als Zwarte Pieten door De Lier lopen.

En daarmee is de figuur van Zwarte Piet voor het dertiende jaar op rij het onderwerp van acties. In 2011 was het eerste protest bij de landelijke intocht van Sinterklaas, toen in Dordrecht. Toen Zwarte Piet bij die landelijke intocht werd vervangen door roetveegpieten, verplaatsten die acties zich naar intochten in grote steden. Nu in vrijwel alle grote steden Zwarte Piet ook is vervangen, reizen de activisten naar kleinere steden en dorpen waar die verandering er (nog) niet is.

Zo verstoorde KOZP, samen met collega-activisten van Extinction Rebellion, afgelopen week twee keer een gemeenteraadsvergadering. In Venlo en Elburg hielden enkele activisten een sit-in in de raadszaal waardoor de vergadering geruime tijd moest worden geschorst. In Elburg is Zwarte Piet overigens al vervangen door een grijze Piet. Maar die lijken, volgens KOZP, nog veel te veel op de zwarte. Ook dragen ze nog afro-pruiken.

In drie andere Nederlandse gemeenten werden aangekondigde demonstraties afgezegd. Zo werd in Drunen, onder dreiging van de aangekondigde protestactie, alsnog besloten dat er morgen alleen maar roetveegpieten meelopen bij de intocht. Comité en gemeente willen op die manier gedoe voorkomen, KOZP blies na die beslissing de demonstratie af. Wel wordt er een tegenprotest verwacht: een groepje voorstanders van Zwarte Piet heeft aangekondigd zwart geschminkt achter de intocht aan te lopen. Ook in Etten-Leur is de demonstratie van KOZP afgelast omdat er geen Zwarte Pieten meer meelopen.

In Enter besloot het organisatiecomité gisteren op het laatste moment zelf om de intocht te schrappen. Ook in Enter zou KOZP komen demonstreren. Het dorp heeft al roetveegpieten, maar KOZP stelt in de overeenkomst verdere beperkingen aan het uiterlijk van de pieten, meldt het intochtcomité. ,,Bijvoorbeeld aan de haardracht of kleuren van de pruik, gebruik van lippenstift en oorringen. Die voorwaarden gaan ons op een aantal punten te ver en dus willen we ons als organisatiecomité hieraan niet committeren.”

In andere gemeenten dreigt inmiddels een tweedeling: een (officiële) intocht zonder Zwarte Piet en een alternatieve, particuliere intocht mét Zwarte Piet. Zo’n laatste tocht is er in de Bredase volkswijk Tuinzigt. In Rijswijk komt Sinterklaas vandaag aan met gekleurde Pieten. Een al geplande alternatieve intocht met Zwarte Pieten, een week later, kreeg uiteindelijk geen vergunning van de gemeente omdat de burgemeester ongeregeldheden vreest. De organisatie van de alternatieve intocht vindt het ‘treurig dat de gemeente zwicht voor bedreiging en intimidatie door extreemlinkse bewegingen als KOZP en Extinction Rebellion’.

De landelijke intocht van Sinterklaas is dit jaar in Gorinchem. De intocht is vanaf 12 uur live op NPO 3 te zien. Bij die intocht zijn, voor zover bekend, geen demonstraties van voor- of tegenstanders van Zwarte Piet.