Organisaties sinterklaasintochten zwichten massaal na kritiek op Zwarte Piet

Uit een rondgang door RTV Oost langs sinterklaasintochten door heel Overijssel wordt duidelijk dat de organisatiecomités heel bewust Zwarte Piet opzij hebben gezet ten faveure van de roetveegpiet. Deze moderne pietenvariant deed enkele jaren geleden z'n intrede en is sindsdien bij vele intochten aanwezig. Maar in een kleine twintig dorpen in Overijssel werd Sinterklaas tot vorig jaar nog ingehaald met de 'ouderwetse' Zwarte Piet als 'trouwe knecht'.

Dit jaar zijn echter ook de organisaties in deze laatst overgebleven dorpen overstag gegaan, al overweegt een enkel organisatiecomité om toch een Zwarte Piet in te zetten naast de roetveegpieten.

Staphorst laat de discussie over het uiterlijk van Piet aan zich voorbijgaan. Staphorst liet na de spraakmakende rellen van vorig jaar weten dit jaar helemaal af te zien van een feestelijke intocht van Sinterklaas.

Een van de dorpen die dit jaar overstag is gegaan, is Daarlerveen. Hier kiezen ze voor roetveegpieten, eventueel in combinatie met gekleurde pieten. "Omdat we een gezellig feestje willen en niet zitten te wachten op trammelant", zegt Hans Nijman van de organiserende Oranjevereniging.

Al houdt het organisatiecomité nog wel een heel kleine slag om de arm. “Mogelijk dat we toch één of twee zwarte pieten erbij hebben. Maar dat beslissen we pas op het allerlaatste moment.”

In Daarlerveen wordt Sinterklaas al sinds mensenheugenis per boot binnengehaald. Via het veelbesproken kanaal Almelo-De Haandrik. “Maar het feestje vieren we vervolgens binnen, in een besloten setting.”

In Vroomshoop duikt roetveegpiet dit jaar voor het eerst op in het straatbeeld. “Om herkenning door de kinderen te voorkomen, komen de pieten uit een ander dorp”, zegt André de Raaf. “Sinterklaas wordt ingehaald in een antieke koets. Eerst in Geerdijk en daarna Vroomshoop waar we er op het Oranjeplein een groot pleinfeest van maken.”

Voorheen organiseerde de carnavalsvereniging de intocht, maar dit jaar is er een speciaal comité in het leven geroepen. Volgens woordvoerder De Raaf heeft dat niets met de introductie van de roetveegpieten te maken. “De carnavalsvereniging slaat gewoon een jaartje over en dan zien we volgend jaar wel weer.”

De intocht in Westerhaar heeft dit jaar weliswaar de naam Mega Pieten Festijn meegekregen, maar de organisatie lijkt voorlopig nog wat te worstelen met de kleur van de pieten. De organisatie blijft in ieder geval weg van de term Zwarte Piet, tegelijkertijd wil het voorkomen dat kinderen uit het dorp de pieten herkennen.

"Mogelijk wordt het een kleurenpiet", zegt een woordvoerster. "Maar we hebben sowieso geen zin in gedoe. We willen in de eerste plaats dat het een gezellig kinderfeestje wordt."

In Markelo kreeg de organisatie van ouders te horen dat hun kinderen de traditionele zwarte pieten, zoals die vorig jaar in de intocht te zien waren, niet meer herkennen. Zij groeien immers op met de roetveegpiet, zegt Edwin Potman van de sinterklaasintocht in Markelo. Daarom doen ook in Markelo roetveeg- en gekleurde pieten dit jaar hun intrede.

Ook in Zalk zijn er dit jaar voor het eerst geen zwarte pieten te zien. Dit jaar lopen roetveegpieten mee tijdens de intocht. "Het is niet dat we ergens bang voor zijn, maar waarom zouden zwarte pieten nog moeten?", zegt Bram Eerkes, die betrokken is bij de intocht in Zalk.

De organisatie van de intocht in Genemuiden laat deelnemers aan de intocht zelf beslissen of zij als een roetveegpiet of een Zwarte Piet meelopen. Dit gebeurt al jaren op deze manier en zorgt volgens de organisatie juist voor afwisseling tussen roetveegpieten en lichtbruine pieten, aldus een woordvoerder.

In Kampen wordt Sint al sinds enkele jaren bijgestaan door roetveegpiet en buurgemeente IJsselmuiden heeft daar dit jaar oo voor gekozen, zo liet burgemeester Sander de Rouwe vanochtend via RTV Oost weten. Niet omdat de organisatiecomités zijn gezwicht voor dreigende protesten, maar om de lokale intocht laten aan te sluiten op de belevingswereld van de kinderen. En daarvoor geldt het Sinterklaasjournaal op tv als maatstaf, aldus de burgervader.

Waar in Rijssen vorig jaar nog een mix van roetveegpieten en zwarte pieten te zien was, kiest de organisatie dit jaar voor alleen de roetveegvariant. "We willen meegaan met de landelijke ontwikkeling, maar bovenal willen wij meegaan met de tijd en gevoelens van bepaalde groepen niet langer negeren", zegt een woordvoerder. Volgens de organisatie is vanwege de discussie over het uiterlijk een aantal vaste pieten afgehaakt, maar hebben zich ook evenveel nieuwe deelnemers aangemeld.

Het argument dat vrijwilligers als roetveegpiet herkend worden, verwijst de woordvoerder naar de prullenbak. "Natuurlijk is het leuk om als piet je neefje of buurmeisje een handje pepernoten te geven. Maar je bent piet om alle kinderen te vermaken, je loopt er niet alleen voor jezelf. Wanneer je bang bent dat je herkend wordt, dan kun je makkelijk een andere kant oplopen om andere kinderen blij te maken."