Gelekt document van Israëlisch ministerie stuurt aan op etnische zuivering Gazastrook

Binnen de Israëlische regering circuleert een voorstel voor de massale en gedwongen uitzetting van alle Palestijnse burgers vanuit Gaza naar de Sinaï-woestijn in Egypte. Volgens de tekst, die is opgesteld door een relatief klein ministerie, zou zo’n scenario het best zijn voor de veiligheid van Israël en burgerdoden moeten voorkomen tijdens de grondoorlog met Hamas.

Voor de vluchtelingen zouden in de Sinaï tentenkampen moeten verrijzen. Deze moeten op termijn plaatsmaken voor echte steden en er moet een ‘steriele’ bufferzone met Egypte komen, waarmee het uitgesloten wordt dat Gazanen terug kunnen keren.

De lokale Israëlische nieuwswebsite Sicha Mekomit wist de hand te leggen op het beleidsstuk, waarna het uitlekte naar andere media. Het is opgesteld op 13 oktober, een week na de bloedige aanval van Hamas. De authenticiteit is door zowel het betreffende ministerie van Inlichtingen als door de regering van premier Benjamin Netanyahu bevestigd. Zijn kabinet doet het af als een ‘conceptplan’ met een hypothetisch karakter.

De plannen – hoe rudimentair ook – versterken in het hele Midden-Oosten de angst dat Israël aanstuurt op een etnische zuivering. De Jordaanse koning Abdullah II sprak van een ‘rode lijn’ die niet overschreden mag worden. “Geen vluchtelingen naar Jordanië, geen vluchtelingen naar Egypte.” Aan Palestijnse kant bestaat de vrees voor een herhaling van de ‘Nakba’ – de verdrijving van naar schatting 700.000 Palestijnen door Joodse milities in de maanden rond de stichting van de staat Israël in 1948.

Die vrees wordt verstrekt door de rabiate taal van Israëlische beleidsmakers. Minister van Defensie Yoav Gallant sprak van “menselijke dieren” waartegen zijn leger vecht, terwijl premier Netanyahu een spreuk uit de Joodse Tenach aanhaalde, waarin God de Israëlieten oproept in een oorlog tussen goed en kwaad niemand te sparen.

‘Allemaal verdrijven’

Danny Ayalon, oud-ambassadeur van Israël bij de Verenigde Naties, zei tegen Sky News dat Palestijnen “zullen moeten vertrekken, zodat we hun levens kunnen sparen”. Op X schreef de vicevoorzitter van het Israëlische parlement Nissim Vaturi: “Nakba? Verdrijf ze allemaal.” Een ultrarechtse denktank publiceerde een vergelijkbaar voorstel, maar haalde dat na een storm van verontwaardiging offline.

Het feit dat Israël Gazanen heeft opgeroepen massaal het noorden te verlaten en te schuilen in het zuiden van de strook, wordt door sommigen als een omineus voorteken beschouwd.

Dat neemt niet weg dat de kans van slagen voorlopig erg klein is. De Egyptische regering van president Abdel Fattah al-Sisi is er faliekant tegen, niet alleen omdat het land in de ogen van de Arabische wereld (en de eigen bevolking) daarmee medeplichtig zou worden aan een ‘tweede Nakba’, maar ook vanwege de eigen staatsveiligheid. In een toespraak op 18 oktober zei Sisi dat de oorlog tussen Israël en Hamas zich in zo’n scenario naar de Sinaï zou verplaatsen, wat hij tegen elke prijs wil voorkomen.

Het Israëlische ministerie van Inlichtingen (niet te verwarren met de inlichtingendiensten) staat onder leiding van een partijgenoot van Netanyahu en werkt in het beleidsstuk drie verschillende scenario’s uit, bedoeld voor een toekomst zonder Hamas. De eerste optie is om de Palestijnse Autoriteit (PA), nu alleen de baas over de Westelijke Jordaanoever, naar Gaza te halen om daar de scepter te zwaaien. In een tweede scenario gaat het bestuur over naar niet nader genoemde ‘Arabische leiders.’

‘Geen hoop op terugkeer’

Het derde voorstel (massale verdrijving) is volgens het stuk het best uitvoerbaar en levert de beste “langetermijnresultaten” voor Israël op. Voor de inwoners van Gaza zou een campagne moeten komen “om hen te motiveren dit plan te aanvaarden” en “duidelijk te maken dat er geen hoop is op terugkeer. [...] De boodschap moet zijn: Allah heeft ervoor gezorgd dat je dit land kwijtraakt vanwege het leiderschap van Hamas – er is geen andere keuze dan naar een andere plaats te verhuizen met de hulp van je moslimbroeders.”

Ook op de bezette Westelijke Jordaanoever leeft de angst voor een etnische zuivering: Joodse kolonisten hebben daar pamfletten verspreid, waarin ze Palestijnen dreigen te verdrijven naar Jordanië.

Nieuw zijn deze ideeën overigens niet. Kort na de Zesdaagse Oorlog (1967) moedigde Israël ook al honderdduizenden Palestijnen aan uit Gaza te vertrekken. Er kwam weinig van terecht. In 2010 stelde Netanyahu volgens de toenmalig Egyptisch president Mubarak een landruil voor, waarbij Caïro een stuk van de Sinaï op zou geven voor de opvang van Palestijnen, om een strook land aan de zuidwestkant van Israël te krijgen. Mubarak weigerde.

Er zijn aanwijzingen dat Netanyahu’s regering op de achtergrond opnieuw druk uitoefent op Egypte. Sisi zit met een economische crisis, waar Israël gebruik van hoopt te maken, bijvoorbeeld via schuldenverlichting. Volgens bronnen van de Financial Times heeft Netanyahu EU-diplomaten gevraagd op Egypte in te praten. “Hij drong er behoorlijk stevig op aan dat de oplossing bij Egypte lag en dat Gazanen in elk geval voor de duur van het conflict daar moesten worden opgenomen”, aldus een diplomatieke bron van de krant.

De Amerikaanse regering pleit al weken voor een ‘humanitaire corridor’ die het voor Palestijnen mogelijk moet maken desnoods te vluchten. Volgens critici geeft het Witte Huis daarmee impliciet groen licht aan Israël om zijn gang te gaan. President Biden verklaarde er echter alles aan te zullen doen dat Palestijnen niet “verdreven zullen worden naar Egypte of een ander land”.