Nadia heeft 80.000 euro schuld en nu stijgt rente: 'De rest van mijn leven wordt geruïneerd'
25 oktober 2023, 14:58 • 4 minuten leestijd
LEIDEN - Terwijl in Den Haag en Leiden zich duizenden demonstranten verzamelen voor het renteprotest, spreken we Nadia*. Zij kan zelf niet bij het protest aanwezig zijn, omdat ze moet leren voor een tentamen. Woensdag wordt er gedemonstreerd tegen de verhoging van de rente op een studieschuld: die stijgt per 1 januari van 0,46 procent naar naar 2,56 procent. Sommige oud-studenten moeten zelfs 2,95 procent betalen. Nadia studeert aan de Hogeschool Leiden en heeft na acht jaar studeren inmiddels een studieschuld van 80.000 euro. 'Het is heel erg ontmoedigend.'
Nadia is nu 26. Als ze 18 is begint ze aan een studie maar stapt in het eerste jaar over. Inmiddels is ze nu zeven jaar bezig met haar huidige studie.
'Door omstandigheden kon ik niet meer thuis blijven wonen. Om in Leiden te kunnen studeren moest ik uit huis. Maar met een voltijdstudie kan ik geen bijbaan hebben, dus leef ik eigenlijk van mijn studielening. Ik betaal mijn huur, collegegeld, boeken en boodschappen ervan.'
Bij de demonstratie in Den Haag waren honderden deelnemers aanwezig:
Studenten demonstreren tegen hogere rente op studieschuld
Inmiddels bedraagt Nadia's studieschuld bijna 80.000 euro. Per 1 januari 2024 moet ze daar ook nog eens een jaarlijkse rente van 2,56 procent bovenop betalen. Dat is ongeveer 2000 euro per jaar extra.
'Het is ontmoedigend', verzucht ze. 'Ik ben me er nu heel bewust van dat ik zo'n hoge schuld heb, en wat voor effect dat op de rest van mijn leven gaat hebben. Zoals het er nu uitziet ben ik op mijn 60ste klaar met afbetalen.'
Leenstelsel was sowieso al probleem voor 'pechgeneratie'
Nadia's enige meevaller is dat als ze binnen tien jaar afstudeert, haar prestatiebeurs kwijtgescholden wordt. In Nadia's geval is dat in totaal bijna 30.000 euro, waardoor ze met een restschuld van 50.000 euro overblijft.
Het historisch hoge percentage van 2,56 procent rente over je bestaande studieschuld is de kers op de 'pechgeneratietaart' voor veel (oud-)studenten. Die studenten kregen geen basisbeurs, maar moesten gebruik maken van een zogeheten studielening.
'Ik heb me er al bij neergelegd dat ik het oneerlijk vind dat de mensen na mij wél een basisbeurs krijgen om te studeren. Maar dat je dan ook nog enorm hoge rente gaat vragen over een studieschuld is gewoon echt een trap na.'
Een student die nu gaat studeren krijgt als hij of zij nog thuis woont een maximale basisbeurs van 121,33 euro per maand met de mogelijkheid om meer bij te lenen. Voor uitwonende studenten is dat 466,69 euro per maand. Nadia en veel andere studenten zijn dit misgelopen.
'Ik had geen keus'
'Door corona heb ik nog een heel jaar achterstand opgelopen. Dat kostte me dus ook weer 12.000 euro. Ik heb dat geld zelf geleend, maar je kan je afvragen of we wel een keus hadden. Ik had in ieder geval geen keus. Ik kreeg geen basisbeurs en ik moest gaan studeren.'
Voor Nadia's generatie was er geen basisbeurs. Wilde je studeren? Dan moest je lenen. Alleen studenten die recht hadden op een aanvullende beurs hoefden dat bedrag niet te lenen. 'Ik vind het belangrijk dat het zichtbaar wordt. Het is ontmoedigend en de rest van leven wordt zo geruïneerd. Ik vertrouw erop dat de demonstranten vandaag in hetzelfde schuitje zitten als ik. En ik hoop en wil dat de rente op nul wordt gezet.'
* De studente wil vanwege privacyredenen niet bij haar echte naam genoemd worden. Haar naam is wel bekend bij de redactie.
Voor wie geldt het nieuwe rentepercentage?
- Voor studenten die dit jaar klaar zijn met hun studie en na hun aflossingsvrije periode van twee jaar beginnen met afbetalen. Het rentepercentage geldt voor deze groep vijf jaar.
- Voor oud-studenten die volgend jaar beginnen aan hun tweede vijf-jaar-periode. Zij zitten vanaf volgend jaar vijf jaar vast aan het nieuwe rentepercentage. Voor huidige studenten die bezig zijn hun studieschuld op te bouwen. Voor hen geldt deze rente een jaar.
- Voor oud-studenten die nog onder het oude stelsel studeerden (voor 2015) geldt nog een aflostermijn van 15 jaar in plaats van 35 jaar. Zij gaan vanaf het nieuwe jaar 2,95 procent rente betalen. Dit geldt voor het mbo, hbo en wo. Door de verhoogde rente betaalt een student met een studieschuld van 10.000 euro in een jaar 256 euro aan rente. Bij een schuld van 30.000 ligt dit bedrag op 857 euro. Bij een student die valt onder het oude leenstelsel ligt de jaarlijkse rente op 295 euro bij een schuld van 10.000 euro.
