Zeker zes Joodse kinderen in Amsterdam van school gewisseld na pesterijen: ‘Mijn dochter was doodsbang om naar school te gaan’

De terreuroperatie van Hamas en de daaropvolgende bombardementen door Israël roepen verschillende reacties op en leiden soms tot spanning en polarisatie in de klas, constateert de VO-Raad, de sectorvereniging voor het voortgezet onderwijs. “We horen de verhalen van gepeste kinderen ook. In die zin is het klaslokaal een afspiegeling van wat er in de samenleving gebeurt.”

De 13-jarige Chaya uit Amsterdam is een van de kinderen die van school zijn gewisseld. Zij voelde zich als enige Joodse meisje in haar klas niet langer veilig vanwege voortdurende scheldpartijen en doodsverwensingen. “Na de aanslag in Israël was ze al doodsbang om naar school te gaan,” vertelt haar moeder. “Er is een bepaalde vriendengroep die haar al langer pest. Daarom besloot ik om met haar mee te gaan. En ja, meteen toen we aankwamen bracht een jongen haar de Hitlergroet.”

Het meisje werd van school gehaald en ondergebracht op het Maimonides, een Joodse school. “Dat wil je liever niet. Het was een enorm moeilijke keuze, maar we zagen geen andere mogelijkheid meer.”

Sociale uitsluiting

Bij stichting Stop Pesten Nu hebben zich deze week drie scholen gemeld om hun zorgen te delen over ‘een golf van antisemitische pesterijen die hun gangen en klaslokalen overspoelen’, zegt voorzitter Patricia Bolwerk. “De impact is diepgaand en hartverscheurend. Sommige kinderen gaan zo gebukt onder de pesterijen dat ze hun Joodse identiteit proberen te verbergen. De verhalen variëren van verbaal misbruik tot sociale uitsluiting. Dit is net als het gewone pesten absoluut onaanvaardbaar en een situatie die dringend moet worden aangepakt.”

Uitingen van Jodenhaat vinden inderdaad hun weerklank in de klas, bevestigt antisemitismecoördinator Eddo Verdoner, die hierover de afgelopen dagen ‘heel veel’ signalen heeft gekregen. “Kinderen worden lastiggevallen en gepest vanwege hun Joodse achtergrond. Informatie over de oorlog komt razendsnel en ongefilterd bij kinderen terecht via sociale media en dat werkt polarisatie in de hand.”

Sommige Joden gaan volgens Verdoner zo gebukt onder angstgevoelens dat zij niet meer met een keppel op het hoofd over straat gaan. “Of überhaupt herkenbaar willen zijn als Jood.”

Verdoner, namens de overheid verantwoordelijk voor de bestrijding van antisemitisme, nam de afgelopen week deel aan meerdere sessies met ouders wier kinderen zich niet langer veilig voelen. Er zijn volgens hem incidenten geweest op zowel basisscholen, middelbare scholen als universiteiten. “We merken dat het nu overal oplaait. Dit mag absoluut niet verder escaleren,” waarschuwt hij.

Extra zichtbare beveiliging

In Amsterdam gingen vorige week drie Joodse scholen dicht uit angst voor geweld na een oproep van Hamas. Onder toezicht van extra zichtbare beveiliging brachten de ouders hun kinderen maandag weer naar deze scholen. Politie, marechaussee en particuliere beveiliging houden de omgeving van de school nog wel in de gaten. Voor zover bekend zijn alle kinderen weer naar school gegaan. Deze scholen willen desgevraagd niet reageren om de kinderen en ouders te beschermen.

Op deze Joodse scholen zijn daarnaast meerdere kinderen van andere scholen ondergebracht, omdat zij op hun oude school voortdurend getreiterd werden, zegt Chanan Herzberger, voorzitter van Centraal Joods Overleg, vertegenwoordiger van de voornaamste Joodse organisaties in Nederland.

“Voor Joodse kinderen is het nu vrij zwaar om in de klas te zitten. Zij worden soms door andere leerlingen verantwoordelijk gehouden voor de vermeende daden van Israël. Als je als enige Joodse kind in een klas zit, kan dat best heftig zijn. Het wordt allemaal een stuk grimmiger en harder. Wij proberen er alles aan te doen om te voorkomen dat het conflict verder overwaait.”

Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap is bekend met de signalen. “Laat ik hier zoals altijd heel helder over zijn: het is vreselijk en volstrekt onacceptabel als leerlingen worden gepest, bedreigd of zich onveilig voelen in de klas, wat de aanleiding daarvoor ook is,” stelt VVD-minister Mariëlle Paul. Scholen moeten volgens haar verplicht antipestbeleid hebben en ervoor zorgen dat alle leerlingen zich vrij en veilig voelen.

“Het is begrijpelijk dat leerlingen zich nauw betrokken voelen bij de verschrikkelijke gebeurtenissen in Israël en de Palestijnse gebieden, bijvoorbeeld als zij familie daar hebben. Dat kan allerlei heftige emoties oproepen. Als zo’n gesprek schuurt, is dat niet erg. Maar een gesprek mag nooit overgaan in bedreigingen, pesten, racisme of antisemitisme.”