Kans op overstromingen in heel Zuid-Holland, dijken moeten hoger
16 oktober 2023, 06:00 • 5 minuten leestijd
REGIO - De klimaatscenario’s die het KNMI vorige week maandag presenteerde winden er geen doekjes om. De steden en dorpen in onze regio moeten rekening houden met overstromingen bij hevige neerslag en de dijken langs de Noordzee en rivieren zullen hoger en breder moeten worden gemaakt om het stijgende water en het veranderende klimaat het hoofd te bieden. Maar wat gaat er de komende jaren in onze regio daadwerkelijk gedaan worden om droge voeten te houden?
Wateroverlast door extreme regenval
Wat is het probleem?
Het gebeurt de laatste jaren steeds vaker, woningen en kelders die onder water komen te staan door zware regenval. Denk aan de overstromingen in Delft, Alphen aan den Rijn vorig jaar en Pijnacker afgelopen week. Door de klimaatverandering worden dit soort regenbuien nog heviger en gaan ze vaker voorkomen. Zo is het risico dus ook een stuk groter dat je huis of straat onderloopt met het regenwater.
Het werkt volgens de hoogheemraadschappen in onze regio daarbij niet mee dat een groot deel van de dorpen en steden zeer 'verhard' zijn. Dat betekent dat er vooral veel steen en asfalt is in de straten, waardoor regenwater moeilijk in de grond kan zakken. De hoogheemraadschappen Delfland, Rijnland en Krimpenerwaard & Schieland zeggen daarom dat er méér ruimte moet worden gecreëerd voor het water.
Wat gaat eraan gedaan worden?
Allereerst moeten de bouwplannen en gebiedsplannen daarvoor worden aangepast. Dat gebeurt vaak in samenwerking met gemeenten en de provincie. 'We moeten onze natuurgebieden, steden en dorpen beter inrichten op dit soort extremen.'
Rijnland zet daarnaast zelf ook de gemalen in om het overtollige water in de polders naar zee te pompen. 'De afgelopen twintig jaar investeerden we al een miljard euro in het versterken van de duinen, het aanleggen van twee waterbergingen en het vergroten van de gemalen', laat een woordvoerder weten. 'Maar met alleen grotere gemalen, het versterken van het duingebied en het verhogen van de dijken zijn we er niet.'
De hoogheemraadschappen leggen daarom ook de verantwoordelijkheid voor een groot deel bij jou als bewoner of ondernemer. 'We moeten daarnaast mensen oproepen om zoveel mogelijk groen in de tuin te hebben’, vertelt een woordvoerder van Hoogheemraadschap Delfland. 'Het gaat om mensen bewust maken van het feit dat dit helpt.'
De hoogheemraadschappen verstrekken daarom bijvoorbeeld subsidies voor sedumdaken en ze geven voorlichting over het plaatsen van geveltuintjes en andere initiatieven. 'Met kleine aanpassingen in en om het huis bereik je al veel. Een optie is bijvoorbeeld om de regenpijp niet op het riool uit te laten komen, maar om het water op te vangen in een regenton of in de tuin', zegt een woordvoerder van hoogheemraadschap Delfland.
Dijken en duingebied versterken
Wat is het probleem?
Doordat het water in de rivieren en in de zee stijgt komen de dijken en de duinen steeds meer onder druk te staan, zeggen de hoogheemraadschappen Delfland, Rijnland en Schieland en Krimpenerwaard. Er moet wat betreft de hoogheemraadschappen Rijnland en Delfland daarom meer ruimte komen voor het versterken van de duinen en de dijken die ons tegen het zeewater beschermen.
Delfland vreest dat het in de toekomst te weinig ruimte heeft om de dijken te verbreden, en dus de omliggende dorpen te beschermen tegen het water uit de rivieren en de zee. Ook Rijnland pleit ervoor dat er voldoende ruimte moet zijn om de duinen te versterken, juist voor het geval het zeewater in 2100 met één meter gestegen is.
Wat gaat eraan gedaan worden?
Schieland en Krimpenerwaard, Delfland en Rijnland willen dus extra ruimte hebben voor grotere en bredere dijken. Dat is iets waar het Hoogheemraadschap Delfland al rekening mee houdt. 'Denk aan de Delflandsedijk bijvoorbeeld. Als iemand daar wil bouwen, houden we al rekening met de zeespiegelstijging. Daar praten we dan over met degene die een bouwvergunning aanvraagt', meldt een woordvoerder.
In Rijnland bereiden ze zich voor op extra werk, maar wat de scenario's precies betekenen is nog onduidelijk. Het waterschap analyseert nu het KNMI-onderzoek. 'Ons gebied ligt voor het grootste deel onder de zeespiegel. Dat betekent dat we met gemalen de neerslag die in ons gebied valt naar zee moeten malen. In droge perioden moeten we juist weer water vanuit de Lek naar hier pompen.'
Drogere periodes
En juist die drogere periodes gaan ook vaker voorkomen. Uit het KNMI-scenario blijkt namelijk dat het aantal zomerse dagen alleen maar zal toenemen in de toekomst. Dat leidt dan vervolgens weer tot problemen voor ons drinkwater, bijvoorbeeld. Daar kan een tekort ontstaan.
'Dan moeten we dus zuiniger omgaan met ons water', gaat de woordvoerder van Rijnland verder. Volgens de hoogheemraadschappen kan het dan zo zijn dat ze een sproeiverbod afkondigen voor thuis en bij sportverenigingen. 'Denk daarom bijvoorbeeld aan het plaatsen van een regenton, je kan bijvoorbeeld het water dat uit de regenpijp bij je huis komt in die regenton laten lopen en niet in het riool. Dat water kan je vervolgens gebruiken om te sproeien.'
Ook Delfland ziet dat de komende tijd de bewoners en de bedrijven vooral ook zelf actie moeten ondernemen. 'We moeten ons aanpassen en moeten leren om zuinig te zijn met het water in ons gebied. In droge tijden zullen we onze tuinen niet altijd meer kunnen besproeien. Tegelijkertijd moeten we ons erop voorbereiden dat we vaker last gaan krijgen van wateroverlast.'
Wat de nieuwe klimaatscenario’s die het KNMI afgelopen maandag presenteerde precies betekenen voor onze regio’s, weten de hoogheemraadschappen nog niet. 'De komende maanden gaan we dat analyseren', vertelt een woordvoerder van Rijnland. 'We gaan voor twee termijnen onderzoeken wat de gevolgen zijn. Ondertussen zullen inwoners en bedrijven ook zelf maatregelen moeten nemen.'
Als de kaarten niet goed zichtbaar zijn, dan adviseren wij om de donkere modus van de app uit te zetten. Dan is het kaartje duidelijk zichtbaar.
