Hakkelend vertrekt BBB-gedeputeerde in Flevoland alweer – met twee jaar wachtgeld

Als een-na-laatste van de kandidaat-gedeputeerden ging Jurie van den Berg eind juni achter het spreekgestoelte staan in de grote vergaderzaal van de Flevolandse Provinciale Staten. Statenleden hadden gevraagd wat hij, de nieuwe gedeputeerde voor infrastructuur, cultuur en Europa, eigenlijk had met zijn portefeuille.

Europa? Van den Berg, een leven lang gebonden aan Urk en daar jarenlang raadslid voor een lokale partij, had „van Zuid-Spanje tot de Faeröer, en van Zweden tot Ierland” de Europese zeeën bevaren, antwoordde hij. En trouwens ook „de kroegen aangedaan”. Dus ja, zei Van den Berg, hij was „Europees genoeg”.

Sommige Statenleden gniffelden. Anderen, onder wie eenpitter Wout Jansen van Sterk Lokaal Flevoland, zeggen dat ze toen al dachten: deze man is het niet. In de stemming daarna kreeg Van den Berg van alle gedeputeerden de minste voorstemmen: 22 van de 36.

Dinsdag stapte Van den Berg op, amper drie maanden nadat hij aantrad als een van de twee BBB-bestuurders in Flevoland. Zijn positie was onhoudbaar geworden. Het besluit volgde twee weken nadat hij zich ziek gemeld had en een week nadat duidelijk werd dat Provinciale Staten van hem af wilde. In een kort briefje schreef hij onder meer „onvoldoende steun te voelen om de functie in te vullen zoals ik zou willen”. Hij wenste de provincie Flevoland „een mooie toekomst”.

In de tussentijd verliep een belangrijke deadline: was Van den Berg vóór 1 oktober vertrokken, dan had hij recht gehad op een half jaar wachtgeld. Maar doordat hij zijn ontslag na die datum indiende, heeft hij recht op twee jaar wachtgeld, zo’n 180.000 euro.

Cursus ‘speechen als Obama’

Al tijdens zijn eerste commissiedebat, half juli, ging het mis. Het ging over plannen voor het Kunstmuseum in Almere, en Van den Berg haalde bedragen door elkaar, snapte vragen van Statenleden niet en keek bij voor antwoorden veelvuldig naar zijn ambtenaar. Over iets dat „voor mijn tijd plaatsvond” kon hij geen antwoord geven, vond hij.

Wout Jansen kon het niet aanzien. Van den Berg, zegt Jansen nu, „werd door de commissie verschrikkelijk onder vuur genomen, en hij groef zich compleet verkeerd in. Daarom deed ik een ordevoorstel om het agendapunt te verplaatsen tot ná het reces, zodat hij de kans kreeg zich te verdiepen.”

In de zomer schoolde Van den Berg zich bij. Hij volgde via de provincie onder meer een basiscursus Engels, zegt landelijk BBB-voorzitter Erik Stegink. Ook kreeg hij via BBB eerder al een cursus „speechen als Obama” aangeboden. Van den Berg volgde niet alle mogelijke bijscholing die BBB voor haar provinciale politici organiseert, zegt Stegink. „Het is logisch dat als je begint je niet aan alles toekomt.” De keuze was indertijd op Van den berg gevallen om zijn „praktische ervaring” in het bedrijfsleven en achtergrond als Urker-gemeenteraadslid, zegt Stegink.

Maar na het reces schutterde Van den Berg direct weer. Tijdens een debat over de omgevingsdienst gaf hij tegenstrijdige antwoorden en Statenleden, zeiden ze tijdens het debat, waren daardoor „het spoor volledig bijster” en „de weg kwijt”. Veel vragen liet hij door een ambtenaar beantwoorden.

‘Gebrek aan debatvaardigheden’

Die vergadering, zegt PvdA-fractievoorzitter Abassin Nessar nu, maakte voor veel Statenleden duidelijk „dat deze man niet op zijn plek zit”. Dit was geen ingewikkeld dossier, zegt CDA-fractievoorzitter Marian Uitdewilligen. „Het ontbrak de gedeputeerde aan kennis, beheersing en debatvaardigheden”. Voor Wout Jansen was het reden om tijdens de Statenvergadering de week erop een motie van wantrouwen in te willen dienen.

In de tussentijd zagen ook buitenstaanders hoe Van den Berg functioneerde. Een dag na het commissiedebat over de Omgevingsdienst presenteerden de Flevolandse gedeputeerden zich tijdens het ‘Flevo Event’, een netwerkbijeenkomst in Den Haag. De provinciale bestuurders hielden bevlogen verhalen over hun werk, ze kregen vragen van toeschouwers. Maar Van den Berg zou volgens een aanwezige slechts een paar zinnen hebben gestameld.

De motie van wantrouwen werd uiteindelijk niet ingediend. Anja Keuter, fractievoorzitter van BBB, vertelde Jansen dat ze Van den Berg probeerde te bewegen om zélf af te treden, en wel voor 1 oktober. Jansen voelde daar wel voor: het gaf, zegt hij, Van den Berg een kans „om door de voordeur te vertrekken”. Maar appjes, telefoontjes en e-mails van hem aan de gedeputeerde bleven onbeantwoord. Van den Berg meldde zich ziek.

Stille hoop

In deze periode voerde het landelijk bestuur van de BBB meerdere gesprekken met Van den Berg over zijn functioneren. De „stille hoop” was dat de gedeputeerde terug kon keren, zegt voorzitter van het landelijk bestuur Stegink. „Dat was ook zijn wens.”

Maar de signalen vanuit andere partijen dat Van den Berg „niet capabel” was, „doen wat met een mens”, zegt Stegink. Het afgelopen weekend onderhield het BBB-bestuur contact met Van den Berg. „Uiteindelijk was de keuze aan hemzelf.”