Eerder gepubliceerd op klimaatgek.nl

Fig.1    Bron: KNMI

Onlangs berichtte de website van het KNMI dat de zomer van 2023 zeer warm, zeer zonnig en aan de natte kant is geweest. Daarmee is de zomer van 2023 op nummer 7 in de top-10 van de warmste zomers sinds 1901 terecht gekomen.

Fig.2    Data: KNMI

Die top-10 bekijkend valt op dat 7 van de 10 warme zomers van na het jaar 2000 zijn. Dat is niet verwonderlijk, want met name vanaf ongeveer 1980 zijn de zomertemperaturen in De Bilt toegenomen:

Fig.3    Data: KNMI

De long hot summer van 1976 herinner ik me nog goed, maar die van 1947 was vóór mijn tijd en legendarisch. Op de website van het KNMI vond ik dit artikel over de zomer van 1947:

Fig.4    Bron: KNMI

Het KNMI: “De laatste jaren maken we de ene na de andere warme zomer mee, maar topzomer in ruim honderd jaar is nog steeds die van 1947.” Maar hoe komt het dat die dan niet in  het top-10 lijstje van figuur 2 voorkomt? Dat komt omdat het bericht van figuur 4 afkomstig is van 22 augustus 2001. Overigens moet het artikel na 2001 nog aangevuld zijn, want de zomer van 2003 wordt ook genoemd.

Nu zou je denken dat er dan na 2001 wellicht veel zomers waren met een gemiddelde zomertemperatuur die hoger was dan de 18,7 °C van 1947 ? Maar dat is niet zo, er is maar één zomer die warmer was dan die van 1947, namelijk die van 2018. Het verdwijnen van de zomer van 1947 uit die top-10 is het gevolg van de homogenisatie die het KNMI in 2016 heeft toegepast op de temperaturen van 1901 tot september 1951. Ik heb daar onlangs nog over geschreven, zie hier en hier.

Fig.5    Data: KNMI

De grafiek van figuur 5 laat het verschil zien tussen de gemeten zomertemperaturen  en de gehomogeniseerde zomertemperaturen van 1901-1951. Vanaf 1952 zijn de weergegeven zomertemperaturen gewoon weer de gemeten temperaturen, zoals dat hoort.

De blauwe stippen zijn de zomertemperaturen zoals ze afgeleid zijn van de gemeten temperaturen. Te zien is dat alle zomertemperaturen van 1901 t/m 1951 naar beneden zijn bijgesteld. Ook is goed te zien dat die correcties (altijd naar beneden) het grootst zijn bij de hoogste temperaturen.

Het gevolg van die homogenisatie is dat in de zomer van 1947 het aantal zomerse dagen ( max. temperatuur ≥ 25 °C) terugviel van 46 naar 35, en dat het aantal tropische dagen (max. temperatuur ≥ 30 °C) terugviel van 16 naar 8 dagen. Daardoor verdween de zomer van 1947 uit de top-10 van warmste zomers sinds 1901. Het is de hoogste tijd dat dat gecorrigeerd wordt: de zomer van 1947 was de een na warmste vanaf 1901.

Fig.6    Data: KNMI