Rusland toch niet welkom bij uitreiking Nobelprijs na aanzwellende kritiek
De Russische ambassadeur is toch niet welkom bij de uitreiking van de Nobelprijzen in Zweden. Na kritiek van onder meer de Zweedse regering heeft de organisatie van de Nobelprijzen de uitnodiging ingetrokken. Dat laat de Nobel Foundation weten. Naast Rusland zijn ook Belarus en Iran niet welkom op het evenement dat later dit jaar plaatsvindt in de Zweedse hoofdstad Stockholm.
Vorig jaar waren Rusland en Belarus ook al niet welkom, vanwege de oorlog in Oekraïne. Aanvankelijk wilde de organisatie dit jaar alle landen met diplomatieke missies in Zweden en Noorwegen uitnodigen omdat dat "de mogelijkheid schept om de belangrijke boodschap van de Nobelprijs aan iedereen over te brengen".
Omdat de ophef over dit besluit deze boodschap "totaal overschaduwt", is de organisatie van de beslissing teruggekomen.
'Belangrijk om Rusland te isoleren'
De Zweedse minister van Werkgelegenheid Johan Pehrson noemde de toevoeging van Russische en Belarussische vertegenwoordigers "extreem onverstandig". Premier Kristersson benadrukte dat het besluit om de landen uit te nodigen aan de organisatie is, maar dat hij Rusland niet had uitgenodigd als hij de keus had gehad. "Het is belangrijk om Rusland op iedere manier te isoleren, zowel op militair als op economisch gebied."
Kristersson laat nu op X weten blij te zijn met het nieuwe besluit van de organisatie. "De vele en krachtige reacties laten zien dat heel Zweden ondubbelzinnig aan de kant van Oekraïne staat in de strijd tegen Ruslands weerzinwekkende agressie-oorlog."
Uitgesprokener
Ook vanuit de oppositie klonk kritiek. Zo zei oppositieleider Muharrem Demirok van de Centrumpartij dat hij uitkeek naar de uitreiking, "maar zolang Rusland oorlog blijft voeren met Oekraïne kan ik niet hetzelfde feest als hun ambassadeur bezoeken". Nu het teruggedraaid is, noemt hij het een goede beslissing van de Nobel Foundation. "Ik heb de datum in mijn agenda gezet en kijk ernaar uit om het te vieren."
Ook vanuit Belarussische hoek klonk kritiek op het eerste besluit. Zo stelde Svetlana Tichanovskaja, een prominente oppositiefiguur, dat Belarus "een niet-legitiem regime is op welk evenement dan ook". "Het zou beschamend zijn als de ambassadeur van het regime aanwezig is, terwijl Nobelprijswinnaar Ales Bialiatski gemarteld wordt in de gevangenis en wordt geïsoleerd zoals duizenden andere Belarussen."
Mensenrechtenactivist Bialiatski won vorig jaar de Nobelprijs voor de Vrede en werd in maart van dit jaar in Belarus veroordeeld tot tien jaar celstraf.
Buitenlandse agent
Voorzitter van de Nobel Foundation Vidar Helgesen hield aanvankelijk voet bij stuk. Hij stelde eerder dat er een wereldwijde trend bestaat waarbij "er steeds minder dialoog is tussen mensen met verschillende standpunten". Volgens hem zijn de uitnodigingen gestuurd als reactie daarop.
Gisteren werd ook bekend dat de Russische regering journalist en Nobelprijswinnaar Dmitri Moeratov als 'buitenlandse agent' aanmerkt. Deze woorden worden door de regering vaker gebruikt om Russen die kritisch zijn de mond te snoeren.
De Nobelprijzen worden jaarlijks op 10 december uitgereikt in Zweden, met uitzondering van de Nobelprijs voor de Vrede, die in Noorwegen wordt uitgereikt.
