ESA-astronaut wordt met 28.000 km/h gelanceerd: ‘Alsof je een oude Volkswagen vergelijkt met een gloednieuwe Tesla’
Het aftellen is begonnen voor de komende ruimtemissie van NASA en ESA. Op het lanceerplatform staat een ultramodern ruimteschip klaar om vier astronauten naar het internationale ruimtestation ISS te brengen.
In 2015 bezocht ESA-astronaut Andreas Mogensen het internationale ruimtestation ISS tijdens een ‘sprintmissie’ van 10 dagen. Deze keer blijft hij er een halfjaar.
In de donkere nacht zitten vier onverschrokken astronauten in witte pakken op een rij achter de kleine raampjes.
Met hun glimmende vizier opgeklapt zitten ze daar, een meter of 70 boven het legendarische Kennedy Space Center in Florida, VS.
Paraat. Gespannen. Gefocust.
Klaar om op weg te gaan, omhoog, naar de grenzeloze nacht van de hoge hemel, waar tijd en ruimte versmelten.
Ernaar verlangend om aan te meren bij de door mensen gemaakte aanlegkade in de ruimte.
Een laatste blik omlaag, waar familie, ruimtevaartliefhebbers, wetenschappers en ingenieurs gespannen staan te wachten.
Het wordt stil, en dan begint het aftellen. De woorden ‘T-minus 10 ... 9 ... 8 ...’ weerklinken, en de harten van de vier mannen bonzen mee op het ritme.
Bij ‘3 ... 2 ... 1 ...’ zwelt er een brullend geraas aan.
Als een symfonie van menselijke vindingrijkheid en daadkracht.
De aarde beeft onder de voeten van de toeschouwers als het ruimteschip elegant opstijgt, de wetten van de zwaartekracht trotserend.
Langzaam, bijna alsof het oplost, verdwijnt het silhouet in de stratosfeer.
Dat is het scenario als de SpaceX Crew Dragon op 25 augustus om 9.49 uur onze tijd gracieus het luchtruim kiest en door de fluwelige nachtelijke hemel koers zet naar het internationale ruimtestation ISS.
Een hypermoderne missie
Als piloot heeft de Deense astronaut Andreas Mogensen een enorme verantwoordelijkheid op zijn schouders.
Wanneer de Crew Dragon zich met 28.000 km/h een weg baant door de vijf lagen van de atmosfeer, moet hij kalm, geconcentreerd en doortastend optreden als er iets misgaat.
Maar Mogensen maakt zich geen zorgen. Hij weet dat hij werkt met ruimtevaarttechnologie van wereldklasse.
Wetenschap in Beeld sprak met de Deense astronaut, die binnenkort de ruimte zijn thuis mag noemen, over het hypermoderne ruimteschip en de onstuimige reis naar het ISS.
Wat kunt u vertellen over het ruimteschip dat u bestuurt?
‘De Dragon is een uiterst modern ruimteschip. Als ik terugdenk aan de Russische Sojoez TMA-18M waarin ik de vorige keer vloog, is het alsof je een oude Volkswagen vergelijkt met een gloednieuwe Tesla. Onze stoelen zijn bijvoorbeeld op maat gemaakt voor elke astronaut en de Dragon is vanbinnen veel ruimer.’
De Dragon is een gedeeltelijk herbruikbaar ruimtevaartuig dat door de Amerikaanse lucht- en ruimtevaartfabrikant SpaceX is ontwikkeld voor vluchten van en naar het ISS.
Andreas Mogensen
- Geboren op 2 november 1976 in Kopenhagen. Woont sinds 2016 in Houston, Texas met zijn vrouw en hun drie kinderen.
- Studeerde ruimtevaarttechniek aan het Imperial College London en haalde een PhD in ruimtevaart aan de University of Texas in Austin.
- Werd in 2009 uit 8400 kandidaten geselecteerd als een van vijf astronauten voor het Europese astronautenkorps.
- Is verbonden aan de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA als vertegenwoordiger van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA.
- Werd op 2 september 2015 de eerste Deen in de ruimte tijdens een tiendaagse missie naar het internationale ruimtestation ISS.
- Op 25 augustus 2023 vertrekt hij opnieuw naar het ISS, dit keer voor zes maanden.
Het Dragon-ruimteschip vliegt automatisch, dus als alles volgens het draaiboek van SpaceX verloopt, hoeft Mogensen alleen maar de systemen in de gaten te houden.
‘Alles is geïmplementeerd via software en het meeste wordt bestuurd door computers. Dit betekent ook dat er minder fysieke knoppen zijn dan bij de meeste eerdere ruimtevaartuigen, die er heel veel hadden. Maar we kunnen nog steeds handmatig de controle overnemen als er iets misgaat.’
Handmatig vliegen gebeurt via touchscreens. Mogensens ruimtepak heeft touchscreenhandschoenen, zodat hij het scherm kan gebruiken terwijl hij het pak draagt.
Hier, boven op de 70 meter hoge SpaceX Falcon 9-raket, zal Andreas Mogensen plaatsnemen als piloot van het Dragon-ruimteschip. Mogensen neemt de tweede plek van links in – vlak onder de touchscreens van het ruimteschip.
Het ongeveer 8 meter hoge ruimtevaartuig wordt gelanceerd boven op een 70 meter hoge SpaceX Falcon 9-raket.
De raket moet genoeg stuwkracht creëren om het Dragon-ruimtevaartuig de ruimte in te brengen. Hij wordt aangedreven door negen motoren die vloeibare zuurstof en de raketbrandstof RP-1 verbranden.
‘De Falcon 9-raket bestaat uit twee delen. Het onderste deel bevat de motoren en de brandstoftank van de raket en het bovenste deel kan satellieten en andere apparatuur meenemen. Tijdens de lancering worden de twee delen na een paar minuten gescheiden. Het onderste deel keert terug en landt weer op aarde, het bovenste deel brengt ons in een baan om de aarde en koppelt zich ongeveer 8 minuten later los om op te branden in de atmosfeer,’ legt Mogensen uit.
Het Dragon-ruimteschip lijkt klein in vergelijking met de 70 meter hoge SpaceX Falcon 9-raket die het in een baan om de aarde moet brengen. Toch redt het zich zelfstandig als het tweede deel van de raket slechts 8 minuten na de lancering wordt afgekoppeld.
Zwaan-kleef-aan
Als het Dragon-ruimtevaartuig eenmaal in een baan om de aarde is, moet het het ISS inhalen, dat zich ook in een baan om de aarde bevindt.
Dit duurt ongeveer 24 uur – en dan kan het ruimtevaartuig aanmeren bij het ruimtestation.
Hoe verloopt de koppeling met het ISS?
‘De Dragon koppelt zich automatisch aan het ruimtestation. Hij gebruikt de raketmotoren om af te remmen en naar de snelheid en baan van het ISS te gaan. Zodra we dichtbij genoeg zijn, past de Dragon zijn positie beetje bij beetje aan om precies op de juiste plek te komen voor de koppeling.’
Als de Dragon de koppelingspoort van het ISS nadert, opent de bovenste capsule zich.
Zodra het ruimtevaartuig op 220 meter recht voor de derde koppelingspoort van het ruimtestation vliegt, wordt de langzame nadering ingezet, waarbij het vaartuig slechts een paar centimeter per seconde beweegt.
‘We moeten de PMA3 raken. Dat is de Pressurised Mating Adapter en die fungeert als interface tussen de koppelingsadapter en de drukmodule van het ruimtestation. Het ruimteschip maakt eerst verbinding met een koppelingsadapter. Daarna kunnen we de deuren aan beide kanten van de PMA openen om de uitwisseling van energie en druk gelijk te maken.’
De zwevende avonturier
Andreas Mogensen brengt de laatste vijf dagen voor de lancering door op het Kennedy Space Center in Florida.
Hier zal hij voor de laatste keer in zes maanden voelen hoe de zwaartekracht hem in het matras drukt als hij in bed ligt.
De volgende 180 nachten zweeft hij in zijn bed.
‘Ik heb een slaapkamer, maar je kunt het beter een piepkleine kast noemen. Of je staat of ligt, maakt daar niet uit.’
Mogensen heeft er zin in.
Zijn werk staat voor hem symbool voor het collectieve verlangen van de mensheid om de oneindige wereld van het universum te verkennen.
‘Ik houd van het avontuur en de ontdekkingsreis. Daarom zijn we hier. Om nieuwe dingen te ontdekken en wijzer te worden,’ zegt hij.