‘Dappere’ vrouw gooit afval terug in auto van vervuilers bij McDonalds: ‘We zien dit helaas al jaren’

En nu is het genoeg, zo lijkt een vrouw na haar bezoek aan McDonalds in Heerde (Gelderland) te denken. Gedecideerd loopt ze richting een auto op de parkeerplaats waarvan de voorste portieren openstaan. Op de grond liggen meerdere kartonnen verpakkingen. Weggegooid door twee jongeren die in hun auto hun hamburger zitten te eten, zo lijkt het. Opstaan om naar een prullenbak verderop te lopen lijkt te veel gevraagd, dus neemt de vrouw het heft in eigen handen.

Ze probeert het eerst diplomatiek op te lossen en wijst de inzittenden, naar verluidt twee jongens, op het afval dat op de grond ligt. Er volgt een woordenwisseling, waarna de vrouw het afval terug de auto in gooit. Vervolgens sluit ze het portier en steekt ze een duim omhoog naar een bekende die verderop staat. Een andere klant filmde de actie vanuit een stilstaande auto en stuurde de beelden naar filmpjeswebsite Dumpert, waar ze meer dan 210.000 keer zijn bekeken.

De reacties op het optreden van de vrouw zijn louter positief. ‘Wat sterk en dapper van die dame om zulke gasten aan te spreken’, valt onder meer te lezen. ‘Nog daadkrachtiger om die troep de auto in te slingeren.’ Anderen noemen haar zelfs ‘heldhaftig’.

Zwerfafval dat achterblijft op de parkeerplaats is helaas een doodnormale zaak geworden, bevestigt McDonalds. ,,We moeten tegenwoordig iedere dag meerdere rondjes maken om het terrein schoon te houden”, zegt een woordvoerder van de Gelderse vestiging. ,,Het is jammer dat het nodig is. Overal staan prullenbakken, maar kennelijk is het normaal om niet even de moeite te nemen om naar de prullenbak te lopen. Dat is niet een probleem van alleen de McDonalds, het is iets wat in de gehele maatschappij terugkomt.”

Deskundigen bevestigen dat. ,,We zien dit helaas al jaren”, verzucht Suzie van de Pas, woordvoerder bij de Koninklijke Vereniging voor Afval- en Reinigingsmanagement (NVRD), de vereniging voor bedrijven rond afvalbeheer. ,,Een deel van de bevolking ziet wegwerpverpakkingen als iets zonder waarde en gooit ze dan zonder na te denken weg. Je ziet dat inderdaad veel rondom fastfoodketens, maar het gebeurt ook veel rond supermarkten.” Dit komt steeds vaker voor, blijkt ook uit cijfers van de Landelijke Zwerfafvalmonitor. Verpakkingen vormen de meest voorkomende ‘soort’ binnen het fijne zwerfafval.

Deze bewustwording is ‘hard nodig’ want er belanden teveel verpakkingen in het milieu, zegt Ingrid Goethart, directeur van Stichting Nederland Schoon. ,,Het op straat gooien van verpakkingen voor eenmalig gebruik is geen recente trend en zien we helaas al jaren. Vele partijen zetten zich in om (zwerf)afval te verminderen”, vertelt ze. Met de campagne ‘Supporter van Schoon’ stimuleert Nederland Schoon het gebruik van herbruikbare verpakkingen. ,,Met als doel om er voor te zorgen dat er minder verpakkingen voor eenmalig gebruik, zoals te zien is in het filmpje, in de natuur belanden.”

Voor McDonalds is het vele afval een doorn in het oog. ,,Je merkt het vooral in de weekenden. Dan komen gasten van een feestje of festival vandaan. Er is dan meer activiteit rond ons restaurant en dat zien we na afloop ook op de parkeerplaats. Het is gek om te zeggen dat we graag dat rondje lopen, maar we willen wel dat de omgeving schoon is. Hoewel we het zelf niet achterlaten, is het soms wel van ons restaurant afkomstig. We nemen daarin dus onze verantwoordelijkheid.”

Saillant detail: lang niet al het gevonden afval komt van McDonalds. ,,We vinden ook veel verpakkingen die uit de supermarkt en tankstations komen. Het is erg zonde en vooral onnodig. Ons lijkt het een kleine moeite om het weg te gooien. Als we het zelf zien gebeuren, spreken we degene daarop aan. Met een zwarte lijst werken we niet. Dat heeft weinig zin, denk ik.” Wat McDonalds verder nog doet? ,,We geven presentaties op basisscholen waarin we duidelijk maken wat de gevolgen kunnen zijn voor het milieu.”

Die gevolgen zijn niet niks, benadrukt de NVRD. ,,Er komen veel schadelijke afvalstoffen in het milieu, dieren eten ervan en worden ziek of gaan dood. En de omgeving vervuilt natuurlijk. Wat ons betreft is deze trend heel zorgelijk.” Het gedrag van de jongeren in het filmpje is volgens woordvoerder Van de Pas onbegrijpelijk. ,,Overal staan prullenbakken. Mensen vervuilen hun eigen leefomgeving tot grote irritatie van anderen. En wij mogen het opruimen. Het opruimen van zwerfafval kost 300 miljoen euro per jaar. Dat is zonde.”

Wat kunnen we hiertegen doen? ,,Het begint ermee dat mensen blijkbaar denken dat een ‘wegwerpverpakking’ dat ook letterlijk meteen is. We moeten als maatschappij dan ook toe naar minder wegwerp. We moeten gaan inzien hoeveel waarde spullen hebben, ook als wij er klaar mee zijn. Dat geldt eigenlijk voor alles”, stelt Van de Pas.

De Europese Commissie heeft besloten producenten van verpakkingen mee te laten betalen aan het opruimen van zwerfafval, en om consumenten te laten betalen voor plastic wegwerpverpakkingen. ,,Dat leidt op het moment helaas nog niet tot meer herbruikbare verpakkingen of brede inzet van statiegeld”, constateert Van de Pas.

Gedragsverandering heeft bovendien tijd nodig, stelt Nederland Schoon. ,,We zien al veel herbruikbare (water)flessen en verwachten dat ook eigen bakjes daar op termijn aan toegevoegd worden. Denk ook bijvoorbeeld aan de toeslag op plastic tasjes. Sinds de invoering hiervan vinden we fundamenteel minder plastic tasjes in de natuur.”

Heeft u een opmerking of een tip over deze zaak? Mail dan naar s.quekel@ad.nl.