Dit was het slotdebat van de Tweede Kamerverkiezingen

23:11 dinsdag 14 maart 2017

Het laatste debat voor de verkiezingen is dinsdag uitgedraaid op een keiharde confrontatie tussen PvdA-lijsttrekker Lodewijk Asscher en PVV-leider Geert Wilders over de vraag van wie Nederland eigenlijk is.

Wilders viel de stelling van Asscher dat Nederland van iedereen is snoeihard aan. "Woodstock-teksten. Nederland is van de Nederlanders'', aldus de PVV-leider. Hij verwees naar de Turkse Nederlanders die zaterdag in Rotterdam protesteerden.

Volgens Wilders was Nederland "inderdaad van iedereen'' geweest als zij met de Nederlandse vlag hadden staan zwaaien en het hadden opgenomen voor het land waar zij wonen.

Asscher spaarde Wilders op zijn beurt ook niet. “Tienduizend boze tweets, nul oplossingen'', counterde de PvdA-lijsttrekker. Hij verweet de PVV-leider dat de mensen die hij beschimpt meer fatsoen in hun pink hebben, dan Wilders en zijn hele fractie bij elkaar.

Mogelijke coalities?
Het NOS-slotdebat heeft niet duidelijk gemaakt welke partij na de verkiezingen bereid is met andere partijen een coalitie te vormen. Tijdens het af en toe felle debat deden sommige lijsttrekkers een voorzichtige handreiking. Maar in de jacht op de kiezer werden die uitnodigingen voor samenwerking afgeslagen.

In een een-op-eendebat tussen PvdA-lijsttrekker Lodewijk Asscher en SP-voorman Emile Roemer hielden de twee linkse politici zorgvuldig afstand. Volgens Asscher is Roemer een soort Johan Derksen: soms grappig, vaak mopperig maar altijd vanaf de zijlijn.

Volgens Roemer heeft Asscher als coalitiepartner van de VVD onder meer de zorg afgebroken: "U kunt zeggen dat u verantwoordelijkheid heeft genomen, het was de verkeerde verantwoordelijkheid''.

D66-lijsttrekker Alexander Pechtold wierp zich op als nieuwe leider van het midden, toen hij uithaalde naar het CDA. Het Binnenhof heeft bestuurderspartij CDA gemist omdat CDA-lijsttrekker Sybrand Buma "niet van de bank af wilde komen'', aldus Pechtold.

'Niet op schoot'
Buma pareerde dat hij juist trots is dat hij “niet bij Rutte op schoot heeft gezeten in het Torentje.'' Rutte op zijn beurt deed het energie- en klimaatbeleid van de ChristenUnie af als onrealistisch. Volgens de VVD-lijsttrekker kun "je geen hekken in de lucht plaatsen'' en gaan er nog viezere Poolse kolencentrales open als er Nederlandse sluiten.

Bovendien zouden hardwerkende Nederlanders de rekening betalen voor de CU-plannen. Maar volgens CU-voorman Gert-Jan Segers kunnen "zorg voor gezinnen en zorg voor de schepping hand in hand gaan''. (ANP)

Lees en bekijk hieronder het verloop van het slotdebat terug:

22:58 dinsdag 14 maart 2017

.

22:21 dinsdag 14 maart 2017

De lijsttrekkers na afloop van het slotdebat:

22:24 dinsdag 14 maart 2017

En hiermee zit het laatste debat voor de Tweede Kamerverkiezingen van morgen erop. De lijsttrekkers van zes grote partijen gaan nu bij Pauw en Jinek terugblikken. Geert Wilders laat verstek gaan.

22:06 dinsdag 14 maart 2017

En het laatste debat van de avond is voor Geert Wilders (PVV) en Gert-Jan Segers (CU) en gaat over de Islam. Stelling van Wilders: Islam vormt de grootste bedreiging voor Nederland.

Wilders legt uit waarom hij dit thema koos voor de slotdiscussie: ''Dit is waar het om gaa. Hier draait het in Nederland en wereldwijd om. Je kunt een economische crisis hebben, maar dit is een existentieel probleem."

"Islam en vrijheid gaan niet samen. Islam zet wie we zijn op het spel.''

Segers: "U hebt de vrijheid om dit te zeggen, op die vrijheid ben ik trots. Er zijn legitieme bezwaren en zorgen. De strijd tegen jihadisme is een strijd op leven en dood en de enige optie is die te winnen. Je kunt nooit de rechtsstaat beschermen door die af te schaffen, je kunt nooit vrijheid beschermen door vrijheid op te heffen."

Wilders: "Zo laten we de rechtsstaat om zeep helpen. Als wij ons weerbaar opstellen, verzwakken we onze democratie niet, maar versterken we die. Daar is lef voor nodig. Niet iedereen die de islam aanhangt, maar de islam hanteert wel andere regels dan wij."

Segers: "Laten we niet naar Egypte kijken waar ik zeven jaar heb gewoond (zegt Segers met een knipoog naar het verkiezingsitem in Zondag met Lubach afgelopen zondag, red.). Laten we naar Turkije kijken. We kunnen het ons nooit permitteren om in de strijd voor vrijheid, vrijheid in te perken. Doe niet hetzelfde."

Wilders: "We moeten dat wel doen, omdat iedereen het probleem ontkent. Van de miljoen moslims zegt 70 procent dat religieuze regels, zoals de Koran, belangrijker zijn dan de wetten die u en ik maken. Dat zijn 700.000 mensen. En van hen vinden 100.000 het gerechtvaardigd om in Nederland geweld te plegen. Dat is twee keer het Nederlandse leger."

Segers: "We moeten deze strijd van het jihadisme winnen, maar hoe denkt u die strijd te winnen met een koranverbod, met versperringen? Dat kan niet. We hebben een leger nodig dat kan vechten, u hebt erop bezuinigd. We hebben een veiligheidsdienst met tanden nodig."

Wilders: "Christenen en Joden zullen het eerste slachtoffer zijn van islamisering. Dat zie je in Egypte en Syrië. Daar moeten we ons tegen verzetten. U gaat steeds met de SP mee voor generaal pardon voor asielzoekers waar ook terroristen tussen zitten. U importeert islam steeds meer."

Segers: "Ik vertegenwoordig christelijke cultuur van Jezus. Naastenliefde, barmhartigheid. Dat Joden, Hugenoten en Bosniërs hier een veilig heenkomen konden zoeken."

Wilders: "Ik hoef u toch niet te vertellen dat Mohammed geen Jezus is?"

Het laatste woord van het NOS-slotdebat is aan Segers: "U hoeft me als christen niet te overtuigen van de waarheid en de waarde van het evangelie. Maar vrijheid geldt ook voor anderen, en die vrijheid verdedig ik."

21:57 dinsdag 14 maart 2017

Het voorlaatste debat gaat tussen Mark Rutte (VVD) en Jesse Klaver (GL) over vluchtelingen. Stelling van de VVD: het is goed dat er door de Turkije-deal minder migranten naar Nederland komen.

Rutte: "In 2015 hadden we enorm probleem, enorme toestroom van vooral Syriërs. Heb daar tijdens ons voorzitterschap over mogen onderhandelingen. We hebben ervoor gezorgd dat spanningen in de samenleving verdwenen. Nu komen kanslose asielzoekers. We moeten deals maken met landen als Egypte en Algerije." Wat Groenlinks daarvan vindt, wil Rutte graag weten.

Klaver: ''Het is cynisch dat Rutte trots is op de Turkije-deal. Voor 3 miljard hebben we de vluchtelingen van ons afgeschoven. Ze komen niet om in onze wateren, maar zitten vast in Syrië, waar ze de dood vinden. Het was geen oplossing, maar een excuus om weg te kijken."

Rutte stelt dat de afspraken ervoor hebben gezorgd dat de stroom migranten naar West-Europa is opgedroogd. Als het aan GroenLinks ligt zwelt die stroom weer aan, waarschuwt de VVD-lijsttrekker, en dat zou de Nederlandse samenleving niet aankunnen.

Volgens Klaver had het kabinet de spanningen in Nederland kunnen voorkomen door niet jarenlang op de handen te zitten, maar zich op de komst van vluchtelingen voor te bereiden. "Wij waarschuwden al tijden, maar u deed niets." De VVD schermt volgens hem bovendien steeds met opvang in de regio, maar wil daarvoor alleen maar minder geld uittrekken.

21:51 dinsdag 14 maart 2017

Jesse Klaver wordt veel opgezocht na de eerste helft van het debat, meldt Google. Hij werd bijna twee keer zo vaak gezocht als de nummer twee: Geert Wilders.

De partij die het meest in het afgelopen uur het meest werd gegoogled was Nieuwe Wegen.

21:47 dinsdag 14 maart 2017

Volgende debat: Emile Roemer (SP) versus Lodewijk Asscher (PvdA) over: Zorg Stelling van de SP: De tandarts hoort thuis in het basispakket.

Roemer: "Lang geleden zag je aan het gebit van mensen wat hun portemonnee was. Dat zie je terugkomen. Na kaalslag willen we een zorgfonds." De Sp wil fysiotherapie, geestelijke gezondheidszorg en tandarts in basispakket.

Als de tandarts in het basispakket voor de SP 'het allerbelangrijkst is', wil Asscher daar best naar kijken, zegt hij. "We kunnen er uit komen, maar dan niet dat bureaucratische experiment, de Bermuda-driehoek van het zorgfonds." Roemer benadrukt nogmaals het belang van zijn stelling.

Asscher: ''U doet wat u altijd doet. 100 procent SP, anders is het nee. U bezuinigt op defensie. Mijn beweging naar u is serieus. Ik verwacht wat we nog nooit van u hebben gezien, dat u verantwoordelijkheid durft te nemen voor de moeilijke keuzes. U gaf aan de zijlijn commentaar.''

Roemer over de regeringsdeelname van de PvdA: "Een linkse partij laat zich niet voor het karretje van de VVD spannen.''

Asscher: ''Na het inploffen van het VVD-PVV-CDA-gedrocht zijn wij opgestaan. In die tijd hebben we genivelleerd en hoge inkomens aangepakt. U gaf alleen commentaar. U bent een soort Johan Derksen. Vaak grappig, soms mopperig, maar altijd vanaf de tribune.''

21:44 dinsdag 14 maart 2017

.

21:36 dinsdag 14 maart 2017

Nu aan de beurt: Sybrand Buma (CDA) tegenover Alexander Pechtold (D66) over integratie. De stelling komt van het CDA: Voor de veiligheid van Nederland zijn harde maatregelen nodig.


Buma: "De onveiligheid is toegenomen, door terreur en zware criminaliteit. De VVD heeft een puinhoop gemaakt van het ministerie van Veiligheid en Justitie. Het roer moet omgegooid, maar D66 geeft niet thuis."

Pechtold: "Waar was u dan? Er zijn twintig F16's per opbod verkocht. D66, ChristenUnie en SGP hebben geholpen. Toen we kwamen aanbellen, bleef u op de bank zitten. U was een grote nul. Afwezig."

Buma: "De grootste kolder die ik heb gehoord. We hebben gezorgd voor meer geld, maar daarmee zijn we niet. Want als je mensen de handen op de rug bindt, heb je er niets aan. D66 zegt nee want: 'privacy privacy privacy'."

Pechtold: "D66 heeft gezorgd dat er 60 miljoen extra naar de AIVD ging. Van u moest Eva Jinek gisteren haar paspoort inleveren, vandaag Maxima. Er radicaliseert heel veel in Nederland, maar de laatste dagen vooral Buma."

Buma: "Veiligheid koop je niet alleen met geld, maar ook met bevoegdheden. Niet gedogen, niet laten lopen, maar aanpakken."

Pechtold: "Ik zie niet wat er mis is met privacy. Valse tegenstelling tussen privacy en veiligheid. D66 laat zien dat het kan samengaan. De bestuurderspartij CDA zat de laatste tijd op de bank en deed niets. Het is nu tijd voor een progressieve middenpartij."

Buma: "Ik geef toe dat ik niet bij Rutte op schoot heb gezeten in het Torentje. Ik heb Rutte gecontroleerd en daar ben ik trots op. U loopt weg voor het probleem."

21:27 dinsdag 14 maart 2017

Volgende duo: Lodewijk Asscher (PvdA) versus Geert Wilders (PVV) over integratie. De stelling komt van de PvdA. Nederland is van ons allemaal.

Asscher: "Je kunt hier alles worden wat je wil, we zijn gelijkwaardig. Dat is onze boodschap, maar de boodschap van Wilders is minder minder minder. Minder Marokkaanse kinderen, minder hoop, minder vertrouwen, minder Nederland."

Wilders: "Deze stelling is het motto, de slogan van de heer Kuzu. Praat u namens de restanten van de PvdA of namens Kuzu?"

Asscher: "U kunt grappig doen, maar ik zal niet accepteren dat u kinderen hun toekomst ontneemt."

Wilders: "Dat zijn Woodstock-teksten voor mensen die urenlang aan een waterpijp hebben gehangen, hou op met die onzin. Nederland is niet van ons allemaal, Nederland is van de Nederlanders. Door uw beleid voelen Nederlanders zich tweederangs burgers in eigen land. "

Asscher: "Van wie is Nederland volgens u? Rechters zijn volgens u te onafhankelijk, journalisten zijn te kritisch, het zijn ook niet de moslims, het zijn niet uw kritische fractiegenoten. Uiteindelijk alleen op de wereld met Geert. Wie zijn best doet, verdient een kans."

Wilders: "De PvdA deed aan integratie met behoud van identiteit. We zitten met de gebakken peren. We zagen het in Rotterdam, toen Erdogan ons fascisten en nazi's noemde, stonden daar Turken en niet met Nederlandse vlaggen. U heeft gezegd: dat is tuig. U heeft zich vergist. Het is geen tuig, het is uw tuig, u hebt ze binnengehaald en opgevoed, het zijn Asscher-Turken."

Asscher: "De orde in Rotterdam werd hersteld door iemand die van u geen burgemeester mocht worden (Ahmed Aboutaleb van Rotterdam, die van Marokkaanse komaf is, red.). U hebt boze tweets, maar nul oplossingen."

"Iedereen die door u beschimpt wordt heeft meer fatsoen in de pink, dan u in uw hele lichaam."

Wilders: "Vroeger stond de PvdA nog ergens voor, nu haken kiezers af. Om die bijstandsuitkeringen, gevangenissen en asielzoekerscentra te betalen heeft u de gewone man gepakt. Hun huren doen stijgen, hun eigen risico doen stijgen. Nederland is niet van ons allemaal, dat kunnen we niet betalen, Nederland is van ons."

Asscher: "Als mensen zich misdragen, pak je die aan. Maar hou met al die anderen lastig te vallen omdat u problemen heeft met een kleine groep raddraaiers."

Wilders: "Laten we dan die raddraaiers ook aanpakken."

Asscher: "Dat deed Aboutaleb."

Wilders: "Laten we hun dubbele nationaliteit afpakken en Nederland uit knikkeren. Dat wilde u niet."

Asscher zegt drie keer: "Aboutaleb greep in, u twitterde."

21:17 dinsdag 14 maart 2017

Derde debat: Gert-Jan Segers (Christenunie) versus Mark Rutte (VVD) over over (nieuwe) energie. De stelling van de ChristenUnie: we moeten binnen één generatie niet langer afhankelijk zijn van gas en olie.

Segers: Het is niet 5 voor 12, het is niet 2 voor 12, het is 12 uur. En u levert niet."

Rutte: "Het onderwerp is heel belangrijk, we moeten minder afhankelijk zijn van Rusland en Midden-Oosten. We moeten dit oplossen op positieve manier met onze innovatiekracht."

Segers: "U mikt op Europa, we moeten inderdaad nieuwe afspraken maken. Maar u treft daar landen die het veel beter doen dan wij. Neem Denemarken. Wij zitten in de staartgroep, met Luxemburg en Malta. Bedrijfsleven zegt: politiek, neem leiding."

Rutte: Terecht, als er leiding wordt gevraagd kijken mensen vaak naar mij.

Daarop bedankt Segers Rutte plots voor zijn leiderschap van de afgelopen jaren als premier en zijn aanpak van de economische crisis. Rutte benadrukt dat de Christenunie daarbij vaak meewerkte. "Waarvoor dank." Debatleider Rob Trip: "en nu weer debatteren jongens!"

En dat doen ze:

Segers: "Gasproductie moet omlaag, we moeten de mensen in Groningen recht aankijken. We kunnen zo niet doorgaan, we moeten af van gas uit Groningen, we moeten af van olie uit het Midden-Oosten, uit Saudi-Arabië."

Rutte: "Met uw programma zullen we het aardgas nog steeds nodig hebben, draaien onze gasstellen en ketels op. Wilders wil een hek aan de grens, u wil een hek in de lucht."

Segers: "Je kunt goed zorgen voor gezinnen en voor de Schepping, dat kan hand in hand gaan, maar dat vraagt om leiderschap. Innovatie heeft politiek leiderschap en richting nodig."

Rutte: "Verschrikkelijke situatie in Groningen moet beëindigd, maar je moet met een reëel plan komen. We zijn het meer eens dan we willen toegeven, we moeten hier uitkomen."

21:10 dinsdag 14 maart 2017

Het NOS-verkiezingsdebat in het complex van de Tweede Kamer is trouwens zeer zwaar beveiligd. Er zijn onder anderen meer bewakers en agenten dan normaal al het geval is.

Alle belangstellenden voor het slotdebat moesten door een metaaldetector. Ook werd iedereen voorzien van een gekleurd armbandje voor de verschillende zones waarin het gebouw is opgedeeld.

21:07 dinsdag 14 maart 2017

Volgende één-op-ééndebat: Alexander Pechtold (D66) versus Emile Roemer (SP) over Europa en de door D66 aangedragen stelling: Trump en Poetin maken sterkere EU noodzakelijk.

Pechtold: "Als het stof van onze verkiezingen is opgetrokken en we meer blik voor de buitenwereld, zien we we onvoorspelbare presidenten in Moskou en Washington, maar ook in Turkije. Europa moet hechter samenwerken, met hervormingen natuurlijk."

Roemer: "We delen de zorgen over Trump, Poetin en Erdogan. Maar de oplossing is niet meer Europa en op naar een superstaat. We moeten als soevereine landen samenwerken bij grensoverschrijdende problemen."

Pechtold: "Maar is het niet juist voor een socialist tijd om te zien dat belangrijke zaken Europees moeten worden geregeld?"

Roemer: "Socialisten zijn internationalisten, samenwerken na de oorlog was prima. Maar afspraken maken werd bevoegdheden afdragen. We maken afspraken over vervuiling, maar bevoegdheden over pensioenen, zorg en onderwijs regelen we zelf."

Pechtold: "We hebben Europa nodig."

Roemer: "We hebben elkaars landen nodig."

Roemer valt Pechtold aan op het niet-naleven van de uitslagen van de referenda over de Europese grondwet of het Oekraïneverdrag. Pechtold reageert daarop: "Wij willen EU verbeteren. Maar u wil eigenlijk niets."

Slotwoord van Roemer: "Wij maken afspraken tussen landen, zoals al vijftig jaar gedaan hebben. Een man een man, een woord een woord. Maar grote veranderingen leggen we voor aan de bevolking. En soevereiniteit naar de landen."

20:58 dinsdag 14 maart 2017

Nu het eerste debat van de lijsttrekkers van de grotere partijen: Jesse Klaver van Groenlinks versus Sybrand Buma van het CDA. Het gaat in dit eerste twistgesprek over inkomensverschillen, het onderwerp dat is aangedragen door Groenlinks.

Klaver: "Ik wil graag met u regeren, maar ik maak me zorgen over uw plannen. Bent u bereid het verschil arm en rijk kleiner te maken?"

Buma: "Als links het heeft over verschil kleiner maken, weet je altijd wie dat gaat betalen: de hardwerkende Nederlander. Dat was vroeger zo, en is nu zo. Ik dacht het niet, meneer Klaver. Belastingen zijn niet te laag, maar te hoog."

Klaver: "Dat is een mooie oneliner, maar niet waar."

Buma: "GroenLinks wil bovenop alle belastingen een verpakkingbelasting, een vleesbelasting, een kilometerheffing, een spitsheffing. Wie betalen die belastingen? Niet de rijken, die zijn al weg, die zitten al in België, maar de gewone Nederlanders, die zijn de klos. Dat doen we dus niet."

Klaver: "U hebt ervoor gekozen om een bankier tien keer extra erop vooruit te laten gaan dan een conciërge of een postbezorger. Waarom?"

Buma: "Omdat dat onzin is. Volstrekte kolder. Weet u wat ik belangrijk vind? Niet de cijfers, maar de mensen achter de cijfers. Met u krijgen ze meer belastingen en meer lasten."

Klaver: "U bent van de barmhartigheid. Kom er dan voor op."

20:48 dinsdag 14 maart 2017

Jan Roos van VoorNederland en Marianne Thieme van de Partij voor de Dieren zijn nu aan de beurt. Aan dit deel van het debat had ook Tunahan Kuzu moeten deelnemen, maar hij heeft op het laatste moment afgezegd (zie update hieronder). "Uiterst laf", oordeelt Jan Roos. Thieme onthoudt zich van commentaar op Kuzu's besluit.

Roos en Thieme hebben het vervolgens over racisme en discriminatie, de Nederlandse identiteit en het klimaat.

Roos: "De EU zorgt voor meer problemen dan die het oplost. Kijk naar asielcrisis, kijk naar deal met Erdogan, die meer journalisten in de gevangenis heeft dan achter de typemachines. Het gaat ons om westerse waarden, gelijkheid van man en vrouw, gelijkheid van homo en hetero. Die waarden zijn in gevaar door mensen als die van Denk."

Thieme: Ïn het nationalistische van VNL herkennen we ons niet in. Maar als je voor Europa bent, ben je tegen déze Europese Unie. Het lobbyparadijs staat ver van de waarden waar het om zou moeten draaien."

Roos: "VNL staat voor land dat met de hele wereld samenwerkt. Wij zijn voor EU die zich baseert op economische samenwerking."

Over het klimaat zegt Thieme: "Veel partijen zeggen groen te zijn, maar geven niet thuis als het over klimaatverandering gaat. Het is het grootste probleem van dit moment, maar er wordt niet over gesproken. Grote droogte in Afrika, misoogsten, mensen raken op drift, daar wordt niet over gesproken. Partijen die minder vluchtelingen willen opvangen ontkennen klimaatverandering."

Roos: "Van alle rechtse partijen investeren wij het meeste in milieu, meer dan D66. Willen omschakeling van fossiele naar duurzame energie. Goed voor de economie en het maakt ons minder afhankelijk van het Midden-Oosten. Maar klimaatakkoord van Parijs kost 200 miljard, dat is 40.000 euro per inwoner."

20:41 dinsdag 14 maart 2017

Monasch, Krol en Van der Staaij spreken vervolgens over de aow en koopkracht voor ouderen. Over dat eerste trapt Krol van 50Plus af: 65 moet 65 blijven. "Maar ik ben geen handelaar in auto's, ik ga niet zeggen wat er allemaal mogelijk is. Pensioen is uitgesteld loon, het is hun eigen geld, belofte maakt schuld."

Van der Staaij: "We moeten niet iedereen over één kam scheren. Krol werkt zelf door na 65, heeft goed inkomen en mooi huis."

Monasch: "Je moet 45 jaar gewerkt hebben om met 65 met pensioen te kunnen gaan. Zware beroepen kunnen dus stoppen met 65. Theoretische beroepen kunnen langer doorwerken. Op die manier kan je zware beroepen ontzien en anderen die willen laten doorwerken."

20:36 dinsdag 14 maart 2017

Het debat gaat beginnen met drie kleinere partijen. Monasch (Nieuwe Wegen), Van der Staaij (SGP) en Krol (50PluS) beginnen over zelfdoding en hebben het daarna over de koopkracht van ouderen en immigratie.

Van der Staaij over zijn belangrijkste punt in de onderhandeling: respect voor leven. Hulp voor vrouwen die ongewenst zwanger zijn, tegen ideeën D66 over voltooid leven.

Krol over voltooid leven: Ik heb zelf na een operatie verlangd na de dood, artsen zeiden ga tot het uiterste. Kan meeleven met SGP, maar leg verantwoordelijkheid bij mensen zelf, fractie mag naar eigen geweten hierover stemmen.

Monasch over voltooid leven: je wilt mensen een volwaardig leven geven, maar je mag zelf de keuze hebben. Ik respecteer Van der Staaij, maar vrijheid van godsdienst betekent niet dat je godsdienst kan opleggen aan een ander, en dat doet de SGP. Beperk het tot uw eigen keuze.

20:29 dinsdag 14 maart 2017

Het slotdebat van de NOS staat op het punt van beginnen. In dit blog houden we je op de hoogte van de voortgang en volgen we de reacties en andere randzaken.

Live meekijken kan hier:

16:36 dinsdag 14 maart 2017

Denk-lijsttrekker Tunahan Kuzu heeft zojuist op het laatste moment afgezegd voor het slotdebat.

Kuzu zegt niet in debat te willen met Jan Roos van VoorNederland (VNL) vanwege uitlatingen die volgens Denk xenofoob en homofoob zouden zijn. Het was overigens al sinds februari bekend hoe het debat eruit zou zien. Volgens de NOS wordt er geen vervanger aangewezen voor Kuzu.

"Eerder bracht hij op een speculatieve wijze het nieuws dat Mark Rutte homo zou zijn. Ook het met minachting spreken over de geaardheid van Tofik Dibi is beneden alle niveau. Door mensen als Regilio Tuur neer te zetten als Zwarte Piet en door de vele stigmatiserende opmerkingen over moslims, draagt hij bij aan een groeiend xenofobisch klimaat in Nederland", aldus een verklaring van Denk.

Roos reageerde kort via Twitter: "Denk is niet alleen gevaarlijk, ze zijn nog laf ook".

Reactie NOS
Hoofdredacteur Marcel Gelauff van de NOS noemt het jammer dat Kuzu niet meedoet. "Het lijsttrekkersdebat bij de NOS aan de vooravond van de verkiezingen is voor alle partijen een uitgelezen kans om de kiezer te bereiken. Het is spijtig dat DENK daar geen gebruik van maakt."

11:19 dinsdag 14 maart 2017

Het slotdebat begint vanavond om 20.30 uur met zes kleinere partijen die in twee ronden de strijd aanbinden:

In de eerste ronde treden de SGP, 50Plus en Nieuwe Wegen aan om te debatteren over hulp bij zelfdoding, de koopkracht van ouderen en immigratie.

In de tweede ronde is het de beurt aan de Partij voor de Dieren, Voor Nederland (Update: Denk heeft afgezegd), zij zullen het hebben over racisme en discriminatie, de Nederlandse identiteit en het klimaat.

De lijsttrekkers van de acht grootste partijen nemen het in korte duels tegen elkaar op. Ze mogen om beurten de stelling voorleggen waarom het tweegevecht draait. De NOS laat weten dat dit heeft geleid tot het volgende schema:

1: Jesse Klaver (GL) vs Sybrand Buma (CDA) over: inkomensverschillen

2: Alexander Pechtold (D66) vs Emile Roemer (SP) over: Europa

3: Gert-Jan Segers (CU) vs Mark Rutte (VVD) over: Energie

4: Lodewijk Asscher (PvdA) vs Geert Wilders (PVV) over: Integratie

5: Sybrand Buma (CDA) vs Alexander Pechtold (D66) over: Veiligheid

6: Emile Roemer (SP) vs Lodewijk Asscher (PvdA) over: Zorg

7: Mark Rutte (VVD) vs Jesse Klaver (GL) over: Vluchtelingen

8: Geert Wilders (PVV) vs Gert-Jan Segers (CU) over: Islam

De presentatie van het slotdebat is in handen van Rob Trip.

11:15 dinsdag 14 maart 2017

Het decor voor het NOS-televisiedebat wordt opgebouwd in de Statenpassage. Dit is het laatste debat voor de Tweede Kamerverkiezingen.