Somber is somber en depressief is depressief, toch? Was het maar zo simpel. Er zijn namelijk best een aantal verschillende soorten depressies. En om het nog moeilijker te maken, verschilt de behandeling soms per type. Het is daarom erg belangrijk om te weten aan welk soort stemmingsstoornis je precies lijdt. Van de bipolaire en de melancholische, tot de unipolaire en vitale variant: wij vroegen Rocco Hoekstra, psychiater bij Antes, naar de soorten depressies.

Welke soorten depressie(f) zijn er?

Wat is een depressie eigenlijk? Elke depressie kenmerkt zich door sombere gevoelens of een gebrek aan plezier of interesse. Maar daar hoeft het zeker niet bij te blijven. Ook lichamelijke klachten, gedragsveranderingen en slaapproblemen kunnen erbij komen kijken. Bovendien zijn er ook depressies die vaker – of zelfs alleen – voorkomen bij vrouwen. Wij zetten daarom de verschillende soorten depressies op een rij.

1. Een unipolaire depressie

Een unipolaire depressie is de officiële term voor een ‘gewone’ depressie. Je hebt dan ten minste twee weken last van de symptomen van een depressie. Een depressie komt vaker voor bij vrouwen. Zo krijgt maar liefst 24 procent van de vrouwen in haar leven te maken met een depressie, maar de ernst en duur verschilt. Zo kun je een lichte depressie hebben waarbij het uitvoeren van dagelijkse bezigheden vaak nog lukt, maar je kunt ook te maken krijgen met een zware depressie.

2. Een winterdepressie

'Bij een winterdepressie zijn de klachten seizoensgebonden', vertelt Hoekstra. 'Ze ontstaan in het najaar, zo rond oktober/november, en klaren – als je niet behandelt – vanzelf op in het voorjaar.' Ook ligt de nadruk van de klachten net wat anders. Seizoensgebonden depressies – zoals een winterdepressie – komen vooral voor bij vrouwen. Sterker nog: vrouwen hebben er wel drie tot vier keer zoveel last van als mannen. Er is hier geen precieze reden voor, maar het heeft waarschijnlijk te maken met onze hormonen.

3. Perinatale depressie

Een perinatale – of in de meeste gevallen postnatale – depressie is een stemmingsstoornis die in de eerste weken tot maanden na een bevalling ontstaat. ‘Ook dit is weer een spectrum', vertelt Hoekstra. 'Veel vrouwen hebben na de bevalling last van de zogenaamde kraamtranen oftewel de maternity blues. Maar ook hierbij kunnen die sombere gevoelens versterken tot een depressie.' Zo’n tien procent van de vrouwen in Nederland krijgt na de bevalling een postnatale depressie. Meer weten? Dit moet je weten over angst en somberheid na een bevalling.

4. Dysthyme depressie

'Een dysthyme stoornis is eigenlijk een lange, milde depressie', vertelt Hoekstra. Bij een dysthymie moeten de klachten minstens twee jaar bestaan. Soms kan een dysthymie lastig te onderscheiden zijn van andere psychologische aandoeningen. Het is daarom altijd belangrijk om goed in contact te blijven met je behandelaar, zodat jullie samen tot de beste therapie komen. Deze depressie komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen.

5. Bipolaire depressie

Hoewel gewone ‘unipolaire’ depressies vaker voorkomen bij vrouwen, komt een bipolaire depressie even vaak voor als bij mannen en vrouwen. 'Bij een unipolaire en bipolaire depressie heb je in principe dezelfde klachten', legt Hoekstra uit. 'Het verschil is dat een bipolaire depressie ontstaat in het kader van een bipolaire stoornis. Binnen die stoornis maken mensen ook (hypo)manische episodes door. Daarbij is er juist een verhoogde stemming, overactiviteit en ontremming. Als je stemming niet schommelt maar alleen dipt, dan is er sprake van een unipolaire depressie. Dit is bij de meeste depressies het geval.'

6. Geagiteerde depressie

'Een geagiteerde depressie zie je soms ook bij een bipolaire stoornis', vertelt Hoekstra. ‘Dan is er een soort mengbeeld van een depressie en een manie. Er is dan nog steeds sprake van een sombere stemming, maar mensen vertonen daarbij dan juist boos en geprikkeld gedrag.’

7. Reactieve depressie

'Als er iets naars gebeurt, kun je somber worden', vertelt Hoekstra. 'Dat kan iedereen overkomen. Bij sommige mensen kan die somberheid uitmonden in een depressie. Als dit dus duidelijk ontstaat als reactie op een nare gebeurtenis, kun je spreken van een reactieve depressie. Vaak heb je er dan wel al een bepaalde gevoeligheid voor.' Helaas kun je van tevoren moeilijk voorspellen wie gevoelig is voor een depressie. Benieuwd of dit bij jou het geval is? Dit wil je dan weten over de oorzaak van een depressie.

8. Vitale depressie of melancholische depressie

'Dit is de klassieke depressie', legt Hoekstra uit. ‘Mensen slapen slecht, ervaren dagschommelingen, hebben minder eetlust en meer concentratieproblemen.' Soms wordt een vitale depressie ook een melancholische depressie genoemd. Bij een atypische depressie zie je eigenlijk een tegenovergesteld klachtenpatroon. Zo slapen mensen juist meer en hebben ze een toegenomen eetlust.

9. Psychotische depressie

Een psychotische depressie is een zware vorm van depressie. 'Mensen ontwikkelen hierbij wanen', legt Hoekstra uit. 'Dit zijn ideeën die niet passen bij de realiteit. Deze wanen zijn meestal gerelateerd aan de stemming. Zo kunnen mensen opeens denken dat ze geen geld meer hebben of alles verkeerd doen.'

Wat is de ergste depressie?

'Hoe erg een depressie is, hangt af van iemands eigen ervaring', vertelt Hoekstra. 'Voor iedereen is een depressie namelijk vervelend. Maar als we weer teruggaan naar het spectrum dan zou je kunnen zeggen dat een vitale depressie met psychotische kenmerken wel een hele ernstige depressie is.'

Wat is de meest voorkomende depressie?

Gelukkig is de meest voorkomende depressie een lichte depressie, die een huisarts vaak al kan behandelen. Soms is het zelfs mogelijk dat je jezelf uit de put trekt met een paar simpele leefstijlaanpassingen. Hoelang een depressie duurt is uiteindelijk afhankelijk van de soort en wanneer je hulp krijgt. Zit je niet lekker in je vel? Ga dan altijd langs de huisarts. Hij of zij kan je doorverwijzen en zorgen dat je de juiste behandeling krijgt.

Volg je Women's Health al op Facebook, Instagram en TikTok?