Mark Rutte, Wopke Hoekstra, Sigrid Kaag, Farid Azarkan, Sylvana Simons: het is slechts een greep uit de lange lijst van politici die bekend hebben gemaakt de Kamer of de politiek te verlaten. Tot ze iets nieuws hebben gevonden – en in sommige gevallen daarna nog steeds – hebben zij recht op wachtgeld. Hoe zit die regeling in elkaar?
De teller van vertrekkende politici staat inmiddels op 19. Al die politici zullen een nieuwe baan moeten zoeken. Tot ze die gevonden hebben, hebben ze recht op een werkloosheidsuitkering, wat bij politici wachtgeld wordt genoemd.
Hoeveel dat wachtgeld is hangt af van het laatste salaris. Het eerste jaar krijgt een oud-politicus 80 procent daarvan uitgekeerd. Het tweede jaar gaat het om 70 procent.
Salarissen politici
Dit verdienen politici in Nederland bruto per jaar.
- Premier en ministers: 186.414 euro.
- Staatssecretarissen: 174.085 euro.
- Tweede Kamerleden: ruim 124.000 euro.
Begeleiding
In de tussentijd moeten de politici actief verder zoeken naar een andere baan. "Na aftreding hebben ze drie maanden om bij te komen. Daarna moeten ze een reïntegratietraject volgen", vertelt Arie-Paul Eijkelenboom van loopbaanspecialist Transitium Groep. "Om vervolgens een nieuwe baan te vinden."
Daar worden zij in begeleid door verschillende bureaus in Nederland, waaronder Transitium. "Uiteraard heeft een bestuurder de vrijheid om te kiezen welke kant hij of zij op wil. Daarvoor wordt bij ons een op maat gemaakt traject aangeboden", zegt Eijkelenboom. "Er wordt daarbij gekeken naar bijvoorbeeld opleidingsniveau en het netwerk van die persoon."
Actief zoeken
Om recht te hebben op wachtgeld moet de oud-politicus dus wel actief op zoek zijn. "Je moet je best doen om het wachtgeld terug te dringen, en kunnen aantonen dat je echt je best doet. Er is een instantie die daar toezicht op houdt."
Periode wachtgeld
Hoelang vertrekkende politici het wachtgeld krijgen hangt af van hoelang zij de functie hebben vervuld.
- Minder dan 3 maanden gewerkt betekent 6 maanden wachtgeld.
- Tussen de 3 maanden en 2 jaar gewerkt betekent 2 jaar wachtgeld.
- Tussen de 2 jaar en 38 maanden gewerkt betekent wachtgeld voor een net zo lange periode (dus 36 maanden gewerkt is 36 maanden wachtgeld).
- Meer dan 38 maanden gewerkt betekent het maximum aan wachtgeld: 38 maanden.
Type baan
Het type baan waar oud-politici terechtkomt is zeer uiteenlopend, zegt Eijkelenboom. "We begeleiden wethouders uit kleine dorpjes, maar ook uit grote steden. Daar zit al een enorm verschil tussen."
De meesten zoeken iets in het verlengde van de politiek. "De interactie met het publieke domein blijft vaak wel, ook in een nieuwe functie. Vaak krijgen mensen een nieuwe bestuurlijke functie op een andere plek dan de politiek. We zien ook weleens dat ze burgemeester worden", zegt hij. "Kamerleden krijgen vaak een adviesrol. Maar er zijn er ook die zelfstandig ondernemer worden."
Vaak speelt ook mee hoe lang diegene bestuurslid is geweest. "Is dat minder dan vier jaar geweest, dan gaat de persoon vaak terug naar wat-ie daarvoor deed. Heb je twaalf jaar lang in de politiek gezeten, dan heb je daar juist veel ervaring in opgedaan en kom je sneller terecht in een werkveld wat het verlengde daarvan ligt."
Nieuwe baan, toch wachtgeld
Vinden oud-politici een nieuwe baan waar ze minder gaan verdienen dan in hun oude functie, dan mogen ze hun nieuwe salaris aanvullen met wachtgeld. Dus stel, een vertrekkend Tweede Kamerlid verdient in een nieuwe functie per jaar 100.000 euro. Dan ontvangt hij of zij jaarlijks nog 24.000 euro wachtgeld, omdat het salaris van een Tweede Kamerlid 124.000 euro bedraagt.
