Dijkgraaf onderzoekt andere indeling studiejaar: meer vakantieweken

Een studiejaar met meer vakantieweken – met de pilot ‘een slimmer collegejaar’ op veertien universiteiten en enkele hogescholen wil minister Robbert Dijkgraaf (Onderwijs, D66) onderzoeken of meer rust kan worden gebracht in de overvolle levens van studenten, docenten en onderzoekers. Die uitgebreidere vakantie is een van de maatregelen die Dijkgraaf dinsdag aan de Tweede Kamer heeft gestuurd in een brief over het mentaal welzijn van studenten.

Het collegejaar in Nederland telt zes vakantieweken in de zomer, twee rond de Kerst. In veel andere landen hebben studenten meer vakantie: in Groot-Brittannië en de Verenigde Staten bijna drie maanden. Wel hebben zij gemiddeld langere dagen in de collegebanken. En meer vrije tijd mag niet „ten koste gaan van de studieresultaten en de onderwijskwaliteit”, aldus Dijkgraaf.

Uit verschillende onderzoeken is de afgelopen twee jaar gebleken dat studenten gemiddeld meer lijden onder prestatiedruk en stress dan eerdere generaties. Ook de helft van de middelbare scholieren lijdt onder schoolstress en ‘toetsdruk’. Onlangs kondigde Dijkgraaf om die reden ook een versoepeling aan van de normen voor een positief bindend studieadvies in het eerste studiejaar. En wordt de basisbeurs vanaf september weer ingevoerd. Onder het leenstelsel, dat nu deels wordt afgeschaft, ervoeren studenten veel druk om op tijd hun studie af te ronden én geld te verdienen naast de studie.

Lees ook Minder ‘verlammende druk’ op studenten: bindend studieadvies versoepeld

Eenzaamheid

De coronapandemie, waarbij scholieren en studenten lange tijd thuis moesten blijven, vergrootte de eenzaamheid van grote groepen studenten. „Eén op de vijf studenten ervaart nog (serieuze) mentale problemen”, aldus Dijkgraaf in de brief. „Tot op een bepaalde hoogte kunnen stress en prestatiedruk nuttig zijn, zo zeggen studenten ook zelf. Het is immers een onontkoombaar onderdeel van het leven en zet hen aan tot handelen. Desalniettemin nemen bij te veel stress en prestatiedruk de negatieve gevolgen de overhand.”

Naast structurele verlichting zoals minder nood om geld te lenen en iets meer vrije tijd, wil Dijkgraaf dat onderwijsinstellingen zelf meer gaan doen aan preventie van stress.

Ook op het mbo gaan stress en prestatiedruk onder studenten worden onderzocht. „Vooral mbo-studenten staan op jonge leeftijd al voor grote keuzes, wat veel spanning met zich mee kan brengen”, aldus Dijkgraaf. „Ik ben ervan overtuigd dat het onderwijs een belangrijke plek is om te leren hoe je om moet gaan met deze druk en met de onvoorspelbaarheden in het leven.” Extra investeringen in ‘burgerschapsonderwijs’ en loopbaanoriëntatie en -begeleiding moeten het studentenleven van de mbo-student iets makkelijker maken.