Opnieuw rellen en chaos in Franse steden, meer dan 470 arrestaties

Minister van Binnenlandse Zaken Gérald Darmanin zette vrijdagavond in het hele land 45.000 politieagenten in. Volgens de minister bleef het in sommige regio’s ,,uiterst rustig”, zei hij tegende Franse nieuwszender BFM-TV. Eerder op de dag had de Franse regering de prefecten, de vertegenwoordigers van de staat in de regio’s, gevraagd om vanaf 21.00 uur het openbaar vervoer stil te leggen. Ook werd enkele grote publieke evenementen afgeblazen.

Toch braken er tijdens de vierde avond en nacht van protesten naar aanleiding van de dood van de 17-jarige Nahel, die dinsdag werd doodgeschoten door een politieagent, rellen en plunderingen uit in onder meer Marseille, Lyon, Parijs, Toulouse en Nanterre, waar Nahel omkwam. Zaterdag wordt de jongen begraven.

In Marseille trokken veelal gemaskerde jongeren de straat op, die winkels plunderden, auto’s en scooters in brand staken en de politie bekogelden met projectielen. De politie trad op met traangas om de groepen uiteen te drijven. Ook werd een wapenwinkel geplunderd en zijn daarbij jachtgeweren - zonder munitie - buitgemaakt, aldus de politie. Op sociale media is een explosie in het oude havengebied te zien. De voor zaterdag geplande Pride in de stad is afgelast.

De politie in de Zuid-Franse havenstad pakte zeker 80 mensen op. Burgemeester Benoît Payan van Marseille vroeg kort voor middernacht om versterking van de ordediensten in zijn stad. ‘In Marseille zijn de taferelen van plunderingen en geweld onacceptabel. Ik veroordeel dit vandalisme met totale vastberadenheid en roep de staat op om onmiddellijk extra ordetroepen te sturen’, schreef Payan vrijdagavond laat op Twitter. Volgens minister Darmanin is aan dat verzoek gehoor gegeven.

Ook in onder andere Grenoble, Saint-Etienne en Lyon waren vrijdagavond en -nacht plunderingen en rellen tussen gemaskerde manifestanten en de politie. In Parijs was het her en der eveneens onrustig en werden diverse winkels geplunderd. In het centrum van Saint-Etienne vernielden honderden jongeren winkeletalages, waarna de winkels werden geplunderd. In Lyon woeden verschillende brandjes, vlogen mortieren tegen een operagebouw aan en de situatie is gespannen. Tientallen mensen zijn op de been bij de protesten. De politie zou al 38 arrestaties hebben verricht in de stad. In Straatsburg begonnen de incidenten vrijdagnamiddag al op klaarlichte dag en werd een Apple Store vernield, vonden plunderingen plaats en werd een operagebouw beschadigd. Minstens dertig mensen zijn gearresteerd.

Voor minderjarigen zonder begeleiding geldt in zowel de steden Colmar als Mulhouse inmiddels een avondklok. Ook Aulnay-sous-Bois - vlak bij Parijs - kent een avondklok. ,,We moeten de bittere constatering maken: het gezag van de staat is geschonden”, schreef daar de burgemeester zojuist. Ook in Parijs is het her en der onrustig, diverse winkels werden geplunderd.

Via een persbericht roept een aantal spelers van het Frans nationale voetbalelftal (‘Les Bleus’) - onder wie Kylian Mbappé, Jules Koundé en Mike Maignan - op tot ‘verzoening en verantwoordelijkheid’. Zij schrijven: ,,Sinds deze tragische gebeurtenis zijn we getuige geweest van de uiting van een volkswoede waarvan we de inhoud begrijpen, maar waarvan we de vorm niet kunnen onderschrijven. Het geweld moet stoppen.”

Alleen al in de nacht van donderdag op vrijdag zijn 917 mensen gearresteerd. De gemiddelde leeftijd van die arrestanten was 17, aldus minister van Binnenlandse Zaken Darmanin. Gelet op de grote ongeregeldheden wil de Franse premier Élisabeth Borne de ‘noodtoestand’ niet langer uitsluiten. Volgens haar worden alle mogelijkheden nu onderzocht om de orde zo snel mogelijk te laten terugkeren.

Ondertussen verwerpt de Franse regering de beschuldiging van de Verenigde Naties over racisme bij de politie. ,,Elke beschuldiging van racisme of systemische discriminatie binnen de politiemacht in Frankrijk is totaal ongegrond”, aldus het ministerie van Buitenlandse Zaken.

Een woordvoerder van het VN-mensenrechtenkantoor zei vrijdag dat er zorgen zijn omdat de Franse politie Nahel, een 17-jarige jongen van Algerijnse afkomst, doodschoot. ,,Dit is een moment voor het land om de diepgewortelde problemen van racisme en discriminatie bij de wetshandhaving serieus aan te pakken”, aldus de woordvoerder.

De familie van Nahel heeft media gevraagd zaterdag niet naar de uitvaart te komen en ‘hun privacy te respecteren’, zeggen de advocaten van de familie van de tiener in een persbericht.

De Franse politie is in oorlog met ‘ongedierte’, stellen twee grote politievakbonden. Zij halen in een verklaring uit naar de relschoppers die sinds het schietincident de straat op zijn gegaan. Het is volgens Alliance Police Nationale en UNSA Police, die de helft van het politiepersoneel vertegenwoordigen, ‘niet langer genoeg om op te roepen tot kalmte, die moet worden opgelegd’.

De bonden stellen dat het tijd is voor ‘een strijd tegen het ongedierte’ en dat alle middelen ingezet moeten worden om de rechtsstaat te herstellen. ,,Vandaag staan politieagenten aan het front omdat we in oorlog zijn”, staat in hun verklaring. ,,Morgen zullen we in verzet zitten.”

De politie in Frankrijk ligt sinds het schietincident van dinsdag onder een vergrootglas. Er is onder meer kritiek op een wet uit 2017 die agenten toestaat in het verkeer hun vuurwapens te trekken als hun of andere levens in gevaar zijn. Volgens critici is het aantal fatale schietincidenten door deze wet toegenomen. Vorig jaar werden dertien mensen in dergelijke situaties gedood, dit jaar twee.

De Franse regering heeft vrijdag de prefecten, de vertegenwoordigers van de staat in de regio’s, verzocht om vanaf 21.00 uur bussen en trams in heel Frankrijk stil te leggen. Zo is bijvoorbeeld ook het openbaar vervoer tussen het Zwitserse Genève en Frankrijk stilgelegd. Ook is besloten dat sommige grote publieke evenementen niet doorgaan. Het besluit over het openbaar vervoer geldt tot nader order. Verder is een ‘systematisch verbod’ uitgevaardigd op de verkoop en het vervoer van vuurwerkmortieren, benzineblikken, zuren en brandbare en chemische producten.

Eerder vrijdag spraken Darmanin en de minister van Telecommunicatie, Jean-Noël Barrot, met vertegenwoordigers van sociale platforms. De bewindslieden herinnerden de bedrijven aan ‘hun verantwoordelijkheid om inhoud te verwijderen die aanzet tot geweld’, schreef Barrot achteraf op Twitter. Ook zouden de netwerken ‘onmiddellijk’ moeten reageren op verzoeken tot identificatie van ‘gebruikers die de wet overtreden’.

Na een woelige donderdagnacht was het vrijdag ook opnieuw onrustig in de Belgische hoofdstad Brussel. De politie is massaal aanwezig in de Anneessenswijk, vlak bij het Zuidstation in de stad. In de loop van de dag werden zeker vijftig demonstranten aangehouden. Het gaat om ,,preventieve aanhoudingen van personen die in het bezit zijn van bezwarend materiaal en van wie aangenomen kan worden dat ze vernielingen zullen teweegbrengen”, aldus een politiewoordvoerder.

Bekijk onze meest bekeken nieuwsvideo’s in onderstaande playlist: