Dit is een artikel uit het NRC-archief De artikelen in het archief zijn met behulp van geautomatiseerde technieken voorzien van metadata die de inhoud beschrijven. De resultaten van deze technieken zijn niet altijd correct, we werken aan verbetering. Meer informatie.

Politiek

Turkse wet verbiedt politieke campagne in het buitenland

Naast het verbod in de Turkse wet bepaalde Duitse rechters dat de regering buitenlandse politici in Duitsland een spreekverbod mag opleggen.

De Turkse minister voor Buitenlandse Zaken Mevlut Cavusoglu (rechts) en de minister van Toerisme Nabi Avci (in het midden) tijdens een toerismebeurs in Berlijn.
De Turkse minister voor Buitenlandse Zaken Mevlut Cavusoglu (rechts) en de minister van Toerisme Nabi Avci (in het midden) tijdens een toerismebeurs in Berlijn. Foto Steffi Loos/ AFP

Turkse politici die campagne willen voeren in Duitsland en Nederland mogen dit helemaal niet doen volgens de Turkse kieswet. Deze wet bestaat al sinds 2008 en werd ingevoerd door regeringspartij AK. Dat schrijven de Duitse kranten Frankfurter Allgemeine en Die Welt.

Deze ontwikkeling zet het diplomatieke conflict tussen Turkije enerzijds en Duitsland en Nederlands anderzijds in een heel ander licht. Turkse ministers willen in Duitsland en Nederland campagne voeren voor het referendum in Turkije van 16 april dat ervoor moet zorgen dat de Turkse president Erdogan meer macht krijgt. De stem van de meer dan een miljoen Turkse onderdanen in de Europese landen is hard nodig.

Lees ook: Bij Turks referendum is ‘nee’ taboe

Geen campagne maar ‘informatiebijeenkomst’

Het gaat om artikel 94/a waarin staat dat “in andere landen en kantoren die in het buitenland zijn gevestigd, geen verkiezingscampagne mag worden gevoerd”. De AK Partij lost dit op, zo schrijft Die Welt, door het referendum voor de grondwetswijziging niet te beschouwen als een politieke campagne maar een ‘informatiebijeenkomst’.

De Turkse regeringspartij wilde tegen de Duitse media niet reageren op dit nieuws. De Turkse minister voor Buitenlandse Zaken Mevlüt Cavusoglu heeft in Berlijn aangegeven dat ze dertig bijeenkomsten willen houden.

Afblazen bijeenkomsten in Duitsland en Nederland

Een aantal bijeenkomsten in Duitsland werd in de afgelopen tijd afgeblazen omdat de veiligheidssituatie niet kon worden gegarandeerd. Volgens de Turkse regering zit er veel meer achter. President Erdogan had het zelfs over “nazipraktijken”.

Lees ook: Duitsland dient Erdogan regering hard van repliek, maar wil referendum-campagne niet verbieden

Tijdens een ontmoeting met Cavusoglu stelde de Duitse minister voor Buitenlandse Zaken Sigmar Gabriel dat “bepaalde grenzen niet overschreven mogen worden en een van hen is de vergelijking met Nazi-Duitsland”. De Duitse regering wil Turkse politici niet verbieden campagne te voeren in Duitsland, ook al bepaalde het constitutionele hof in Duitsland vrijdagmiddag dat de Duitse regering een spreekverbod voor buitenlandse politici mag afdwingen. Volgens de rechters hebben buitenlandse ambtsdragers geen recht om hun functie in Duitsland uit te oefenen.

Lees ook: Zalen dicht voor Turkse ministers

Nederlandse politici lieten zich stelliger uit over de komst van Turkse ministers. Premier Mark Rutte zei dat Cavusoglu niet welkom was en ook minister Bert Koenders van Buitenlandse Zaken geeft aan een bezoek ongewenst te vinden. Aan de NOS laat hij weten:

“Mensen mogen bijeenkomsten houden die ze willen, maar een Turkse minister die in ons land campagne gaat voeren over een Turks referendum en spreekt over zijn ‘staatsburgers’ is ongewenst.”

Koenders erkent wel dat een verbod in Nederland juridisch onmogelijk is, tenzij de openbare orde in het geding is.