Bij het consulaat hadden zich honderden mensen verzameld naar aanleiding van een bezoek van de Turkse minister van Familiezaken, Fatma Betül Sayan Kaya. Zij kwam campagne voeren bij Turkse Nederlanders voor het referendum over uitbreiding van de bevoegdheden van de Turkse president.
Toen na middernacht duidelijk werd dat Sayan Kaya het land zou worden uitgezet, liep de situatie uit de hand. Demonstranten gooiden voorwerpen naar de politie, die waterkanonnen en agenten te paard inzette. De Mobiele Eenheid voerde charges uit.
De politie heeft twaalf betogers opgepakt wegens openlijke geweldpleging en het niet opvolgen van bevelen van de politie, zei een woordvoerder zondagochtend. Bij het oproer raakten zeven mensen gewond, onder wie een agent. Die liep een gebroken hand op.
Het centrum van Rotterdam was tot zondagochtend 8 uur verboden gebied voor anderen dan bewoners en mensen die er echt moesten zijn. Volgens de Rottterdamse burgemeester Ahmed Aboutaleb werden mensen op social media nog steeds opgeroepen zich te verzamelen in de stad, ondanks het noodbevel.
Aboutaleb liet in een verklaring weten dat de Consul-Generaal van het Turkse consulaat, Sadin Ayyildiz op een "schandalige wijze" de gemeente Rotterdam heeft misleid. Ayyildiz heeft "ronduit gelogen" over wat er zou gebeuren deze avond, zegt Aboutaleb. "Hij heeft opgeroepen naar het consulaat te komen."
'Ongewenste vreemdeling'
De Turkse minister van Familiezaken, Fatma Betül Sayan Kaya, is in de nacht van zaterdag op zondag Nederland uitgezet als "ongewenste vreemdeling", liet Aboutaleb weten.
Minister Kaya werd tegen middernacht bij het consulaat begeleid uit haar eigen auto. Dat volgde na urenlange onderhandelingen. Ze werd samen met haar medewerkers onder politiebegeleiding teruggereden naar de grens met Duitsland. "Ik veroordeel het in de naam van al onze burgers", aldus Kaya op Twitter.
De minister van Familiezaken zou eigenlijk vrijdag al spreken in Nederland, maar kreeg toen te horen dat ze niet welkom was in Hengelo en Wehl. Zalenverhuurders in beide plaatsen besloten hun ruimtes niet beschikbaar te stellen voor politieke bijeenkomsten. Daarna besloot zij richting Rotterdam te rijden, waar zij aan het begin van de avond werd tegengehouden.
Rutte
Premier Mark Rutte zei zondagochtend in WNL op Zondag dat het Nederlandse kabinet voortdurend heeft geprobeerd de gemoederen in de diplomatieke rel met Turkije tot bedaren te brengen. ''Minister van Buitenlandse Zaken Bert Koenders en ik zijn vanaf begin vorige week constant bezig geweest om te de-escaleren.''
Rutte zei zijn Turkse ambtgenoot de afgelopen dagen acht keer te hebben gesproken.
''Nederland is ook een trots land'', aldus Rutte, en kon niet over zijn kant laten gaan dat de Turkse minister van Familiezaken haar ongewenste komst naar Nederland toch doorzette. De premier benadrukte dat Nederland geen excuses zal aanbieden voor de uitzetting van Kaya.
Rutte heeft zijn Turkse collega voorgesteld ''binnenkort maar eens een groot bord eten weg te werken'', want het is ''volstrekt onaanvaardbaar wat er gisteren gebeurd is''. Hij zei zoiets ''nog nooit meegemaakt'' te hebben.
De Turkse premier Binali Yildirim kondigde zondagochtend "de zwaarst mogelijke maatregelen" tegen Nederland aan, zonder die verder toe te lichten.
Vluchtelingendeal
Premier Rutte verwacht niet dat de diplomatieke rel met Turkije zal zorgen voor het opbreken van de vluchtelingendeal die door de EU met Turkije werd gesloten. Dat zegt hij in een vraaggesprek met NU.nl, dat zondagmiddag wordt gepubliceerd.
"Dat lijkt mij niet waarschijnlijk. De Turkije-deal is ook van belang voor Turkije. Zij hadden last van de grote stroom Afghanen en Irakezen die op weg waren naar de westkust. Dat is gestopt", aldus Rutte.
"Turkije heeft ook belang bij de Turkije-deal, omdat wij collectief investeren in de opvangcapaciteit in het zuiden van Turkije. Daar komt bij dat die afspraken niet tussen Nederland en Turkije zijn, maar tussen Europa en Turkije. Ik heb met mijn Duitse collega die deal uitonderhandeld."