Belangrijk aminozuur is mogelijk sleutel tot een langer leven
Een molecuul dat van nature al voorkomt in je lichaam en in bepaalde voedingsmiddelen verlengt de levensduur van muizen en maakt apen gezonder. Onderzoekers pleiten nu voor tests op mensen.
We worden allemaal ouder – dat is onlosmakelijk verbonden met het leven.
Al vanaf je 18e kan de productie van nieuwe cellen het verlies van oude steeds moeilijker bijbenen, waardoor je organen langzaam verzwakken.
Onderzoekers willen onze kansen in deze race tegen de klok graag vergroten, zodat we langer gezond kunnen blijven en misschien zelfs jaren langer kunnen leven.
Nu hebben wetenschappers van onder andere het Harry Perkins Institute of Medical Research en Columbia University mogelijk een belangrijke ontdekking gedaan.
In een publicatie in Science, beschrijven ze hoe de toevoeging van een bepaald aminozuur, dat al van nature aanwezig is in ons lichaam en in bepaalde voedingsmiddelen, de veroudering bij muizen, apen en wormen kan vertragen en zelfs de levensduur van muizen van middelbare leeftijd met wel 12 procent kan verlengen.
Het aminozuur taurine trok voor het eerst de aandacht van onderzoeksleider Vijay Yadav van Columbia University toen hij eerder onderzoek deed naar osteoporose en ontdekte dat het aminozuur een rol speelt bij de opbouw van botten.
Dit bracht het onderzoeksteam op het idee dat het gehalte taurine in het bloed effect zou kunnen hebben op de algehele gezondheid en levensduur.
Het team mat eerst de hoeveelheid taurine in het bloed van mensen, muizen en apen en ontdekte dat dat drastisch daalt naarmate we ouder worden.
Zo stelden ze vast dat iemand van 60 drie keer zo weinig taurine heeft als een kind van vijf.
Daarom begonnen ze aan een proef met zo’n 250 muizen, die allemaal rond de 14 maanden oud waren, wat grofweg overeenkomt met 45 bij de mens.
Theorie 1: Cellen draaien op strippenkaart
Er zijn twee theorieën die verklaren waarom onze cellen zich niet kunnen blijven delen en het lichaam niet kunnen blijven vernieuwen. De ene is dat cellen geprogrammeerd zijn om een beperkte levensduur te hebben.
Cellen worden geboren met een houdbaarheidsdatum. De chromosomen (X’en) in de celkern bevatten alle genen. Aan het einde van de chromosomen zitten de zogeheten telomeren, die bij elke celdeling iets korter worden. Net als bij een strippenkaart zijn de telomeren uiteindelijk op en kan de cel zich niet meer delen.
Elke dag gaven ze de helft van de muizen een dosis taurine of een controlevloeistof.
Aan het eind van de proef had het aminozuur de levensduur met 12 procent verlengd bij vrouwtjesmuizen en met 10 procent bij mannetjesmuizen, wat neerkomt op drie tot vier maanden extra leven voor de knaagdieren en zeven tot acht jaar bij de mens.
De algehele gezondheid van de muizen leek ook aanzienlijk te verbeteren. Op tweejarige leeftijd waren muizen die een jaar lang taurine hadden gekregen op bijna alle fronten gezonder dan hun onbehandelde soortgenoten.
Muis zag er jonger uit
Het aminozuur leek de leeftijdsgerelateerde gewichtstoename bij vrouwelijke muizen te vertragen, terwijl het de botmassa en energieniveaus verhoogde en het uithoudingsvermogen en de spierkracht verbeterde.
De onderzoekers vonden ook aanwijzingen dat het molecuul depressief en angstig gedrag bij de knaagdieren verminderde, terwijl het de insulineresistentie verminderde en de dieren er jonger uit liet zien.
De resultaten waren bijna hetzelfde toen de onderzoekers later resusapen van middelbare leeftijd gedurende zes maanden een taurinesupplement gaven.
Theorie 2: Cellen gaan ten onder aan gifstoffen
Vrije radicalen hopen zich op in de energiecentrales van de cel. De cel krijgt zijn energie in de vorm van het molecuul ATP (rood) van de mitochondriën (geel en oranje). Maar het proces heeft een bijproduct: vrije radicalen (paars).
Die zijn zeer agressief en tasten onder meer het DNA van de mitochondriën aan, die daardoor slijten en ten slotte teloorgaan.
Ook bij de apen voorkwam het gewichtstoename, terwijl het de botdichtheid en afweer ten goede kwam.
Sommige proeven duiden erop dat het aminozuur ook veroudering bij mensen kan tegengaan, maar dat staat nog niet vast.
Dit kan alleen worden bepaald met een zogeheten gerandomiseerd klinisch onderzoek met een controlegroep. Maar volgens de onderzoekers verdient het aminozuur een plekje in de lijst van medicijnen tegen veroudering die getest moeten worden.
‘Het herstellen van het taurinegehalte naar een jeugdig niveau op oudere leeftijd kan een veelbelovende anti-verouderingsstrategie zijn,’ zegt Vijay Yadav in een persbericht.
Taurine komt van nature voor in ons lichaam, waar het een cruciale rol speelt bij de celontwikkeling, maar zit ook in vis en zeevruchten, vooral schelpdieren, en donker vlees van gevogelte.