Direct naar artikelinhoud
ColumnIlyaz Nasrullah

De toekomstvisie van Elon Musk is doodeng

De toekomstvisie van Elon Musk is doodeng
Beeld Werry Crone

Stelt u zich voor dat u Elon Musk bent. Een ­onprettige gedachte, dat weet ik, maar hou ’m toch even vast. U bent dus Musk, een van die grote schreeuwers die de onzin verkondigt dat de mensheid door kunstmatige intelligentie (AI) vernietigd kan worden. Zou u proberen een implantaat te ontwikkelen die de hersens van mensen laat samensmelten met AI?

Uw antwoord is vast ‘nee’, want het slaat nergens op om het eerste te zeggen en het tweede te doen. Toch ontwikkelt de rijkste persoon op aarde met zijn bedrijf Neuralink zo’n hersenimplantaat. Welkom in het bizarre brein van Elon Musk.

Op het eerste oog lijkt Musk een nobel doel na te streven. Neuralink wil met het implantaat op korte termijn serieuze aandoeningen zoals verlamdheid en blindheid behandelen. Het bedrijf kreeg eind vorige maand – na veel moeite – toestemming van de Amerikaanse keuringsdienst voor medische producten om proeven op mensen te mogen uitvoeren.

Rechtstreeks uit een ­sciencefictionfilm

Maar al sinds de oprichting van Neuralink in 2016 is Musk duidelijk over zijn bedoelingen met dit bedrijf. Hij wil niets minder dan een toekomst waarin de mens volledig met technologie geïntegreerd is geraakt. Zo raaskalt hij over zaken als het telepathisch communiceren van geluid, beeld, gedachten en emoties naar anderen, het direct downloaden van kennis naar onze hersens, en het laten samensmelten van de hersens met AI. En dat allemaal ‘dankzij’ hersenimplantaten.

Deze toekomstvisie, waarin de mens een huls is geworden voor technologie, lijkt rechtstreeks uit een ­sciencefictionfilm te komen. En wat een lege, enge visie is het. Musk ziet de mens als een of ander gebrekkig ding dat verbetering nodig heeft, als technologisch probleem dat opgelost moet worden. Dit gebruik van technologie om de grenzen van het menszijn te doorbreken heeft een naam: transhumanisme.

Een bekend idee uit het transhumanisme is het uploaden van je bewustzijn naar een computer, om als ‘digitaal mens’ verder te leven en zo ‘onsterfelijkheid’ te bereiken. Als u denkt dat alleen malloten in zulke ideeën geloven, dan hebt u helemaal gelijk. Sam Altman bijvoorbeeld, de baas van het bedrijf achter ChatGPT, betaalde vijf jaar geleden 10.000 dollar om op de wachtlijst van Nectome te komen.

Dit bedrijf beloofde de hersens van zijn klanten te conserveren en te uploaden naar een computer, en was van plan euthanasie te verlenen aan zijn klanten, om hun hersens zo intact mogelijk in bezit te krijgen.

Ik verbaas me er al jaren over dat de wereldvreemde ideeën van transhumanisten als Musk en Altman voor lief worden genomen. Zij zijn geen excentriekelingen, maar extremisten die de financiële middelen en de invloed hebben om te proberen hun treurige visie voor de toekomst te realiseren. Ik maak me hier echt zorgen over.

De mens als probleem

Het is ook niet vreemd dat zowel Musk als Altman waarschuwen voor de uitroeiing van de mens door AI. Zij zien de mens zelf als probleem, en denken daarom dat een AI-systeem de mens ook zal vernietigen.

Laat ik hier glashelder over zijn: AI zal de mensheid niet vernietigen. Maar als wij de Musks en Altmans van deze wereld hun gang laten gaan, lopen wij wel het risico om onze menselijkheid kwijt te raken. Letterlijk. Kijk daarom niet naar hen op. Heel slim zijn ze niet. Heel eng wel.

Ilyaz Nasrullah is consulent digitale strategie. Hij schrijft om de week een column voor Trouw. Lees ze hier terug.