Conflict tussen Nederland en Turkije escaleert volledig
De diplomatieke rel tussen Nederland en Turkije is deze zaterdag helemaal uit de hand gelopen. Het conflict sluimerde al sinds vorig weekend, toen bekend werd dat de Turkse minister van buitenlandse zaken Mevlut Cavusoglu in Rotterdam campagne wilde voeren.
Vanmorgen besloot het kabinet de landingsrechten voor het toestel van de Turkse minister in te trekken, wat zeer uitzonderlijk is. President Recep Tayyip Erdogan heeft in een reactie hard uitgehaald naar Nederland. Hij rept over ‘nazi-overblijfselen en fascisten’. Premier Mark Rutte noemt die uitlatingen op zijn beurt ‘bizar en ongepast’.
Het drastische besluit van het kabinet om de landingsrechten in te trekken, een ultiem middel om Cavusoglu te kunnen weren, kwam onverwachts. Het leek erop dat de Turkse minister, ondanks hevige protesten van Rutte en minister Bert Koenders van Buitenlandse Zaken, deze zaterdag naar de ambtswoning van de consul in Rotterdam zou gaan. Daar wilde hij de Turkse gemeenschap oproepen om volgende maand bij een referendum vooral in stemmen met uitbreiding van de macht van Erdogan.
Het kabinet zit niet te wachten op een Turkse campagne in Nederland. Rutte zei aanvankelijk Cavusoglu als privépersoon niet te kunnen weren. Wel zou de Turk een zeer sobere ontvangst krijgen in Nederland. Geen auto met chauffeur, geen begeleiding, continue diplomatieke druk om vooral thuis te blijven. Rutte repte over ‘het zwaarste middel’ dat hij in huis had.
Klaarblijkelijk had Rutte een nog zwaarder middel achter de hand. Het kabinet weigert het Turkse toestel te laten landen nadat gesprekken tussen beide landen over ‘een acceptabele oplossing’ op niets uitliepen. Het kabinet, bang voor ongeregeldheden, drong bij Turkije aan op een kleine bijeenkomst in Rotterdam, liefst achter gesloten deuren.
Dreigen met sancties maakt de zoektocht naar een redelijke oplossing onmogelijk
In een verklaring schrijven Rutte en Koenders: ‘Nog voordat deze gesprekken waren afgerond, dreigden de Turkse autoriteiten publiekelijk met sancties. Dat maakt de zoektocht naar een redelijke oplossing onmogelijk. Daarop heeft Nederland laten weten de landingsrechten in te trekken’.
Navo-bondgenoot
Het kabinet heeft nu openlijk ruzie met een NAVO-bondgenoot. Oud-minister van buitenlandse zaken Ben Bot (CDA) noemt de stap van Rutte ‘zeer onverstandig’. Tegen RTL Nieuws zegt Bot: “De verhoudingen komen nu nog meer op scherp te staan. Wij beroepen ons altijd op de democratie en de mensenrechten, hiermee zijn we op het verkeerde spoor.”
De ex-diplomaat wijst er ook op dat met Turkije een belangrijk akkoord is gesloten over de opvang van vluchtelingen. “Turkije kan nu ook zeggen: je kan me wat. Dan komen er weer heel veel vluchtelingen hier naartoe. Dat is een probleem, nog afgezien van alle handelsrelaties die we hebben, de vele Nederlanders die in Turkije wonen en de speciale band die we hebben met de vele Turken die hier wonen."
De rel met Turkije doorkruist de campagne voor de Tweede Kamerverkiezingen van komende woensdag. Met name Geert Wilders (PVV) protesteerde de afgelopen week fel tegen de komst van Cavusoglu, onder andere met een demonstratie op de stoep van de Turkse ambassade in Den Haag.
Politieke steun
Het weren van de Turkse minister krijgt vandaag brede politieke steun. “We waren in gesprek met de Turken om te proberen het enigszins in goede banen te leiden'', zei vicepremier en PvdA-leider Lodewijk Asscher in het NPO Radio 2-programma Spijkers met Koppen. “Maar terwijl we in gesprek waren, werden er allerlei dreigementen geuit, door diezelfde minister. Op zo'n moment kun je je niet als land laten chanteren.”
Je kunt je niet als land laten chanteren
CDA-lijsttrekker Sybrand Buma in het radioprogramma ‘Kamerbreed’: “Nederland kan zo niet met zich laten sollen. Deze man komt er niet in." En SP-collega Emile Roemer: “Ik sta achter de minister-president. De orde en veiligheid voorop stellen lijkt me wijs.” Gert-Jan Segers (ChristenUnie): “Het maakt eens te meer duidelijk dat Turkije, waar ook de godsdienstvrijheid onder druk staat, niet bij de Europese Unie hoort.” Wat Denk van de kwestie vindt, de partij die populair is in de Turks-Nederlandse gemeenschap in Nederland, is onbekend. Lijsttrekker Tunahan Kuzu heeft nog niet gereageerd op het nieuws.
Het is nu afwachten hoe het conflict zich verder ontwikkelt. “Dit zet de diplomatieke relaties met Turkije enorm op het spel en onder druk. De komende dagen worden erg spannend”, aldus GroenLinks-lijsttrekker Jesse Klaver bij ‘Kamerbreed’.
President Erdogan zei vandaag dreigend: “Nederland moet gaan nadenken over hoe hun vliegtuigen gaan landen in Turkije.”
Lees hier over de reacties op het landingsverbod en de uitlatingen van Erdogan. Onder meer Mehmet Cerit, hoofdredacteur van Zaman Vandaag: "dit komt beide regeringen goed uit."