Vorig jaar kregen 8000 mensen in Nederland te maken met een melanoom, de meest dodelijke vorm van huidkanker. Zo ook surfer Jasper Rijpma, die ongeneeslijk ziek is. Hij organiseert op 11 juni een peddeltocht om mensen voor hetzelfde lot te behoeden.
Als fervent surfer is Jasper Rijpma veel in de zon te vinden. In 2020 werd hij gewezen op een plekje in zijn nek. "Ik heb er nog een tijd mee rondgelopen. Pas veel later ging ik naar de dokter en is de moedervlek preventief weggesneden", vertelt hij aan Editie NL.
Maar het kwaad was toen al geschied. Het plekje bleek een melanoom: een agressieve manier van huidkanker. "Ik had daar nog nooit van gehoord." De kanker was via zijn lymfeklieren uitgezaaid naar zijn longen. "De behandelingen sloegen niet aan. Dat betekent dat ik ongeneeslijk ziek ben."
Peddelen
Om meer bekendheid te geven aan de melanoom en andere mensen zo te behoeden heeft Jasper een actie opgezet. Op 11 juni gaat hij 42 kilometer peddelen op zijn surfboard. "Ik lig dan dus op mijn buik en peddel met mijn armen. In de surfwereld is dat bekend. Ik wilde iets doen waar ik talent voor heb." Hij zal zo'n 8,5 uur moeten peddelen.
Meest voorkomende kankersoort
Huidkanker is in Nederland de meest voorkomende vorm van kanker. In 2022 werd het bij 83.300 mensen geconstateerd. Bij ruim 8000 daarvan ging het om een melanoom. Dat jaar overleden er 788 mensen als gevolg van een melanoom.
Bron: KWF
Smeren
Een boodschap die Jasper met zijn actie wil meegeven is om je goed in te smeren met zonnebrandcrème, ook op plekjes die je in eerste instantie misschien vergeet. "Ik smeerde het plekje in mijn nek, net boven de grens van mijn wetsuit, nooit in. Daar kwam de melanoom bij mij", vertelt hij. "En controleer verdachte plekjes."
Ook dermatoloog Daniel Kadouch benadrukt het belang van goed smeren. "Gebruik minimaal factor 30, breng royaal aan en herhaal dit iedere twee uur." Dat moet je volgens hem altijd doen. "Jezelf alleen op een zonnige dag insmeren is niet voldoende. De zonschade hoopt zich op en is op een gegeven moment niet meer te herstellen." Ook raadt hij aan de zon te vermijden tijdens piekuren en beschermende kleding te dragen.
Meestal goed te behandelen
Negentig procent van de huidkankergevallen is gelukkig goed te behandelen. "Deze zaaien bijna nooit uit. Bij ongeveer tien procent van de huidkankerdiagnoses gaat het om een melanoom. Deze worden vaak slecht herkend en kunnen wel gevaarlijk zijn. Ze ontstaan in een nieuwe of bestaande moedervlek. Vaak is hij oppervlakkig en zaait-ie niet uit. Toch zien we helaas ook veel gevallen waarbij het melanoom dieper de huid ingroeit en wel uitzaait. Dan kan het snel gaan en fataal zijn."
Verdachte eigenschappen
Een plekje op de huid is bij de volgende eigenschappen verdacht:
- Als de plek qua kleur of vorm asymmetrisch is.
- Als de rand van de vlek of moedervlek oneffen of grillig is.
- Als de kleur van de (moeder)vlek verandert of als de vlek meerdere kleuren heeft.
- Als de vlek of moedervlek een omvang heeft van meer dan 5 millimeter.
- Als de plek jeukt, bloedt of van vorm, kleur of grootte verandert.
