Gasunie adviseert kabinet: vijf gasputten in Groningen open houden voor barre winter

Komende maand hakt het kabinet de knoop door over het laatste gaswinningsjaar in Groningen, maar de meningen verschillen over hoe snel en hoever de kraan dicht kan.

Komende maand hakt het kabinet de knoop door over het laatste gaswinningsjaar in Groningen, maar de meningen verschillen over hoe snel en hoever de kraan dicht kan. Foto: Archief Kees van de Veen

Om Nederland ook bij een extreem koude winter te verzekeren van voldoende aardgas moeten vijf winningslocaties in Groningen ook komend jaar nog op de waakvlam blijven. Maar mogelijk wel op een lager pitje dan eerder gedacht.

Dat schrijft Gasunie Transport Services in een advies aan het kabinet. Daarmee komt de gasnetbeheerder terug van een eerdere, zwaar omstreden aanbeveling.

In januari nog woede over Gasunie-advies

In januari achtte GTS het nog nodig om alle elf gasputten in het Groningenveld een jaar extra open te houden, ook de zes putten die sinds april zijn gesloten. Dat advies leidde tot grote woede bij het provinciebestuur. Dat zag de beloofde sluiting van het veld, per 1 oktober, uit zicht raken.

Voor de veiligheid van de inwoners van het aardbevingsgebied is het volgens Provinciale en Gedeputeerde Staten van Groningen noodzakelijk de gaskraan zo snel mogelijk dicht te draaien. Het provinciebestuur wil verder uitstel van een volledige sluiting desnoods via de rechter aanvechten.

Situatie volgens Gasunie rooskleuriger sinds begin van dit jaar

Sinds januari is de situatie volgens Gasunie echter aanzienlijk rooskleuriger geworden. De gasreserves in de opslagen bij Norg en Grijpskerk zijn goed gevuld, mede dankzij de snelgroeiende import van vloeibaar LNG-gas, onder meer via het nieuwe op- en overslagcentrum in de Eemshaven.

Toch kan een koude komende winter met lange periodes met temperaturen van gemiddeld 8,5 graden vorst, grote gaten slaan in de voorraad. Die kans is statistisch weliswaar klein, maar volgens GTS moet Nederland het zekere voor het onzekere nemen om tekorten te voorkomen nu de aanvoer van Russisch gas is stopgezet wegens de oorlog in Oekraïne.

Daarbij ziet Gasunie wel kansen de gasproductie in Groningen nog aanzienlijk verder omlaag te schroeven dan ze eerder mogelijk achtte. Ze adviseert staatssecretaris Hans Vijlbrief daarvoor twee scenario’s te onderzoeken voor hij in juni definitieve knopen doorhakt over het komende, laatste Groningse gaswinningsjaar 2023/’24.

Bij ‘waakvlam light’ volstaat lagere productie om winning bij nood op te schroeven

Tot dusver ging Gasunie ervan uit dat er nog minimaal 2,8 miljard kuub gas moest worden gewonnen bij de vijf putten die inmiddels op de ‘waakvlam’ staan. Zo’n ‘minimumflow’ is technisch noodzakelijk om de productie in geval van nood onmiddellijk weer op te kunnen starten. Bij het advies van januari om alle elf putten open te zou die minimumflow naar 3,2 miljard kuub moeten.

GTS blijft bij zijn eerdere advies om nu nog ‘geen onomkeerbare stappen’ te zetten in het Groningenveld, maar beveelt Vijlbrief wel twee alternatieven aan. Voor beide is nog verder haalbaarheidsonderzoek nodig. De eerste optie is een ‘waakvlam light’. Mogelijk volstaat een aanzienlijke lagere minimumflow om de vijf resterende putten bij dreigende tekorten weer open te draaien, zegt Gasunie, overigens zonder daarbij een concreet volume te noemen.

Verder onderzoek nodig naar snellere afbouw Groningse gasproductie

In het tweede scenario dat GTS aandraagt, zouden toch alle elf gaslocaties kunnen sluiten, maar onder de nadrukkelijke voorwaarde dat het technisch mogelijk blijkt ze in geval van nood ‘binnen enkele uren’ weer aan te spreken. Daar zou de NAM nog verder onderzoek naar moeten doen.

Dat gaswinningsconcern zelf is overigens voorstander van volledige sluiting van het Groningenveld per 1 oktober. Ook moederconcern Shell, samen met de NAM verantwoordelijk voor de kosten van schadeherstel en versterking in het aardbevingsgebied, heeft zich daar al voor uitgesproken.