Erdogan sluit verkiezingsdag af met overwinningsspeech
Goedenavond en welkom in dit liveblog. Mijn naam is Nick Augusteijn en ik houd jullie vanuit Istanboel de hele dag op de hoogte van de laatste ontwikkelingen.
- Turkse kiesraad YSK bevestigt verkiezingswinst Erdogan
- Erdogan hield overwinningsspeeches in Istanboel en Ankara
Liveblog
zondag 28 mei om 23:38
De speech van Erdogan is voorbij en daarmee ook de verslaggeving via dit liveblog vanuit Istanboel. Welterusten!
zondag 28 mei om 23:12
Erdogan is begonnen aan zijn overwinningsspeech. Hij belooft te zullen bouwen aan wat de 'eeuw van Turkije' moet worden. Volgens de president zijn niet alleen zijn aanhangers winnaars, maar heel Turkije. Toch krijgt de oppositie opnieuw een veeg uit de pan, die net als tijdens de campagne vergeleken worden met terroristen.
Hij noemt ook de oud-leider van de pro-Koerdische HDP Selahattin Demirtaş. Die zit op politieke gronden in de gevangenis en zou eigenlijk vrijgelaten moeten worden na een uitspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Erdogan zweert dat dit niet zal gebeuren zolang hij aan de macht is.
Erdogan brengt ook de economische problemen ter sprake. Volgens hem kunnen die relatief eenvoudig opgelost worden. De torenhoge inflatie zal binnenkort dalen. Hoe dat bereikt zal worden, zegt hij er niet bij. Wel dat alles om vertrouwen en stabiliteit draait.
Kiliçdaroglu werd verweten dat bij Syrische vluchtelingen wil terugsturen, maar Erdogan zegt nu ook dat zeker 1 miljoen Syriërs terug naar hun thuisland moeten.
Hij noemt ook de oud-leider van de pro-Koerdische HDP Selahattin Demirtaş. Die zit op politieke gronden in de gevangenis en zou eigenlijk vrijgelaten moeten worden na een uitspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Erdogan zweert dat dit niet zal gebeuren zolang hij aan de macht is.
Erdogan brengt ook de economische problemen ter sprake. Volgens hem kunnen die relatief eenvoudig opgelost worden. De torenhoge inflatie zal binnenkort dalen. Hoe dat bereikt zal worden, zegt hij er niet bij. Wel dat alles om vertrouwen en stabiliteit draait.
Kiliçdaroglu werd verweten dat bij Syrische vluchtelingen wil terugsturen, maar Erdogan zegt nu ook dat zeker 1 miljoen Syriërs terug naar hun thuisland moeten.
zondag 28 mei om 23:03
Erdogan blijft populair onder Nederlandse Turken. Uit de voorlopige uitslag van 28 mei blijkt dat Erdogan ditmaal goed was voor ruim 70 procent de Turks-Nederlandse stemmen, terwijl 29,5 procent op Kiliçdaroglu stemde.
Tijdens de eerste ronde van de Turkse verkiezingen, die eerder deze maand plaatsvond, kreeg Erdogan nog 68,76 procent van de Turks-Nederlandse stemmen. 28,52 procent stemde op rivaal Kemal Kiliçdaroglu.
Tijdens de eerste ronde van de Turkse verkiezingen, die eerder deze maand plaatsvond, kreeg Erdogan nog 68,76 procent van de Turks-Nederlandse stemmen. 28,52 procent stemde op rivaal Kemal Kiliçdaroglu.
zondag 28 mei om 22:26
zondag 28 mei om 21:48
Daar is de bevestiging van de YSK, de kiesraad van Turkije: Erdogan heeft de presidentsverkiezing gewonnen. Er waren twee rondes voor nodig, een unicum in de Turkse geschiedenis, maar de zittende president mag nog eens vijf jaar aanblijven van de Turkse kiezer. Erdogan is inmiddels twintig jaar aan de macht. Ervan uitgaande dat hij zijn nieuwe termijn volmaakt, komt hij uit op een kwart eeuw. Erdogan zei in de aanloop naar de verkiezingen dat hij dit jaar voor de laatste keer meedoet.
zondag 28 mei om 21:23
Bij het presidentieel paleis in Ankara zit de stemming er al goed in. Daar is men in afwachting van de overwinningsspeech van Erdogan.
Deze inhoud kan helaas niet worden getoond Wij hebben geen toestemming voor de benodigde cookies. Aanvaard de cookies om deze inhoud te bekijken. zondag 28 mei om 21:00
Eerder op de avond sprak Erdogan voor het eerst een deel van zijn aanhang toe in Istanboel. Later volgt de 'echte' overwinningsspeech in de hoofdstad Ankara.
zondag 28 mei om 20:50
Het duurde even maar daarnet sprak oppositiekandidaat Kiliçdaroglu voor het eerst. Hij nam het woord 'verlies' niet in de mond maar beloofde de strijd teven Erdogan voort te zetten. Daarmee doelt hij waarschijnlijk op de lokale verkiezingen die volgend jaar gehouden worden. Dat wordt mogelijk een belangrijke graadmeter voor hoe de bevolking tegenover de landelijke politiek staat.
zondag 28 mei om 19:44
In verschillende steden zijn Erdogan-aanhangers na de toespraak van de president de straat op gegaan om de overwinning te vieren. Ook bij uw verslaggever om de hoek wordt flink geclaxonneerd.
zondag 28 mei om 19:36
zondag 28 mei om 19:21
Erdogan lijkt zelf inmiddels ook overtuigd van de winst. Net als twee weken geleden verscheen hij zingend voor zijn aanhang. Ditmaal in Istanboel. Hij deelt ook nog even een sneer uit naar Kiliçdaroglu door hem figuurlijk uit te zwaaien. Erdogan bedankt iedereen voor zijn gang naar de stembus.
Deze inhoud kan helaas niet worden getoond Wij hebben geen toestemming voor de benodigde cookies. Aanvaard de cookies om deze inhoud te bekijken. zondag 28 mei om 18:45
Sheikh Tamim bin Hamad Al Thani van Qatar lijkt de eerste leider die Erdogan alvast feliciteert met de verkiezingswinst, ook al is het tellen van de stemmen nog aan de gang. Niet veel later meldt ook de Hongaarse premier Viktor Orbán zich op twitter met felicitaties. Ook de Hamas-beweging heeft naar verluidt felicitaties overgebracht.
Deze inhoud kan helaas niet worden getoond Wij hebben geen toestemming voor de benodigde cookies. Aanvaard de cookies om deze inhoud te bekijken. zondag 28 mei om 18:31
De resultaten van staatspersbureau AA en persbureau Anka komen dichter bij elkaar. Het betekent ook dat de overwinning voor Erdogan in beeld komt. AA heeft de zittende president op 52,43 procent van de stemmen, Kiliçdaroglu op 47,57 procent. De verhoudingen bij Anka zijn Erdogan 51,42 procent, Kiliçdaroglu 48,58 procent.
Ruim 94 procent van de stemmen zijn geteld.
Ruim 94 procent van de stemmen zijn geteld.
zondag 28 mei om 18:07
Erdogan gaat nu zowel in de telling van persbureau Anka als in die van AA aan de leiding. Het tempo waarin Erdogan bij Anka uitloopt is bovendien sneller dan het tempo waarop Kiliçdaroglu terrein wint volgens AA. Ruim 87 procent van de stemmen is geteld, meer dan een kwart van de stemmen zijn inmiddels ook ingevoerd.
zondag 28 mei om 17:44
Hij koopt er (nog) niks voor maar Kiliçdaroglu heeft een voorsprong op Erdogan in Istanboel. Daar zijn staatspersbureau AA en persbureau Anka het over eens. Istanboel is met ruim een kleine 16 miljoen inwoners de grootste stad van Turkije. Daar zijn dan ook de meeste stemmen op te halen voor de kandidaten.
In de hoofdstad Ankara zal het erom spannen. Volgens Anka heeft Kiliçdaroglu er nu een voorsprong, volgens AA (nog) niet. In de eerste ronde wist de oppositiekandidaat hier de meeste stemmen te halen.
In de hoofdstad Ankara zal het erom spannen. Volgens Anka heeft Kiliçdaroglu er nu een voorsprong, volgens AA (nog) niet. In de eerste ronde wist de oppositiekandidaat hier de meeste stemmen te halen.
zondag 28 mei om 17:14
De kiesraad heft het embargo op het uitzenden van resultaten op! Die komen binnen via staatspersbureau AA en via persbureau Anka. Laatstgenoemde instantie begon met Kiliçdaroglu op 50,9 procent en Erdogan op 49,08 procent. AA zette Erdogan op 58 procent, Kiliçdaroglu op 42 procent.
Hoe we dergelijke verschillen kunnen verklaren? Dat heeft alles te maken met hoe en waar de AA en Anka hun gegevens ophalen. Het enige waar we op kunnen varen is dat AA vaak begint met een groot verschil tussen de kandidaten, dat vervolgens langzaam kleiner wordt. Het beeld dat Anka schetste op 14 mei was meer stabiel. Als dat nu ook zo is, dan zitten Erdogan en Kiliçdaroglu in een nek-aan-nek race.
Hoe we dergelijke verschillen kunnen verklaren? Dat heeft alles te maken met hoe en waar de AA en Anka hun gegevens ophalen. Het enige waar we op kunnen varen is dat AA vaak begint met een groot verschil tussen de kandidaten, dat vervolgens langzaam kleiner wordt. Het beeld dat Anka schetste op 14 mei was meer stabiel. Als dat nu ook zo is, dan zitten Erdogan en Kiliçdaroglu in een nek-aan-nek race.
zondag 28 mei om 16:43
Bij het tellen van de stemmen en het bekend worden van de resultaten zijn een aantal zaken die we in de gaten moeten houden: de eerste resultaten komen meestal uit afgelegen gebieden en kleine plaatsen in het binnenland. Daar wonen weinig mensen, waardoor het tellen van de stemmen zo klaar is.
In deze gebieden wordt bovendien vaak op Erdogan gestemd. Daarom pakt de president meestal een vroege leiding in de eerste resultaten, maar dat zegt lang niet alles. Op 14 mei stond Erdogan op de vroege avond op dik 59 procent van de stemmen. Uiteindelijk won hij met 49,4 procent.
In deze gebieden wordt bovendien vaak op Erdogan gestemd. Daarom pakt de president meestal een vroege leiding in de eerste resultaten, maar dat zegt lang niet alles. Op 14 mei stond Erdogan op de vroege avond op dik 59 procent van de stemmen. Uiteindelijk won hij met 49,4 procent.
zondag 28 mei om 16:18
Veel Turken zijn ontzettend begaan met eerlijk tellen en registreren van alle stemmen. Journalist Gonca Tokyol ziet meer dan 15 waarnemers op een stemlocatie in Istanboel. Dat is toevallig een klaslokaal, waardoor het net lijkt alsof er les is.
Deze inhoud kan helaas niet worden getoond Wij hebben geen toestemming voor de benodigde cookies. Aanvaard de cookies om deze inhoud te bekijken. zondag 28 mei om 16:07
Je moet uiteraard geen conclusies trekken op basis van beelden op sociale media, maar er lijken tijdens deze stemronde meer opstootjes en andere vormen van agressie te zijn geweest op de stemlocaties. Dat is onder meer te zien op deze pagina.
zondag 28 mei om 16:00
De stemlokalen zijn inmiddels dicht voor de presidentsverkiezing. Je zou het haast vergeten, maar dit is de allereerste keer dat er in Turkije een tweede ronde gehouden wordt om te bepalen wie de nieuwe president wordt.
Nu volgt formeel een periode tot 21.00 uur lokale tijd waarin er geen uitslagen bekend mogen worden. De kiesraad YSK zal het embargo op berichtgeving waarschijnlijk al veel eerder opheffen. De eerste signalen wijzen erop dat de opkomst iets minder hoog was dan op 14 mei.
Nu volgt formeel een periode tot 21.00 uur lokale tijd waarin er geen uitslagen bekend mogen worden. De kiesraad YSK zal het embargo op berichtgeving waarschijnlijk al veel eerder opheffen. De eerste signalen wijzen erop dat de opkomst iets minder hoog was dan op 14 mei.
zondag 28 mei om 15:31
Oppositiekandidaat Kiliçdaroglu deed voor het ingaan van het laatste uur waarin de stemlokalen geopend zijn nog een oproep om te gaan stemmen. "Als je nog niet gestemd hebt, doe dat dan alsnog", zei Kiliçdaroglu.
Deze inhoud kan helaas niet worden getoond Wij hebben geen toestemming voor de benodigde cookies. Aanvaard de cookies om deze inhoud te bekijken. zondag 28 mei om 14:59
De opkomst lijkt op veel plekken in Turkije nog iets achter te lopen ten opzichte van twee weken geleden. Maar veel mensen geven aan dat ze simpelweg wat later stemmen, omdat het op 14 mei 's ochtends druk was. Een andere reden voor de afwezigheid van lange rijen is dat de doorloop vlotter is. Kiezers hoeven slechts één stembiljet in te vullen, waar maar twee namen op staan.
zondag 28 mei om 14:33
zondag 28 mei om 12:18
Hier de beelden van Erdogan en zijn vrouw Emine in het stemlokaal.
Deze inhoud kan helaas niet worden getoond Wij hebben geen toestemming voor de benodigde cookies. Aanvaard de cookies om deze inhoud te bekijken. zondag 28 mei om 12:12
Even na 12.00 uur lokale tijd bracht Erdogan in Istanboel zijn stem uit. Zijn rivaal Kiliçdaroglu deed dat niet veel later in Ankara, net als Sinan Ogan, de onafhankelijke nationalistische kandidaat uit de eerste ronde. Hij heeft aangegeven Erdogan deze ronde te steunen. Muharrem Ince, de leider van de Memleket Partisi (Thuisland Partij) die zich vlak voor de eerste stembusgang op 14 mei terugtrok, heeft geen voorkeur uitgesproken. Inmiddels heeft hij al wel zijn stem uitgebracht.
zondag 28 mei om 10:37
In Gelderland zouden een aantal jongeren een vliegtuigje gehuurd hebben om met een spandoek voor Erdogan rond te vliegen. "Leider Recep Tayyip Erdogan", staat er te lezen. Het vliegtuigje zou gesignaleerd zijn boven Apeldoorn, Deventer en Arnhem.
Deze inhoud kan helaas niet worden getoond Wij hebben geen toestemming voor de benodigde cookies. Aanvaard de cookies om deze inhoud te bekijken. zondag 28 mei om 10:24
In de eerste ronde waren er gelijktijdig met de presidentsverkiezingen ook verkiezingen voor een nieuw parlement. Dat stembiljet was ruim 1 meter lang. Daardoor kostte het veel moeite deze weer op te vouwen en in de envelop te doen, met lange rijen bij de stemlokalen als gevolg.
Vandaag hoeven mensen alleen te kiezen tussen Erdogan en Kiliçdaroglu. Dat betekent dat het tellen van de stemmen vanavond een stuk sneller zal gaan. Ook de hoogste kiesraad van Turkije, de YSK, verwacht dat er vlot een (voorlopige) uitslag komt.
Vandaag hoeven mensen alleen te kiezen tussen Erdogan en Kiliçdaroglu. Dat betekent dat het tellen van de stemmen vanavond een stuk sneller zal gaan. Ook de hoogste kiesraad van Turkije, de YSK, verwacht dat er vlot een (voorlopige) uitslag komt.
zondag 28 mei om 10:19
In de zuidoostelijke provincie Sanliurfa, die grens aan Syrië, was het al vroeg raak met berichten over incidenten in stemlokalen. Naar verluidt wilden een aantal mannen voor hun vrouwen stemmen. Dat mag niet. Ook tijdens de eerste ronde waren er veel incidenten in deze provincie. In 2018 was dat niet anders.
zondag 28 mei om 10:08
Even het geheugen opfrissen: de zittende Turkse president Recep Tayyip Erdogan haalde in de eerste ronde 49,24 procent van de stemmen. Zijn rivaal Kemal Kiliçdaroglu was goed voor 45,07 procent. De onafhankelijke nationalistische kandidaat Sinan Ogan kwam uit op 5,28 procent. Hij doet deze ronde niet meer mee en steunt Erdogan.
NUjij: Uitgelichte reacties